بررسی رابطه بین سرمایه ی اجتماعی، تعهد شهروندی افراد و مشارکت اجتماعی با حقوق شهروندی در بین شهروندان شهر سمنان

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 8، شماره 28، آذر 1397، صفحه 189-216   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسام الدین هدایت زاده¹؛ رامین بشیر خداپرستی¹؛ هوشمند باقری قره بلاغ²؛ محمدرضا غلامی³

¹استادیار گروه مدیریت دانشگاه ارومیه

²دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه سمنان

³کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه یزد

چکیده

مفهوم حقوق شهروندی پدیده­ای است که در عرصه­ی سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و احساس امنیت اجتماعی از حقوق مسلم شهروندی محسوب می­شود که آگاهی از این حقوق می­تواند، برای بهبود جوامع مفید باشد. مطالعه­ی حاضر ضمن توجه به این موضوع، درصدد بررسی رابطه بین سرمایه­ی اجتماعی، تعهد شهروندی افراد و مشارکت اجتماعی با حقوق شهروندی در بین شهروندان شهر سمنان است. ﭘﮋوﻫﺶ حاضر، از نظر ﻫﺪف ﻛﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻈﺮ جمع‌آوری داده‌ها، ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ­- ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ اﺳﺖ. جامعۀ آماری پژوهش، 255 نفر از شهروندان بالای 15­سال در شهر سمنان هستند که به روش نمونه­گیری کوکران انتخاب شده اند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه­ی مبتنی بر طیف لیــکرت همــچنین، برای تجــزیه و تحلیل داده­های تحقیق از مدلســازی معــادلات ساختاری بر اسـاس نرم­افزارSmart­-­Pls­ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که سرمایه­ی اجتماعی، تعهد شهروندی افراد و مشارکت اجتماعی با حقوق شهروندی رابطه­ی معناداری داشته، علاوه براین، سرمایه­ی اجتماعی و مشارکت اجتماعی رابطه­ی معناداری بر احساس امنیت اجتماعی دارد. و سرانجام بین حقوق شهروندی و احساس امنیت اجتماعی رابطه­ی معناداری یافته شد.

کلیدواژه‌ها

حقوق شهروندی؛ سرمایه ی اجتماعی؛ تعهد شهروندی؛ مشارکت اجتماعی

مراجع

ـ احمدی، منصور. (­1383­). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش شهروندان به مشارکت در ادارۀ امور شهرها (مطالعه­ی موردی: شهر فرخ شهر از توابع استان چهارمحال و بختیاری­)، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

ـ ازکیا؛ مصطفی و غفاری، غلامرضا .(1380). بررسی رابطه­ی بین انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی سازمان­یافته­ی روستاییان در نواحی روستایی شهرستان کاشان، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره­ی سی و ششم، صص: 206- 174.

ـ امینی، محمد­تقی؛ پیرعلی، علیرضا و سیادت، سعیده .(1394). راهبردهای بهبود احساس امنیت اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر شیراز)،­ فصلنامه­ی مطالعات جامعه­شناختی شهری، سال 5، شماره­ی 15، صص: 62- 27.

ـ انتظاری، علی؛ اسدپور، عهدیه و احمدی آهنگ، کاظم .(1394). احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر نقش پلیس در شهر نور، فصلنامه­ی انتظام اجتماعی، شماره­ی 4، صص: 34- 7.

ـ بحری­پور، عباس؛ ذوالفقاری، ابوالفضل و رستگار خالد، امیر.(1392). بررسی رابطه بین سرمایه­ی اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در شهر کاشان، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول، شماره­ی 4، صص: 109­- 89 .

ـ پروین؛ فرهاد .(1391). رابطه­ی متقابل حقوق شهروندی و سرمایه­ی اجتماعی، پژوهش­های اجتماعی اسلامی، شماره­ی نود و پنج، صص: 66- 47.

ـ تاجبخش، غلامرضا؛ جوانمرد، کرم­اله و طرفی، علیرضا .(1392). تحلیل رابطه بین سرمایه­ی اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در شهر حمیدیه، فصلنامه­ی مطالعات امنیت اجتماعی، شماره­ی 33، صص: 45- 13.

ـ حاتمی کاکش؛ فرزین، رضایی؛ احمد و شارع­پور، محمود .(1390). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان شهر مسجد سلیمان، نشریه­ی توسعهاجتماعی، دوره­ی ششم، شماره­ی دوم، صص: 78- 61.

ـ حقیقتیان، منصور و عبداللهی، منیژه .(1390). عوامل مؤثر بر تعهد اجتماعی در بین دانش­آموزان مقطع دبیرستان شهر اصفهان، نشریه­ی مطالعات توسعه­ی اجتماعی ایران، سال سوم، شماره­ی چهارم، صص: 75- 66.

ـ دوستی؛ ایرج، مجتبایی؛ کاظم و­آهی، پرویز .(1395).  تأثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر احساس امنیت اجتماعی در شهر تهران، پژوهشنامه­ی نظم و امنیت انتظامی، سال نهم، شماره­ی سوم (پیاپی سی وپنجم)، صص: 100- 79.

ـ ربانی، رسول؛ حقیقتیان، منصور و اسماعیلی، محمد .(1385). بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی و میزان آگاهی افراد از حقوق شهروندی در شهر اصفهان، نشریه­ی علوم اجتماعی، سال اول، شماره­ی 1، صص: 106- 85

ـ رمضان مقدم واجاری، یاسمن و جانی­پور، مجتبی .(1396). رابطه­ی عوامل اجتماعی و آگاهی از قوانین با آگاهی از حقوق شهروندی در بین شهروندان شهر رشت. مطالعات جامعه­شناسی،­ 10 (34)، 49-33.

ـ زارع؛ ذکریا و ملک­پور، فاطمه .(1395). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آگاهی از حقوق شهروندی در بین شهروندان شهر سنندج، فصلنامة پژوهش­های اطلاعاتی و جنایی، سال یازدهم، شمارة چهارم، صص: 180- 161.

ـ طالب­پور؛ اکبر.(1396). رابطه­ی فضاهای بی­دفاع شهری با احساس امنیت اجتماعی (مطالعه­ی موردی: شهروندان شهر تهران)، مطالعات جامعه­شناختی شهری، دوره­ی هفتم، شماره 22، صص: 156- 135.

ـ طباطبایی­نسب، سید محمد و باقری قره­بلاغ، هوشمند .(1395). بررسی تأثیر هوش هیجانی بر عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی سرمایه­ی اجتماعی (مورد مطالعه: اداره­ی کل آموزش و پرورش ارومیه)، تحقیقات مدیریت آموزشی، سال هفتم، شماره­ی چهارم، پیاپی 28، صص: 116- 95.

ـ فاطمی­نیا؛ سیاوش و حیدری، سیامک .(1389). عوامل مرتبط با تعهدات شهروندی،رفاه اجتماعی، شماره­ی سی و هشتم، صص: 64- 41.

ـ قانعی­راد، محمد امین .(1389). تهران، شهر نقابداران: چرا در تهران ماشین­گردی جایگزین بلوار گردی شده است، ماهنامۀ مهرنامه، سال اول، شماره­ی 3، خرداد، صص: 216- 215.

ـ کلدی؛ علیرضا و پوردهناد، نگار .(1391). بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی در تهران، مطالعات شهری، سال دوم، شماره­ی 4، صص: 58- 29.

ـالماسی، مسعود .(1395). بررسی عوامل مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر ایلام، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال 14، شماره 1، صص: 103- 127.

ـ مسعودی؛ حمید و نوغانی، محسن .(1395). شورای اجتماعی محلات شهر مشهد: مشارکت شهروندی بهینه­ی محله­مبنا، مطالعات جامعه­شناختی شهری، دوره­ی ششم، شماره­ی بیستم، صص: 98- 69.

ـ نایبی؛ هوشنگ و سلیمانی، مهدی (1396). بررسی رابطه­ی وضعیت کالبدی- فضایی، جرم و احساس امنیت در فضاهای شهری (مطالعه­ی موردی پیاده­روها در شهر خرم آباد، مطالعات جامعه­شناختی شهری، دوره هفتم، شماره 22، صص: 22- 1.

-          Ahrweiler, M. and T. Keane. (2013). Innovation networks, Mind & Society, Vol.12, No.1, pp. 73-90.

-          Buzan, B., & Waever, O. (1998). Liberalism and security: The contradictions of the liberal Leviathan. Copenhagen Peace Research Institute.‏

-          Cadima, R. Ojeda, J. & Monguet, J.M. (2012). Social Networks and Performance in Distributed Learning Communities, Educational Technology & Society, Vol.15, No.4, pp.296-304.

-          Cnaan, R. A., Draine, J. N., Frazier, B., & Sinha, J. W. (2008). The limits of citizenship: Rights of prisoners and ex-prisoners in USA. Departmental Papers (SPP), 136.‏

-          Dai, W. D., Mao, Z. E., Zhao, X. R., & Mattila, A. S. (2015). How does social capital influence the hospitality firm's financial performance? The moderating role of entrepreneurial activities. International Journal of Hospitality Management, 51, 42-55.‏

-          Gert, V. B. (2005). Fear of Crime: Feeling (un) safe and (in) secure in the Risk Society. Retrieved on 20th July.‏

-          Midgley, J., Hall, A., Hardiman, M., & Narine, D. (1986). Community participation, social development and the state. Methuen.

-          Nahapiet, J. & S. Ghoshal. (1998), Social capital, intellectual capital and the organizational advantage, Academy of management Review, 232, pp: 242-266.

-          Parker, R. N. (1983). Measuring social participation. American Sociological Review, 864-873.

-          Putnam, R. D. (2001). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon and Schuster.‏

-          Rajaii Poor, M., & Safayi, S. (2015). History of Citizenship Rights in Iran. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 4(1), pp-229.‏

-          Ramezanpour, S., Amiriyan S. & Shirazy, A.N.M. (2014). Investigation of the Relationship between Entrepreneurial Opportunity Recognition and Entrepreneurial Capitals, International Journal of Asian Social Science, Vol.4, No.5, pp.598-613.

-          Sarlak, M. A., Salamzadeh, Y. (2014). Analyzing the Impacts of Informal Organizations on Formal Routines in a Networked Organization, Journal of Asian Scientific Research, Vol.4, No.12, pp.768-783­.

-          Smedlund (2008). The knowledge system of a firm: social capital for explicit, tacit and potential knowledge; journal of knowledge management,vol 12,no 1, pp. 63-77.

-          Vilanova, Eva Puente & Josa, Roger Torrella (2003). Social capital as a managerial phenomenon. Working Paper, Tampere University of Technology.