مطالعه‌ی میزان وقوع جرم در محله های شهر تهران و تأثیر آن بر اعتماد و روابط بین فردی شهروندان

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 6، دوره 7، شماره 25، اسفند 1396، صفحه 117-140   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مسعود گلچین¹؛ صباح الدین مفاخری²

¹دانشیار جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی

²دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی دانشگاه خوارزمی

چکیده

مقاله‌ی حاضر به بررسی رابطه‌ی بین میزان وقوع جرم در محله­های شهر تهران با مهمترین مؤلفه‌های سرمایه‌ی اجتماعی، یعنی اعتماد و روابط بین فردی شهروندان می­پردازد. به این منظور با تعریف اعتماد و روابط بین فردی، رابطه بین وقوع جرم در محله با میزان اعتماد و روابط بین فردی ساکنان مورد مطالعه قرار گرفت. در یک تقسیم­بندی براساس تشابه افراد مبتنی بر یک یا چند معیار، می­توان شهر را به محلاتی تقسیم کرد و محدوده مشخصی را برای هر یک از محلات در نظر گرفت و برای ساکنان هر محله هویتی تعریف کرد. این مقاله با استفاده از داده­های گردآوری شده توسط پرسشنامه از 10 خوشه­ محله‌ی مناطق 22 گانه‌ی شهری تهران، 5000 پاسخگو را در قالب 500 بلوک انتخاب کرده، صورت پذیرفت. برای تحلیل داده­ها، از آمار توصیفی، ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته­ها نشان می­دهند که بین وقوع جرم در محله و اعتماد بین فردی شهروندان رابطه‌ی معناداری وجود دارد. دلالت­های کاربردی این تحقیق توجه بیشتر مدیران شهری و انتظامی به امر سازمان­یافتگی کالبدی و اجتماعی در محله است. بازسازی بافت­های فرسوده، نماهای ساختمان و معابر عمومی، بهبود فضاهای سبز، نشیمن­گاهها، احداث مراکز تفریحی به عنوان عوامل کالبدی مؤثر بر کاهش میزان وقوع جرم، می­توانند نقش تعیین‌کننده­ای در افزایش احساس امنیت و به تبع آن افزایش اعتماد بین فردی و شکل­گیری روابط اجتماعی داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

محله؛ وقوع جرم؛ روابط بین فردی؛ اعتماد بین فردی

مراجع

-        بخارایی، احمد. (1390). جامعه­شناسی انحرافات اجتماعی در ایران، چاپ دوم، تهران: پژواک جامعه.

-        دورکیم، امیل. (1384). درباره‌ی تقسیم کار، ترجمه‌ی باقر پرهام، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.

-        دیکنز، پیتر. (1377). جامعه‌شناسی شهری، ترجمه‌ی حسین بهروان، مشهد: نشر قدس رضوی.

-        زیمل، گئورگ. (1372). کلانشهر و حیات ذهنی، ترجمه‌ی یوسف اباذری، نامه‌ی علوم اجتماعی، جلد دوم، شماره‌ی سوم، دانشگاه تهران.

-        شارع­پور، محمود. (1390). جامعه­شناسی شهری، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.

-        عبدالهی مجید. (1392). ارزیابی ابعاد اجتماعی محله­های شهری در چارچوب دیدگاه سرمایه‌ی اجتماعی؛ مورد مطالعه: محله­های شهر شیراز، مجله‌ی مدیریت شهری، شماره‌ی 22.

-        فکوهی، ناصر. (1383).  انسان‌شناسی شهری، تهران: نشر نی.

-        فیضی، محسن؛ اسدپور، علی. (1393). فرآیند بازآفرینی منظر میدانها شهر تهران با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان، فصلنامه‌ی علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره‌ی هفتم.

-        لینچ، کوین. (1383). سیمای شهر، ترجمه‌ی منوچهر مزینی، چاپ ششم، نشر دانشگاه تهران.

-        مدنی‌پور، علی. (1389). فضاهای عمومی و خصوصی شهر، ترجمه‌ی دکتر فرشاد نوریان، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

-        مفاخری، صباح الدین. (1395). کیفیت کالبدی و اجتماعی فضاهای شهری سنندج و پیوندهای محله­ای شهروندان، دوفصلنامه‌ی مسائل اجتماعی ایران، سال هفتم، شماره‌ی1.

-        ممتاز، فریده. (1379). جامعه­شناسی شهر، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.

-          Keri B. Burchfield (2009) Attachment as a source of informal social control in urban neighborhoods, Journal of Criminal Justice 37 :45 –54.

Matthew Carmona, Tim Heath (2003) PUBLIC PLACES URBAN