بررسی تطبیقی رئالیسم کثیف در آثار صادق چوبک و ریموند کارور

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 11، دوره 12، شماره 45، خرداد 1397، صفحه 241-262   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهدی نوروز¹؛ مژگان طهماسبی ستوده²

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

²دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

چکیده

رئالیسم مکتبی ادبی است که در فاصله سال­های 1850 تا 1880م در اروپا و آمریکا رواج یافت. مهم­ترین ویژگی آثار رئالیستی آن است که انسان را به عنوان موجودی اجتماعی مطرح می­کند و ریشه همه رفتارهای نیک و بد او را در اجتماع جست‌وجو می­کند. ریموند کارور یکی از برجسته­ترین داستان کوتاه­نویسان آمریکا است که از پیشروان رئالیسم کثیف می­باشد. صادق چوبک نیز یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایران است که رئالیسم کثیف در آثار او مشهود است. این تحقیق کاوشی است تطبیقی با هدف شناخت شباهت­ها و تفاوت­های موجود در داستان­های کوتاه چوبک و کارور که بر مبنای روش تحلیلی- توصیفی نوشته شده است. رویکرد این تحقیق تاریخی و مبتنی بر چهارچوب نظری «مکتب امریکایی» است. با بررسی آثار هر دو نویسنده می­توان به این نتیجه رسید که آنان راوی ویرانی، شکست و خلاء انسان درهم شکسته و پوچ اجتماع خود هستند که هر دو به یاری زبان مشترک داستان، موفق به خلق داستان­های خود می­شوند.

کلیدواژه‌ها

مکتب آمریکایی؛ مشترکات؛ داستان کوتاه؛ پوچ‌گرایی

مراجع

براهنی، رضا. 1368ش، قصه­نویسی، تهران: البرز.

ثروت، منصور. 1385ش، آشنایی با مکتب‌های ادبی، چاپ اول، تهران: سخن.

چوبک، صادق. 1334ش، خیمه­شب­بازی، تهران: جاویدان.

چوبک، صادق. 1342ش، روز اول قبر، تهران: جاویدان.

چوبک، صادق. 1344ش، انتری که لوطیش مرده، تهران: نگاه.

چوبک، صادق. 1352ش، سنگ صبور، تهران: انتشارات جاویدان.

چوبک، صادق. 1382ش، تنگسیر، تهران: نگاه.

دهباشی، علی. 1380ش، یاد صادق چوبک، تهران: نشر ثالث.

ریموند، کارور. 1377ش، کلیسای جامع، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نیلوفر.

ریموند، کارور. 1383ش، راه­های میان­بر، ترجمه اسدالله امرایی، تهران: انتشارات نقش و نگار.

سپانلو، محمدعلی. 1362ش، نویسندگان پیشرو ایران، تهران: نگاه.

لاج، دیوید. 1386ش، نظریه­های رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم، ترجمه حسین پاینده، تهران: نیلوفر.

محمودی، حسن. 1382ش، نقد و تحلیل و گزیده داستان­های صادق چوبک، تهران: روزگار.

مهدی­پورعمرانی، روح­الله. 1378ش، گزیده داستان­های کوتاه صادق چوبک، تهران: روزگار.

میترا(مصطفی رحیمی)، 1345ش، رئالیسم و ضد رئالیسم، تهران: نیل.

ندا، طه. 1383ش، ادبیات تطبیقی، ترجمه هادی نظری منظم، چاپ اول، تهران: نشر نی.

ولک، رنه. 1379ش، تاریخ نقد جدید، ترجمه سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر.

یاحقی، محمدجعفر. 1378ش، جویبار لحظه­ها(جریان­های ادبی معاصر- نظم و نثر)، چاپ اول، تهران: جامی.

 

مقالات

امینی، سپیده و محمد زحمتی. 1391ش، «نقد و بررسی جایگاه رئالیسم و ناتورئالیسم در سنگ صبور صادق چوبک»، هفتمین همایش انجمن ترویج زبان و ادب فارسی.

حائری، شهلا و جعفری سعدی. 1389ش، «صادق چوبک فراسوی ناتورئالیسم»، قلم، دوره پنجم، شماره 11، 84-73.

خان­محمدی، علی­اکبر. 1376ش، «نقش ادبیات تطبیقی در روابط بین­الملل»، نشریه سیاست خارجی، سال یازدهم، شماره 44.

رادفر، ابوالقاسم. 1382ش، «ادبیات تطبیقی در ادبیات معاصر ایران»، سخن عشق، سال پنجم، شماره سوم، 91-79.

سعیدی، نسرین و نرگس محمدی بدر. 1393ش، «داستان کوتاه در سوی جهان: تحلیل و بررسی آثار مصطفی مستور و ریموند کارور با رویکرد تطبیقی، ادبیات پارسی معاصر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره سوم، 116- 97.

محمدی، ابراهیم. 1386ش، «ادبیات تطبیقی و مسأله معیار»، نامه پارسی، سال دوازدهم، شماره سوم و چهارم، 63-50.

مندنی­پور، شهریار و دیگران. 1382ش، «ریموند کارور، آمیزه چخوف و همینگوی»، هشتاد و چهارمین نشست کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 73، 19-4.