مقایسه و بررسی رویکردهای تغزلی در اشعار ابراهیم ناجی و محمدحسین کریمی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 10، دوره 12، شماره 45، خرداد 1397، صفحه 215-240   

نویسندگان

حسین گلی¹؛ شاهرخ حکمت²؛ شهاب الدین کریمی³

¹استادیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک

²دانشیار رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اراک

³کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک

چکیده

ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از مطالعات میان رشته‌ای است که مرزهای ادبی را در می‌نوردد و راه را برای کشف یافته‌های نو و تازه می‌گشاید. از این رو اشعار تغزلی در حوزه ادبیات غنایی، زمینه‌های بسیاری را پیش روی پژوهشگر فراهم می‌آورد. پردازش گزاره‌های شعری در آثار شاعران غزل‌سرا، ناجی و کریمی، با این هدف انجام می‌پذیرد که آنان در سرایش غزل پویا و کارآمد بودند. دو رکن اساسی را در بررسی خود مد نظر قرار داده‌ایم تا به یافته‌های ارزشمندی در لابه‌لای مضمون، محتوا و نوع غزل آن دو دست یابیم. روش کار بر مبنای تحلیل درونمایه‌های تغزلی استوار گردید و دیگر مؤلفه‌های موضوعی موازی با درونمایه‌ها، نکات بدیعی را از تداخلات مفهومی ارائه نمود. روش آمریکایی را در ادبیات تطبیقی برمی‌گزینیم چراکه تأثیر و تأثر مد نظر نبوده است.

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ ادبیات غنایی؛ مؤلفه‌های موضوعی؛ روش آمریکایی

مراجع

کتب فارسی

چاوشی اکبری، رحیم. 1376ش، ناله سه تار، تهران: نشر صدا.

سعدی، شیخ مصلح الدین. 1335ق، کلیات سعدی، بمبئی: مطبع سپهر.

شپرد، آن. 1375ش، مبانی فلسفه هنر، ترجمه محمد صدقیانی و غلامحسین یوسفی، تهران: علمی.

شمیسا، سیروس. 1370ش، سیر غزل در شعر فارسی(از آغاز تا امروز)، تهران: فردوس.

شمیسا، سیروس. 1382ش، انواع ادبی،تهران: فردوس.

عظیمی، محمد. 1369ش، از پنجره زندگانی، تهران: آگاه.

فاریابی. ظهیر. بی تا، دیوان، هاشم رضی، تهران: انتشارات کاوه.

کریمی، محمدحسین. 1392ش، نغمه آهنگر؛ مجموعه غزل‌های محمدحسین کریمی(رها)، اراک: مؤلف.

کلک و کلام. 1384ش، مجموعه شعر؛ کلام شاعران انجمن ادبی نور اراک: انتشارات عصر ظهور.

منزوی، حسین. 1388ش، مجموعه اشعار، به کوشش حسین فتحی، تهران: نگاه.

مؤتمن، زین العابدین. 1371ش، تحول شعر فارسی، تهران: طهوری.

 

کتب عربی

ابورحاب، حسان. 2004م، الغزل عند العرب، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة.

بثینه، جمیل. 1982م، دیوان جمیل بثینة، بیروت: دار بیروت.

الجبوری، یحیی. 1980م، لبید بن ربیعة العامری، بغداد: مکتبة اندلس.

داود، انس. 1967م، التجدید فی الشعر المهجری، المؤسسة المصریة العامة للنشر والتألیف.

عویضه، کامل محمد محمد. 1993م، ابراهیم ناجی؛ شاعر الأطلال، بیروت- لبنان: دار الکتب العلمیة.

الفاخوری، حنا. 1986م، الجامع فی تاریخ الأدب العربی؛ الأدب القدیم، بیروت: دار الجمیل.

ناجی، ابراهیم. 1980م، دیوان ابراهیم ناجی، بیروت: دار العودة.     

ناجی، ابراهیم. 2008م، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت: دار العودة.

 

مقالات

حکمت، شاهرخ و پریزاد، مریم. 1394ش، «نقد تطبیقی منطق الطیر عطار و داستان کانتربری اثر چوسر»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال نهم، شماره 35، پاییز 1394، صص 63-45.

رضی، احمد. 1391ش، «کارکردهای تعلیمی ادبیات»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، شماره 15.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1372ش، «انواع ادبی و شعر فارسی»، رشد آموزش ادب فارسی، سال هشتم، شماره 32، صص 96-169.