تحلیلی بر رابطه ی خطی و غیرخطی بلندمرتبه‌سازی و میزان و نوع جرائم شهری (مطالعه ی موردی: مناطق حوزه ی شمال و جنوب شهر اصفهان)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 2، دوره 7، شماره 24، آذر 1396، صفحه 31-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهین نسترن¹؛ وحید قاسمی²؛ شبنم یساولیان³

¹دانشیار شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان

²دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

³دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری مؤسسه آموزش عالی دانش پژوهان پیشرو اصفهان

چکیده

رشد روزافزون و بی‌رویه‌ی جمعیت در مناطق شهری بخصوص در کلان‌شهرها، چه ‌بسا موجب ازدیاد بلندمرتبه‌سازی‌ها و همچنین بروز مشکلات زیادی همچون افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، کاهش امنیت و... شده‌ است که در دهه‌های اخیر در شهر اصفهان نیز رو به افزایش بوده ‌است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه‌ی بلندمرتبه‌سازی و میزان و نوع جرائم شهری است. جرم در مفهوم عام زاییده‌ی اجتماع و از توابع زندگی اجتماعی است اما جرائم شهری نیز با جرائمی که در مناطق روستایی خالی از سکنه روی می‌دهند، از حیث نوع، میزان و شرایط تفاوت دارند (السان، 1387: 7). در این پژوهش علاوه بر ارزیابی ارتباط دو متغیر اصلی، عوامل دیگری را که در میزان جرائم شهری مؤثرند بررسی می‌شود. روش مورد استفاده آن روش توصیفی-تحلیلی است، از این‌رو برای انجام تحلیل‌های پژوهش، از ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و ضریب همبستگی تفکیکی استفاده می‌شود. جامعه‌ی آماری تعیین شده 7 منطقه‌ی حوزه‌ی شمال و جنوب شهر اصفهان- به ترتیب مناطق 12، 8، 7، 14 و 13، 5، 6- است. این پژوهش به سبب محدودیت در اطلاعات مورد نیاز برای همه‌ی مناطق، فاقد نمونه بوده و تحلیل‌ها بر روی جامعه‌ی آماری انجام شده ‌است. تحلیل‌های انجام‌شده نشان داده‌است که رابطه‌ی خطی بین بلندمرتبه‌سازی و جرائم شهری، اندک بوده؛ به طور کلی افزایش بلندمرتبه‌سازی به میزان 6.5 درصد سبب افزایش جرائم می‌شود. از سوی دیگر رابطه‌ی غیرخطی شدیدی که میان دو متغیر فوق ایجاد شد، عدد 0.92 را نشان‌داده که رابطه‌ای بسیار شدید است. ضرایب اسپیرمن و پیرسون در میان 4 گروه جرائم شهری نیز حاکی از آن است که  گروه جرائم علیه اموال و مالکیت، با ضریب همبستگی پیرسون 0.47 و ضریب اسپیرمن 0.6، در میان سایر گرو‌ه‌ها رابطه‌ای قوی را برقرار ساخته‌است؛ که می‌تواند نشان دهد که احتمال ارتکاب جرم در مناطق بلندمرتبه همانند منطقه‌ی 6 به دلیل وضعیت اقتصادی نسبتاً مناسب، بخصوص در برخی محله‌ها،  توسط ساکنان دیگر مناطق، افزایش می‌یابد. در بررسی تأثیرات متغیرهای مداخله‌گر نیز نتایج حاصله نشان‌داد که هرچه وضعیت اشتغال، دوام و  قدمت بناها در میان مناطق از وضعیت مناسب‌تری برخوردار باشد، میزان جرائم شهری نیز کمتر خواهدشد.

کلیدواژه‌ها

بلندمرتبه‌سازی؛ جرائم شهری؛ امنیت فضای شهری؛ متغیرهای مداخله‌گر

مراجع

-         ادیبی سعدی­نژاد، ف، عظیمی، الف. (1390). تبیین امنیت در محیط شهری بر مبنای پارامترهای کالبدی و طراحی (مورد شهر بابلسر). فصلنامه‌ی آمایش محیط، شماره‌ی 15، صص105-81.

-          السان، مصطفی. (1387)، پیشگیری چند نهادی از جرائم شهری، فصلنامه‌ی مطالعات پیشگیری از جرم، سال سوم، شماره‌ی نهم، صص32-8.

-         بابایی، ریحانه و اعظم خدادای. (1394). تأثیر آپارتماننشینی بر میزان جرائم شهری (مطالعه‌ی موردی: شهرک نگین اصفهان). سومین کنگره‌ی بین‌المللی مهندسی عمران، معماری و توسعه شهری، صص14-1.

-         حیدری، غلامحسن، کارگر، بهمن، منافی، سیده سمیه و خراسانیان، میترا. (1390). پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (مطالعه موردی: زنجان). فصلنامه‌ی علمی- پژوهشی نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال چهارم، شماره‌ی اول، صص27-11.

-         دادگستری کل شهر اصفهان[1].

-         دپارتمان حقوق و علوم سیاسی. (1393).  دایرة‌المعارف حقوق جزای اختصاصی منطبق با قانون جدید مجازات اسلامی. تهران: انتشارات جنگل.

-         زنگنه شهرکی، سعید؛ پورموسوی، موسی؛ احمدی فرد، نرگس؛ عبدی، ناصح. (1390). تأثیر بلندمرتبه‌سازی بر میزان جرائم شهری (مطالعه‌ی موردی: مناطق بیست ودوگانه تهران). مجله‌ی پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌ی 77، صص73-61.

-         شکویی، حسین. (1369)، جغرافیای اجتماعی شهرها (اکولوژی اجتماعی شهر)، تهران: نشر جهاد دانشگاهی.

-         ضرابی، اصغر، محمدی، جمال و عبدالهی، علی‌اصغر. (1388)، بررسی و ارزیابی کاربری اراضی مناطق چهارده‌گانه‌ی شهر با اصفهان با استفاده از روش مقایسه‌ای و LQi استفاده از نرم‌افزار مدل GIS، نشریه‌یتحقیقاتکاربردیعلومجغرافیایی، جلد 10، شماره‌ی 13، صص202-173.

-         قناد، فاطمه. (1374)، جرم‌شناسی (نظریه‌های جرم‌شناسی)، پایان‌نامه‌ی دوره‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشکده‌ی حقوق.

-         کلانتری، محسن. (1380)، بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، پایان‌نامه‌ی دوره‌ی دکتری رشته‌ی جغرافیا، گرایش برنامه‌ریزی شهری به راهنمایی دکتر محمدتقی رهنمایی، دانشکده‌ی جغرافیا، دانشگاه تهران.

-        کی­نیا، مهدی.( 1373). مبانی جرم­شناسی، جلد دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

-         مبهوت، محمدرضا، سروش، فهیمه و رحمانی، سحر. (1392). ارزیابی اثرات مثبت و منفی بلندمرتبه­سازی با توجه به اهداف توسعه پایدار شهری. هشتمین همایش پیشرفت در علم و فناوری معماری و شهرسازی و توسعه‌ی پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار.

-         مختاری ملک‌آبادی، رضا، سقایی، محسن و ایمان، فاطمه. (1393)، سطح‌بندی مناطق پانزده‌گانه‌ی شهر اصفهان از لحاظ شاخص‌های شهر خلاق با استفاده از مدل‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای، مجله‌ی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال پنجم، شماره‌ی 16، صص120-105.

-         معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات شهرداری اصفهان (1394)، اطلس کلانشهر اصفهان، اصفهان: انتشارات نقش کلیک.

-          Al-ajokhdar, Amer & Jabi, Wassim. (2016), Towards a 'Contemporary Vernacular' High-rise Residential Development in the Middle-East and North-Africa, The Fifth Architectural Jordanian International Conference: Contemporary Architecture in the Arab World; Opportunities and Challenges Amman, Jordan, See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/309548239, 1-12.

-          Carmona, Matthew, Heath,Tim., Oc,Taner., Tiesdell, Steve. (2003). Public Places, Urban Spaces, Oxford, Architecural Press.

-          Gifford, R. (2007). The Consequences of Living in High-Rise Buildings. Architectural Science Review 50(1), p. 2.

-          Kearns, A. et al. (2012). ‘Living the high life’? Residential, social and psychosocial outcomes for high-rise occupants in a deprived context. Housing Studies 27(1), pp. 97–126.

-          Kelly, Eric Damian, Crabtree, Dain (2009), Securing The Built Environment: An Analysis Crime Prevention Through Environmental Design, Ball State University, Muncie, Indiana.

-          Roth rock, Sara E. (2010), Antiterrorism design and public safety: reconciling CPTED with the post, Massachusetts Institute of Technology, Dept. of Urban Studies and Planning.

-          Shaw, Margaret and Carli, Vivien. (2011), Practical Approaches to Urban Crime Prevention (Proceedings of the Workshop held at the 12th UN Congress on Crime Prevention and Criminal Justice, Salvador, Brazil, April 12-19, 2010), Published by: International Centre for the Prevention of Crime UNODC.

-          Schneider, S.& Pearcy, P. (1996),mThe Theory and Practice of Crime Prevention Through Environmental Design,A Literatur Statistic and Information Center of Tehran, 2008, Number of BuildingsFloor and their Height in Tehran, 22 Zones.

-          Short, Michael J. (2007), Assessing the impact of proposals for tall buildings on the built heritage: England’s regional cities in the 21st century, Available at ELSEVIER, 97-199.

-          Wilson, J. Q., Knelling, G. L., (1989), Making Neighborhoods Safe, the Atlantic Monthly

-          Wood, A. (2013). The Future of Tall. In: Parker, D. and Wood, A. eds. The Tall Buildings Reference Book. Oxon: Routledge, pp. 353–361.

 

---

[1]- به سبب محرمانه بودن داده‌ها از بیان نام فرد یاری دهنده معذور می‌باشیم.