تبیین جامعه شناختی عوامل اثرگذار بر نگرش مردم نسبت به عملکرد مدیریت شهری (مورد مطالعه: شهرداری منطقه‌ی یک اهواز در سال 1396)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 5، دوره 8، شماره 27، شهریور 1397، صفحه 119-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

خیام عباسی^{* 1}؛ سیده مریم موسوی²

¹گروه علوم اجتماعی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. (نویسنده مسؤول)

²کارشناس ارشد جامعه شناسی و دبیر آموزش و پرورش اهواز

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین جامعه­شناختی نگرش مردم نسبت به عملکرد مدیریت شهری در منطقه‌ی یک شهرداری اهواز با روش توصیفی – پیمایشی انجام و برای گردآوری اطلاعات (با نمونه­ای 382 نفری با روش نمونه­گیری خوشه‌ای همراه با تصادفیِ ساده) از پرسشنامه‌ی محقق ساخت استفاده شده ­است. آنالیز داده­ها نیز با بهره­گیری از آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته­های پژوهش روشن کردند که بین متغیرهای مستقل ابعاد اجتماعی-فرهنگی، فنی- عمرانی، خدماتی عملکرد شهرداری، مشارکت اجتماعی، آگاهی از حقوق شهرنشینی و طبقه‌ی­ اجتماعی و اقتصادی با متغیر وابسته­ی نگرش مردم نسبت به عملکرد مدیریت شهری رابطه­ی معنادار وجود دارد و در میان این متغیرها، عملکرد مدیریت شهری در بُعد اجتماعی و فرهنگی و طبقه‌ی اجتماعی- اقتصادی به ترتیب بیش­ترین و کم­ترین سهم را در تبیین متغیر وابسته داشتند.

کلیدواژه‌ها

نگرش؛ مدیریت شهری؛ عملکرد شهرداری؛ مشارکت؛ رضایت شهروندی؛ طبقه‌ی اقتصادی و اجتماعی

مراجع

-         آخوندیان، محمدجواد؛ زارعی، سیدمحمدباقر؛ نورانی، پهنه­کلایی؛ سیده، فاطمه. (1391). ارزیابی نگرش مردم نسبت به میزان عملکرد مناطق مختلف شهرداری با رویکرد فازی در منطقه‌ی یک شهرداری ساری، چهارمین کنفرانس برنامه­ریزی مدیریت شهری، 20 و 21 اردیبهشت 1391، مشهد، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی.

-         آذربایجانی، م. و همکاران. (۱۳۹۰). روان­شناسی اجتماعی، تهران: سمت.

-         احمدی، فخری‌سادات. (1383). بررسی تأثیر آگاهی از حقوق و تعهدات شهروندی در شهر بر فرایند تحقق حقوق شهروندی، رسالة کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء.

-         احمدی، م واحمدپور، ا و حاتمی نژاد، ح. (۱۳8۳). بررسی میزان رضایت­مندی شهروندان ازسازمان زیباسازی و عوامل مؤثر بر آن برای بهبود منظر شهری، مجله‌ی آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه‌ی علمی – پژوهشی دانشگاه گلستان، سال چهارم، شماره‌ی ۱۲، تابستان ۱۳۹۳.

-         امان­پور، س و همکاران. (۱۳۹۴). سنجش میزان رضایت­مندی و تمایل مشارکت شهروندان در اجرای پروژه­های زیربنایی شهری (منطقه‌ی ۴ شهرداری اهواز)، فصلنامه‌ی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد شوشتر، صص86-59. 

-         برگ، ا. (۱۳۶۸). روان­شناسی اجتماعی، ترجمه‌ی علی محمد کاردان، جلد دوم، تهران: نشر اندیشه.

-         پاپلی یزدی، محمدحسین و ابراهیمی، محمدامیر. (1382). نظریه­های توسعه‌ی روستایی، تهران: سمت. 

-         ترکان، هاجر و کجباف، محمدباقر. (1387). نگرش چیست؟، فصلنامه‌ی توسعه‌ی علوم رفتاری، سال اول، شماره‌ی اول، صص 54-50.

-         توسلی، غلامعباس. (۱۳۷4). نظریه­های جامعه­شناسی، تهران: انتشارات سمت.

-         توسلی، غلامعباس و سیدمحمدنجاتی، حسینی. (1383). واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران، مجله‌ی جامعه­شناسی ایران، دوره‌ی پنجم، شماره‌ی 2، صص 62-32 . 

-         حکمت­نیا، ح. موسوی، م. (۱۳۸۶). سنجش میزان و عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری (مطالعه‌ی موردی: شهر یزد)، فصلنامه‌ی جغرافیا و توسعه، بهار و تابستان، شماره‌ی ۲۰.

-         دیلینی، ت. (۱۳۹۰). مشارکت­های مردمی و امور شهری (بررسی موانع، مشکلات و راهکارهای توسعه‌ی مشارکت‌های مردمی)، گروه مترجمان، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ.

-         دیلینی، ت. (۱۳۸9). نظریه­های کلاسیک جامعه­شناسی، ترجمه‌ی بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نشر نی.

-         رابینز، ا. (1376). رفتار سازمانی (مفاهیم، نظریه­ها، کاربردها)، ترجمه‌ی علی پارسیان و سیدمحمد اعرابی، جلد اول، تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.

-         رستمی، م.ح؛ اما­نپور، سعید؛ کرمی، مهران؛ رام­نژاد، سیدالله­مراد. (۱۳۹۴). سنجش رضایت­مندی شهروندان از عملکرد شهرداری در حوزه‌ی خدمات شهری (مورد مطالعه: شهر درود)، مجله‌ی پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال ششم، شماره‌ی ۲۱، تابستان ۱۳۹۴، صص۳۵ -۵۰.

-         ریتزر، ج. (۱۳۷۴). نظریه­های جامعه­شناسی در دوران معاصر، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

-         زاهدی، محمدجواد و همکاران. (1385). فقر و سرمایه‌ی اجتماعی، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره‌ی27.

-         ساروخانی، باقر. (۱۳85). دایره­المعارف علوم اجتماعی، تهران: مؤسسه کیهان.

-         سید جوادیین، سیدرضا. (۱۳۸۳). مدیریت رفتار سازمانی، تهران: انتشارات نگاه دانش.

-         شارع­پور، م. (1389). جامعه­شناسی شهری، تهران: سمت.

-         شارع پور، محمود و شعبانی، مریم. (1395). تحلیلی جامعه­شناسی از میزان آگاهی شهروندان نسبت به امور شهری، فصلنامه­ی توسعه‌ی اجتماعی، دوره‌ی 10، بهار 1395، صص 66-29.

-         صبوری، منوچهر. (1374). جامعه­شناسی سازمان­ها، انتشارات شب­تاب.

-         صدیق سروستانی، رحمت الله و همکاران. (1387). نقش جامعه­شناسی در مدیریت شهری، جزوه‌ی درسی جامعه­شناسی شهری (منتشر نشده)، دانشگاه تهران.

-         عباس­زاده، عبدالرضا؛ عباسزاده، رضا و قربان­زاده؛ مهرداد. (1387). سازمان­های وابسته به شهرداری، تهران: انتشارات سازمان شهرداری و دهیاری­های کشور.

-         غفاری، غ و نیازی، م. (۱۳۸6 ). جامعه­شناسی مشارکت، تهران: انتشارات تهران نزدیک.

-         غفاری، غ. ر. و جمشید زاده، ا. (۱۳۹۰). مشارکت­های مردمی و امور شهری (بررسی موانع، مشکلات و راهکارهای توسعه مشارکت­های مردمی)، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ.

-         فتحی، س. و مختارپور، م. (۱۳8۰). توسعه‌ی شهری، شهرنشینی و حقوق شهروندی، مجله‌ی مطالعات توسعه‌ی اجتماعی ایران، سال سوم، شماره‌ی چهارم، پاییز.

-         فکوهی، ناصر. (1385). انسان­شناسی شهری، تهران: انتشارات نی.

-         کریمی، محمد اسماعیل؛ کردرستمی، مجید. (1389). شناسایی عوامل مؤثر مشارکت مردم در تصمیم­گیری‌های مدیریت محله (با تأکید بر نقش شورایاری‌های محلات تهران)، مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران در:

http://rpc.tehran.ir/default.aspx?tabid=309&ArticleId=1541

-         کریمی، یوسف. (1378). روانشناسی اجتماعی، تهران: نشر ارسباران.

-         کریمی، یوسف. (1383). روانشناسی اجتماعی، انتشارات دانشگاه پیام نور.

-         گروسی، سعیده و نقوی، علی. (1380). سرمایه‌ی اجتماعی و کیفیت زندگی در شهر کرمان، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال هشتم، شماره‌ی30 و 31 .

-         گولد، ج. کولب، و. (۱۳۸۴). فرهنگ علوم اجتماعی، گروه مترجمان، تهران: انتشارات مازیار.

-         گیدنز، آنتونی. (۱۳86). جامعه­شناسی، ترجمه‌ی منوچهر صبوری کاشانی، تهران: انتشارات نی.

-         معاونت برنامه­ریزی و توسعه. (۱۳۹۱). آمارنامه‌ی کلانشهر اهواز ۱۳۹۰، روابط عمومی و امور بین‌الملل شهرداری اهواز.

-         لطیفی، غ. (۱۳۹۱). اصول و مبانی برنامه­ریزی شهری، تهران: نشر علم.

-         مالکیان، احسان. (1390). بررسی رابطه‌ی ویژگی­های شهروندان و مشارکت آنان در سامانه‌ی مدیریت شهری 137 در شهرداری منطقه‌ی 22، پایان­نامه‌ی کارشناسی­ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه تهران.

-         محسنی­تبریزی، علیرضا. (1373). بیگانگی؛ مانعی برای مشارکت و توسعه‌ی ملی، بررسی رابطه‌ی میان بیگانگی و مشارکت اجتماعی- سیاسی، فصلنامه‌ی تحقیقات فرهنگی، تهران: مرکز پژوهشهای بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

-         ملک، حسن. (1388). جامعه­شناسی قشرها و نابرابری­های اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور. 

-         مهدوی، محمدصادق و صبوری، خسروشاهی. (1395). فصلنامه‌ی مطالعات علوم اجتماعی، دوره‌ی 2، شماره‌ی 4، صص 36-28.

-         نجاتی حسینی، م. (۱۳۸۳). واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران، مجله‌ی جامعه‌شناسی ایران، شماره‌ی تابستان.

-         نقدی، اسدالله. (۱۳۸۹). انسان و شهر (جامعه­شناسی و برنامه­ریزی شهری)، انتشارات دانشگاه بوعلی­سینا.

-         هدایت، ر و علمی، م. (۱۳۹3). بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد خدمات شهری و عوامل اجتماعی – اقتصادی مرتبط با آن در شهر نقده، مطالعات جامعه‌شناسی، سال چهارم، شماره‌ی شانزدهم، پاییز ۱۳۹۱، ۲۹-۴۷ .

-         یعقوبی چوبری، ع؛ جلیلی دمدل، م. (۱۳۹۳). بررسی قدرت اجتماعی مدیریت و رابطه‌ی آن با رضایت ارباب رجوع، مجله‌ی مطالعات توسعه‌ی اجتماعی ایران، سال ششم، شماره‌ی دوم، بهار۱۳۹۳، ۸۰-۶۶ .

-          Akther, M., Islam, I; Uddin Hassan, M. (2009) Evaluation of municipal services inselected wards of Dhaka city corporation: Citizen, s perspective, Bangladesh

-          Azjan.I.& Fishen,M.(1988)Understanding Attitude and predicting ocial behavoria,Englewood.N.J.Prentice hall.

-          Duffy, B.(Ipsos), (2009). one word many place, citizens views of municipal government and local areas across the world.

-          Dijk and Davide, M, (2006), The Methodology of privatization in contracting for social, services public admins tration review.

-          Gutiérrez Rodriguez, P.; Vazquez Burguete, J.; Vaughan, R.; Edwards, J. (2009): The Transformation of Municipal Services: towards Quality in the Public Sector, Spain.30.

-          Habermas, J (1989) Citizenship and National Identity: Some Reflections on the Future of Europe, in B.S Turner.

-          Lee, C.E., Gim, G., Yoo, B., (2009), The Effect of Rrelationship Quality on Citizen Satisfaction with Electronic Government Services. The Marketing Management Journal, 19 (2).

-          Plumb, I & Zamfir, A, (2009), Improving urban management through E-Government services: the Romanian experience, Theoretical and Empirical Researches in urban Management Number 4(13) / November.

-          Siu-Wai Wong, Bo-sin Tang, Basil van Horen, (2006), Strategic urban man

-          agement in China: A case study of Guangzhou Development District, Habitat International, vol 30, pp 645-667

-          Taherian, A., (2007), Factors influencing the satisfaction of library users with an emphasis on specialized library. Book Quarterly, 70.

-          Zhu, D.L. & Sippel, G (2001). Sustainable Urban Conservation and Community

-          Participation. In Sustainable Urban Conservation and Community Participation. 44th .ISOCARP Congress. p. 88.