نظامی؛ سخنگوی ایران انسانی

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 8، دوره 1، شماره 3، آذر 1388، صفحه 76-85   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

چکیده

نظامی گنجوی به عنوان برجسته ترین سرایندة مثنوی های بزمی در قرن ششم متفاوت از متقدمان و معاصران، همة سعی و کوشش خود را به کار می گیرد تا از مفاهیم مرسوم و متداول عصر خود پا را فراتر نهد و با رویکردی جدید به شعر، روح انسان گرایی را در آثار خود تثبیت کند و ترویج دهد. نظامی با توسّع و تعمیق این مفهوم در آثار خود، هرگز از دو مقولة قومیت و دیانت غافل نبوده است.لذا سرزمینی را به تصویر می کشد که مردم آن فراتر از دو مفهوم فوق؛ به انسانیت بیشتر اهمیت می دهند. به همین دلیل، در جستجوی آرمان شهر خود از دروازه های شرع در مخزن الاسرار آغاز می نماید و در تبیین مفاهیم فلسفی و حکمی تا اسکندر نامه به پیش می‌رود. با این وصف، می‌توان نظامی را به عنوان سخنگوی ایران انسانی معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

انسان گرایی؛ عدالت خواهی؛ نیکنامی؛ آرمان شهر

مراجع

 

1- ثروتیان، بهروز .( 1369). آینة غیب، تهران:نشر کلمه.

2- زرین کوب،عبدالحسین .(1386). پیر گنجه در جستجوی نا کجا آباد، تهران: انتشارات سخن.

3- زنجانی،برات .(1381). شرح مخزن الاسرار، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

4- ________ .(1376). خسرو و شیرین نظامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

5- م.و،مک دونالد .(1371). دیدگاه های اجتماعی و مذهبی نظامی گنجوی، کتاب دهم فرهنگ، ترجمه روح انگیز کراچی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

6- محمودی بختیاری، علیقلی .(1376). هفت رنگ در هفت تالار، تهران: انتشارات خوارزمی22.

7- وحید دستگردی، حسن .(1374). کلیات حکیم نظامی گنجوی، تهران: انتشارات راد.

8- یوسفی،غلامحسین .(1376). چشمه روشن، تهران: انتشارات علمی.