بررسی و نقد نظر دستور نویسان در رابطه با وجه وصفی و فعل وصفی

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 3، دوره 10، شماره 36، مهر 1397، صفحه 36-61   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسنده

فاطمه تقی نژاد^*

دانشگاه سلمان فارسی کازرون

چکیده

فعل در زبان فارسی به دو صورت به کار می رود فعلی که به همه زمانها صرف می شود و دارای شخص ، زمان و افراد است که به آن فعل صرفی می گویند و فعل وصفی که بدون زمان و شخص است؛ یعنی برای همه زمانها و همه اشخاص، به یک شکل به کار می رود. فعل وصفی و وجه وصفی در دستور زبان فارسی مورد بحث زیاد قرار گرفته و راجع به آن نظریات زیادی اعمال شده است. طبق یافته ها استنباط می شود که وجه وصفی ساختاری است که هم به صورت صفت فاعلی است و هم صفت مفعولی و در جمله، نقش وصفی یا قید حالت را ایفا می کند که با شرایط خاص می تواند به جای فعل به کار رود و با افعال دیگر در جمله همنشین شود ولی معادل و جانشین با همه افعال، قرار نمی گیرد. در این پژوهش سعی می شود نظریات تعداد قابل توجهی از دستور نویسان در رابطه با وجه وصفی و فعل وصفی و اشکالی که در این دو مورد، مد نظر آنها بوده بررسی گردد و همچنین نشان دهد که وجه وصفی چگونه تبدیل به فعل وصفی می شود و فعل وصفی چگونه با افعال دیگر همنشین می شود و آیا همنشین شدن با جانشین شدن به یک معناست.

کلیدواژه‌ها

وجه وصفی؛ فعل وصفی؛ صفت مفعولی؛ صفت فاعلی؛ فعل؛ صفت؛ قید حالت

مراجع