تبیین نکته‌هایی از تاریخ بیهقی (متن‌شناسی تاریخ بیهقی)

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، شهریور 1388، صفحه 11-20   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

چکیده

بسیاری از متون ارزشمند زبان فارسی که حتی به عنوان متن درسی، از سالهای دور مورد توجه بوده است، هنوز نیز نکته‌هایی مبهم دارند، که رفع ابهام از آنها، هم ضروری و هم ارزشمند است. وجود این ابهامها، دلیل بر این نیست که همة کسانی که این متون را خوانده و تدریس کرده‌اند، بدانها پی نبرده‌اند، بلکه به احتمال زیاد از نوشتن و یادآوری آنها پرهیز کرده‌اند. ضمن اینکه فهم کامل‌ متون نظم و نثر به صورت فردی بسیار دشوار است، میزان ذوق، علاقه، تجربه و تعمق در یک متن می‌تواند در یافتن مفهوم مورد نظر شاعر یا نویسنده، یاریگر محقق باشد. به علاوه، سهم برداشتهای شخصی و گنجایش متن برای برداشتهای متنوع (هرمنوتیک) را در این مقوله نباید نادیده گرفت.
برای اینکه حاصل تلاش و دقت نظر چندین سالة اینجانب که نتیجة تدریس و مباحثة با دانشجویان در کلاس درس است، در حد همان کلاسها محدود نماند، برخی از نکته‌های مبهم تاریخ بیهقی را در مقاله طرح نموده و تلاش کرده‌ام که ابهام آنها را برطرف کنم.

کلیدواژه‌ها

بیهقی؛ شکوفة آبدارتر و برومندتر؛ به رسم؛ صفّة تاج؛ اهل بساط؛ نشاندن؛ ناصری و بغوی

مراجع

 

1- استانلی لین پول .(1363). طبقات سلاطین اسلام، ترجمه عباس اقبال، تهران: انتشارات دنیای کتاب، چاپ دوم.

2- انوری، حسن .(1355/ 2535). اصطلاحات دیوانی دورة ‌غزنوی و سلجوقی، تهران: کتابخانة طهوری.

3- بیهقی، ابوالفضل .(1373).‌ تاریخ بیهقی، تصحیح و توضیح خلیل خطیب رهبر، تهران: انتشارات مهتاب، چاپ سوم.

4 ـــــــــــــــ .(1356). تاریخ بیهقی، تصحیح علی‌اکبر فیاض، مشهد: نشر دانشگاه فردوسی.

5 ـــــــــــــــ .(1362). تاریخ بیهقی، تصحیح فیاض، غنی، تهران: خواجو،  چاپ سوم.

6- بهار، ‌محمدتقی .(1356). ‌سبک شناسی، تهران: چاپخانه سپهر، چاپ چهارم.

7- ثعالبی، ابومنصور، عبدالملک .(1368). تاریخ ثعالبی (ترجمه غرر و سیر)، ترجمه محمد فضایلی، نشر نقره.

8- خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین .(1362). تاریخ حبیب السیر، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، تهران: کتابفروشی خیام، چاپ سوم.

9- دهخدا، علی اکبر .(1373).‌لغتنامه، دوره جدید، دانشگاه تهران، چاپ اول.

10- سعدی، مصلح الدین .(1368).‌گلستان، ‌تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی، چاپ اول.

11- طوسی، خواجه نظام الملک .(1370). سیاستنامه، به کوشش جعفر شعار، تهران: چاپ شرکت سهامی کتابهای جیبی.

12- عزالدین محمود کاشانی .(1372). مصباح الهدایه، تصحیح جلال الدین همایی، نشر هما، چاپ چهارم.

13- عقیلی، سیف الدین حاجی بن نظام .(1364). آثار الوزراء، تصحیح میرجلال الدین حسینی ارموی، تهران: اطلاعات.

14- گردیزی، عبدالحی ابن ضحاک .(1363). تاریخ گردیزی، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: نشر دنیای کتاب، چاپ اول.

15- معین،‌ محمد .(1363). فرهنگ فارسی، تهران: چاپ امیرکبیر، چاپ ششم.

16- ناصرالدین منشی کرمانی .(1344). نسایم الاسحار.‌تصحیح میرجلال الدین حسینی ارموی، تهران: انتشارات اطلاعات.