تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت ملی و هویت قومی شهروندان شهرستان نورآباد دلفان

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 3، دوره 8، شماره 28، آذر 1397، صفحه 65-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

لیلا عظیمی¹؛ مهرداد نامداری²؛ محمد پرهام¹

¹استادیار گروه جامعه شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

²کارشناس ارشد جامعه شناسی، باشگاه پژوهشگران جوان، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

چکیده

گسترش فناوری‌های نوین ارتباطی و در رأس آن اینترنت و شبکه‌های ارتباطی، فضایی برای ساخت مجدد هویت فراهم نموده است، در این میان پیوند عناصر اساسی هویت‌ساز، یعنی زمان، مکان، فضا و مرزهای زندگی اجتماعی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. تحقیق حاضر در همین راستا و با هدف بررسی و شناخت تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت ملی و هویت قومی افراد 18 تا 40 سال شهرستان نورآباد دلفان انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی و از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انجام گرفته است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شده است. روایی و اعتبار به کمک آلفای کرونباخ و اعتبار صوری حاصل گردید. یافته­های تحقیق حاضر نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی مجازی تأثیر معناداری بر هویت قومی دارد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که شبکه‌های اجتماعی مجازی 72 درصد از تغییرات هویت قومی پاسخگویان تحقیق حاضر را پیش‌بینی می‌کنند. همچنین یافته‌های تحقیق حاضر نشان داد که شبکه‌های اجتماعی تأثیر معناداری بر هویت ملی دارند. نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که متغیرهای مستقل تحقیق حاضر حدود 24 درصد از تغییرات هویت ملی پاسخگویان تحقیق حاضر را پیش‌بینی می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

شبکه‌های اجتماعی مجازی؛ هویت ملی؛ هویت قومی

مراجع

-         ابوالحسنی، سید رحیم. (1387). مؤلفه‌های هویت ملی با رویکردی پژوهشی، فصلنامه‌ی سیاست، دوره‌ی 38، شماره‌ی 4، صص: 22-1.

-         احمدپور، مریم و قادرزاده، امید. (1389). تعامل در فضای سایبر و تأثیر آن بر هویت مذهبی جوانان، فصلنامه‌ی پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره‌ی 5.

-         ارغندی، علیرضا و محمدی مهر، غلامرضا. (1395). بازنمایی هویت ملی در کتاب‌های فارسی مقطع دبستان، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال هفدهم، شماره‌ی 1.

-         الطایی، علی. (1382). بحران هویت قومی در ایران، تهران: چاپ شادگان.

-         بابایی‌فرد، ا. (1395). تأثیر اینترنت به عنوان یکی از ابزارهای جهانی شدن بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه تهران، فصلنامه‌ی علوم اجتماعی، سال سیزدهم، شماره‌ی 27.

-         باقری دولت آبادی، علی؛ زارعیان جهرمی، فرج الله. (1392). تأثیر فضای مجازی بر هویت و همبستگی ملی، مطالعات راهبردی بسیج، شماره‌ی 60، دوره‌ی 34، صص: 149-182.

-         بختیاری، حسن و فرخی حسن. (1391). بررسی رابطه‌ی برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای تلویزیونی و هویت دینی جوانان، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال بیست، شماره‌ی 15.

-         جنکینز، ریچارد. (1381). هویت اجتماعی، ترجمه‌ی تورج یار احمدی، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.

-          حاجیانی، ابراهیم و محمدزاده، حمیدرضا. (1394). بررسی تأثیر فضای مجازی بر هویت ملی، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال شانزدهم، شماره‌ی 61.

-          حاجیانی، ابراهیم. (1388). جامعه‌شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهشکده‌ی تحقیقات استراتژیک.

-          ربانی، علی؛ ربانی، رسول و محمدرضا حسنی. (1388). رسانه‌های جمعی و هویت ملی (مطالعه‌ی موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان)، فصلنامه‌ی پژوهش‌های ارتباطی، سال 16، شماره‌ی 2.

-          رستگار، خالد؛ امیرسلمانی؛ مسعود و پاکیده، هادی. (1395). رابطه‌ی بین سرمایه‌ی اجتماعی و هویت ملی در شهرهای کرمانشاه و جوانرود، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال هفدهم، شماره‌ی 1.

-          سلیمی، حسین. (1386). نگرشی سازه‌انگارانه به هویت ملی در ایران، نشریه‌ی مطالعات ملی، دوره‌ی 8، شماره‌ی 3 (31): 54-31.

-          عباسی قادی، مجتبی و خلیلی کاشانی، مرتضی. (1389). تأثیر اینترنت بر هویت ملی، تهران: مطالعات راهبردی.

-          عبدالمطلب، عبداله. (1395). بررسی میزان توجه به مؤلفه­های هویت قومی و ملی بین دانشجویان کرد و آذری در دانشگاه­های تهران، فصلنامه‌ی پژوهش­های راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره‌ی 16، صص: 65-39.

-          عدلی پور، صمد؛ قاسمی، وحید و کیانپور، مسعود. (1392). شبکه اجتماعی فیس‌بوک و هویت ملی جوانان، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال چهاردهم، شماره‌ی 4.

-          علیخانی، علی اکبر. (1383). هویت و بحران هویت، تهران: انتشارات پژوهشکده‌ی علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.

-          غفاری نسب، اسفندیار؛ قاسمی‌نژاد، محمدعلی و مساوات ابراهیم. (1395). پژوهش جامعه‌شناختی فرهنگی شهروندی و هویت ملی، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال هفدهم، شماره‌ی 2.

-          کاستلز، مانوئل. (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، قدرت هویت، جلد دوم، ترجمه‌ی حسن چاووشیان، تهران: انتشارات طرح نو.

-          کیانپور، م؛ عدلی‌پور، ص؛ و کیخایی، ا. (1392). تبیین جامعه‌شناختی تأثیر شبکه‌ی اجتماعی فیس بوک بر هویت قومی کاربران ترک در ایران، جامعه‌شناسی کاربردی، 52(24)، 67-84.

-          نواح، عبدالرضا و حیدری، خیری. (1395). بررسی هویت قومی و تأثیر آن براحساس طرد اجتماعی (مورد مطالعه: عرب‌های شهر اهواز)، نشریه‌ی راهبرد اجتماعی فرهنگی، شماره‌ی18، دوره‌ی 5، 59-84.

-          Anderson, C. (2006). The Long Tail: How Endless Choice is CreatingUnlimited Demand, Random House Business Books: London, UK.

-          Bisin, A. (2016). Bend it Beckham: Ethenic identity and integration, European Economic Review, v90(C), pages 146-164.

-          Berman, Steven L. Weems, Carl F. Petkus, Veronica F. (2009). The prevalence and incremental validity of identity problem symptoms in a high school sample. Journal of child psychiatry and Human Development, 40, 2:183 -195.

-          Ellison, N. B. and D. M. Boyd (2007). Social Network Sites: Definition, History and Scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication, Volume 13, Issue 1, 210-230.

-          Grasmuck, S. (2009). Ethno-Racial Identity Displays on Facebook, Journal of Computer-Mediated Communication, Volume 151, 158-188.

-          Lee, ch.T. Beckert, T. E., Goodrich, Th. R. (2010). The Relationship Between Individualistic, Collectivistic, and Transitional Cultural Value Orientations and Adolescents’ Autonomy and Identity Status, Journal of youth and Adolescence, v39. n 8. 882 -893.

-          Rheingold Howard (1993), The Virtual Community, in Trend David (ed.) (2001) ,Reading Digital Culture. Oxford: Blackwell.

-          Rodriguez, Liliana. Schwartz, Seth J. with bourne, Susan krauss (2010). American identity revisited: The relation between national, ethnic and personal identity human a multiethnic sample of emerging, Journal of Adolescent Research, V 25. n2, page(s): 324-349

-          Sparkman David j , Eidelman scott (2016) , Putting myself in their shoes : Ethnic perspective taking explains liberal-conservative differences in prejudice and stereotyping , personality and individual differences , Univsrsity of Arkansas, United States

-          Thomas, Michael K. Columbus, Marco A. (2010). African American identity and for primary cultural, instructional dwsign, Journal of Educational Technology System, V 38. n1. P 75 – 92

-          Warmrs, Richard and Serena Nanda (1998), CulturaAnthropology United States of America, Wardworth publishing company.