تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,004 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,549,395 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,654,621 |
بررسی تطبیقی طنزپردازی در شعر محمّدعلی افراشته و احمد مطر | ||
فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 13، دوره 12، شماره 47، آذر 1397، صفحه 291-312 اصل مقاله (723.91 K) | ||
نویسندگان | ||
حبیب حاجی پور1؛ پرویندخت مشهور2 | ||
1دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور | ||
2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور | ||
چکیده | ||
استفاده از طنز به نیّت بازگویی دغدغههای مردمی، روشی ایدهآل برای شاعرانی است که با حکومتهای استبدادی روبهرو هستند. در ایران(دوران پهلوی دوّم) و عراق(دوران بعث) به دلیل فضای بسته سیاسی و اختناق حاکم، محمّدعلی افراشته و احمد مطر، با سودجستن از شگردهای متنوّع طنزسرایی، به تشریح کاستیهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پرداختهاند و شعر خود را بستری مناسب جهت تبیین دغدغههای خُرد و کلان افراد قرار دادهاند. بررسی این شگردها در سروده دو شاعر با رویکرد تطبیقی(آمریکایی) و روش توصیفی- تحلیلی نشان میدهد که آنها با استفاده از ترفندهایی چون تشبیه و استعارههای خندهدار؛ تهکّم و استهزاء؛ برعکسگویی؛ واژههای طنزآمیز و توصیف خندهدار، ضمن قوام بخشیدن به ساختار طنزهای خود، بر اثربخشی انتقادهای مورد نظرشان افزودهاند. افراشته و مطر به صورت مجزّا از تکنیکهای دیگری هم استفاده کردهاند که در طنز افراشته، نقیضهسازی و در طنز مطر، غافلگیری، اغراق و تناقض برجستهتر بوده است. کارکرد اصلی طنز در سرودههای دو شاعر، سیاسی- اجتماعی است و به هدف تولید خنده و تفکّر به موازات هم خلق شده است تا با ساختارشکنی مبانی رسمی جامعه، زمینه برای تحوّلات شخصی و اجتماعی و رسیدن به آینده آرمانی فراهم گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
طنز؛ تکنیکهای طنزپردازی؛ محمّدعلی افراشته؛ احمد مطر؛ جامعه | ||
مراجع | ||
کتب فارسی اصلانی، محمّدرضا. 1387ش، فرهنگ اصطلاحات و واژگان طنز، تهران: کارون. افراشته، محمّدعلی. 1358ش، مجموعه آثار، گردآوری از نصرتالله نوح، تهران: توکا. آرینپور، یحیی. 1372ش، از صبا تا نیما، ج2، چاپ پنجم، تهران: زوّار. حافظ، شمسالدّین محمّد. 1389ش، دیوان، به تصحیح مجتبی مینوی و قاسم غنی، تهران: طلایه. حلبی، علیاصغر. 1364ش، مقدمهای بر طنز و شوخطبعی در ایران، چاپ اول، تهران: پیک. داد، سیما. 1385ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید. سارتر، ژان پل. 1388ش، ادبیات چیست، ترجمه ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، چاپ هشتم، تهران: نیلوفر. سعدی، مصلحالدّین. 1385ش، کلیات، به تصحیح محمّدعلی فروغی، چاپ اول، تهران: هرمس. شفیعیکدکنی، محمّدرضا. 1374ش، مفلس کیمیافروش، چاپ دوم، تهران: سخن. شفیعیکدکنی، محمّدرضا. 1385ش، این کیمیای هستی، به کوشش ولیالله درودیان، چاپ سوم، تبریز: آیدین. شکرخواه، یونس. 1380ش، طنز، تئوریها و پارادایمها، تهران: سالنامه گلآقا. صدر، رؤیا. 1380ش، بیست سال با طنز، چاپ اول، تهران: هرمس. نبوی، ابراهیم. 1378ش، کاوشی در طنز ایران، ج1، تهران: جامعه ایرانیان. نیکوبخت، ناصر. 1380ش، هجو در شعر فارسی، چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران. کتب عربی مطر، احمد. 2011م، المجموعة الشعریة، چاپ اول، بیروت: دار العروبه. کتب لاتین Cuddon, J.A. 1993, A dictionary of literary terms and literary theory, United Kingdom: Oxford.
مقالات پارسپور، آیدا و خوئینی، عصمت. 1395ش، «محتوای طنز در آثار محمّدعلی افراشته»، فصلنامه زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی سنندج، سال 8، شمارههای 28 و 29، صص 43-1. رجبی، فرهاد. 1391ش. «رسالت طنز در شعر میرزاده عشقی و احمد مطر»، مجله زبان و ادبیّات عربی، شماره 7، صص 102-73. سلیمانی، محسن. 1391ش، «شگردهای خندهسازان و طنزپردازان»، ارائهشده در مجموعه مقالات اسرار و ابزار طنزنویسی، صص 298-266. صدقی، حامد. 1384ش، «مهمترین عناصر معنایی شعر احمد مطر»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عرب، سال 1، شماره 3، صص 90-69. عظیمی، کاظم و سپهوند، فاطمه. 1396ش، «مقایسه تطبیقی طنز سیاسی- اجتماعی در اشعار نسیم شمال و احمد مطر»، مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی جیرفت، سال 11، شماره 2، صص 31-9. محسنی، علیاکبر. 1396ش، «بازتاب پیامدهای استبداد در شعر احمد مطر»، نشریه ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال 9، شماره 16، صص 258-237. مختاری، قاسم و سپهرینیا، جواد و جوکار، سمیرا. 1392ش، «طنز سیاسی- اجتماعی در اندیشههای عبید زاکانی و احمد مطر»، کاوشنامه ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی کرمانشاه، سال 3، شماره 12، صص 146-121. موسوی، سیّد هاشم. 1383ش، «بازتاب قشربندی اجتماعی در طنز نسیم شمال و افراشته»، مجله زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 2، شماره 2، صص 181-165.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 325 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 224 |