بررسی تطبیقی نیک‌سرشتان و بد سرشتان در بهشت گمشده و شاهنامه

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 4، دوره 11، شماره 44، اسفند 1396، صفحه 103-132   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

کیان پیشکار¹؛ نوشین ناصری²

¹مربی و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

²کارشناسی ارشد مترجی زبان انگلیسی، و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس.

چکیده

آثار حماسی شناسنامه و هویت هر کشوری هستند و به جرأت می‌توان گفت کشور بدون آثار حماسی سرزمینی است بی‌هویت. دو اثر حماسی عظیم در ادبیات جهان عبارت‌اند از «شاهنامه» حکیم فردوسی که بارها و بارها درباره آن نگاشته‌اند و خواهند نگاشت و دیگری «بهشت گمشده» جان میلتون انگلیسی که گرچه به هیچ عنوان هم‌شأن و هم‌طراز «شاهنامه» فردوسی نیست و نخواهد بود اما جایگاهی در عرصه ادبیات جهانی دارد. در این بین «شاهنامه» و «بهشت گمشده» دارای مشخصات و ویژگی‌های مشترکی هستند که به نظر می‌رسد تا کنون از بررسی آن‌ها به صورت تطبیقی غفلت شده و جای دارد که مورد بررسی قرار بگیرد و آن تشابه نسبی شخصیت‌های خوب و بد(نیک سرستان و بد سرشتان) آن آثار عظیم و فاخر می‌باشد. گرچه تفاوت‌های بسیاری از نظر نگارش، درون‌مایه‌ها، بنمایه‌ها، زمینه و سلوک شخصیت‌ها در این دو اثر حماسی کاملاً مشهود می‌باشد، اما با این وجود بررسی نقطه مشترک هردو نویسنده حماسی که تأکید بر جدایی شخصیت‌های نیک‌سرشت و بدسرشت و تأثیر آن‌ها بر زندگی جهانیان است بارز می‌باشد و این مقاله در صدد است تا این مطلب را از زوایه‌ای دیگر بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها

فردوسی؛ میلتون؛ آثار حماسی؛ ادبیات تطبیقی

مراجع

اسلامی ندوشن، محمدعلی. 1386ش، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، تهران: شرکت سهامی انتشار.

آذر، اسماعیل. 1387ش، ادبیات ایران در ادبیات جهان، تهران: نشر سخن.

شمیسا، سیروس. 1379ش، حماسه‌سرایی در ایران، چاپ ششم، تهران: انتشارات امیرکبیر.

فردوسی، ابوالقاسم. 1392ش، شاهنامه، تهران: انتشارات ققنوس. 

میلتون، جان. 1383ش، بهشت گمشده، ترجمه فریده مهدوی دامغانی، تهران: نشر تیر.

 

مقالات

رادفر، ابوالقاسم. 1387ش، «پژوهشی تطبیقی در وجوه مشترک فرهنگ و ادبیات فارسی و یونانی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، س 2، ش5، صص 36-22.