تأثیر سرمایه روان‌شناختی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش واسطه‌ای رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان شرکت مخابرات

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 1، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 75، فروردین 1398، صفحه 1-12   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.663536

نویسندگان

زینت میرزایی¹؛ محسن گل پرور^{* 2}

¹کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

²دانشیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سرمایه روان‌شناختی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش واسطه‌ای رضایت شغلی و تعهد سازمانی اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کارکنان زن و مرد شرکت مخابرات در شهر اصفهان تشکیل دادند که از بین آن‌ها دویست و هشتادوپنج نفر به شیوة نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی (ناگیوئن و همکاران، 2012)، پرسشنامه عملکرد شغلی (ناگیوئن و همکاران، 2012)، پرسشنامه رضایت شغلی (اسپکتور، 1985) و پرسشنامه تعهد سازمانی (اسپیر و ون‌کاتش، 2002) بودند. داده‌ها با استفاده از الگوسازی معادله ساختاری (SEM) تحلیل شدند. نتایج حاصل از الگوسازی معادله ساختاری (SEM) نشان داد که سرمایه روان‌شناختی بر رضایت شغلی (21/0 =­β) و تعهد سازمانی (26/0 =­β)، رضایت شغلی بر تعهد سازمانی (48/0 =­β) و تعهد سازمانی بر عملکرد شغلی (18/1 =­β) دارای اثر مستقیم هستند (001/0=p). همچنین سرمایه روان‌شناختی از طریق رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر عملکرد شغلی (56/0 =­β) دارای اثر غیرمستقیم است (01/0=p). درمجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که رضایت شغلی و تعهد سازمانی متغیرهای واسطه‌ای در رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و عملکرد شغلی هستند.

کلیدواژه‌ها

سرمایه روان‌شناختی؛ عملکرد شغلی؛ رضایت شغلی؛ تعهد سازمانی؛ کارکنان شرکت مخابرات

مراجع

دیانتی‌نسب، م. (1392). بررسی نقش واسطه­گری استرس شغلی در رابطه بین سرمایه روان­شناختی و عملکرد شغلی کارکنان واحد عملیاتی منطقه دشت­گز نفت و گاز گچساران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت.

راعی، ع. (1393). الگوی ساختاری پنج عامل بزرگ شخصیت با عملکرد شغلی و رفتارهای مدنی-سازمانی در کارکنان یک سازمان اداری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان).

شوماخر، ر، جی.، و لومکس، ر، ای. (1388). مقدمه‌ای بر مدل‌سازی معادله ساختاری. ترجمه وحید قاسمی. چاپ اوّل، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان. (سال انتشار اثر به زبان اصلی، 2004).

گل‌پرور، م.، آقایی، ا.، و حسین‌زاده، خ. (1392). الگوی ساختاری رابطة تناسب فرد- شغل، فرسودگی هیجانی و نگرش‌های شغلی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 14­(51)، 33-23.

گل‌پرور، م.، جوادیان، ز.، و برازنده، ا. (1390). مدل‌های روابط بین قرارداد روانی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی: متغیرهای جایگشت‌پذیر و نسبیت‌گرایی نظری. فصلنامة مدل‌ها و روش‌های روان‌شناختی، 1(3)، 62-49.

نجاری، ر.، دانایی‌فر، ح.، حضوری، م. ج.، و صالحی، ع. (1392). بررسی و تبیین نقش سرمایه روان‌شناختی در پیامدهای سازمانی. فصلنامة مدیریت سازمان‌های دولتی، 1(2)، 36-23.

نساج، ف. (1393). پیش‌بینی رضایت شغلی، تعهد سازمانی و اشتیاق شغلی از طریق سرمایه روان‌شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان).

Abbas, M., Raja, U., Darr, W., &  Bouckenooghe, D. (2012). Combined effects of perceived politics and psychological capital on job satisfaction, turnover intentions, and performance. Journal of Management. doi: 10.1177/0149206312455243.

Ali, N., & Ali, A. (2014). The mediating effect of job satisfaction between psychological capital and job burnout of Pakistani nurses. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 8(2), 399-412.

Avey, J. B., Luthans, F., & Jensen, S. M. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management, 48(5), 677-693.

Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.

Bergheim, K., Nielsen, M. N., Mearns, K., & Eid, J. (2015). The relationship between psychological capital, job satisfaction, and safety perceptions in the maritime industry. Safety Science, 74, 27-36.

Chen, D. J. Q., & Lim, V. K. G. (2012). Strength in adversity: The­ influence of psychological capital on job search. Journal of Organizational Behavior, 33(6), 811-839.

Çetin, F. (2011). The effects of the organizational psychological capital on the attitudes of commitment and satisfaction: A public sample in Turkey. European Journal of Social Sciences, 21(3), 373-380.

Davar, S.C. (2012). Relationship between job satisfaction and job performance: A metal-analysis. Indian journal of industrial Relations, 48­(2), 290-300.

Etebarian, A., Tavakoli, S., & Abzari, M. (2012). The relationship between psychological capital and organizational commitment. African Journal of Business Management, 6(14), 5057-5060.

Görgens-Ekermans, G., & Herbert, M. (2013). Psychological capital: Internal and external validity of the Psychological Capital Questionnaire (PCQ-24) on a South African sample. SA Journal of Industrial Psychology/SA Tydskrif vir Bedryfsielkunde, 39(2), 1-12.

Huang, P-H., & Lin, Y-C. (2013). Moderating effect of psychological capital on the relationship between career capital and career success. 16th Technology Integration Management Seminar), June 15, 1-15.

Hui, Q., Cao, X., Lou, L., & He, H. (2014). Empirical research on the influence of organizational support on psychological capital. American Journal of Industrial and Business Management, 4(4), 182-189.

Jaramillo, F., Jay Prakash, M., & Marshall, G. W. (2005). A Meta-analysis of the relationship between organizational commitment and salespeople job performance: 25 Years of Research. Journal of Business Research, 58­(6), 705–714.

Judge, T. A., Piccolo, R. F., Podsakoff, N. P., Shaw, J.C., & Rich, B. L. (2010). The relationship between pay and job satisfaction: A meta-analysis of the literature. Journal of Vocational Behavior, 77(2), 157–167.

Kappagoda, S., Othman, H. Z. F., & De Alwis, D. (2014). The impact of psychological capital on job performance: Development of a conceptual framework. European Journal of Business and Management, 6(15), 143-154.

Luthans, F., Avey, J. A., Avolio, B. J., & Peterson, S. J. (2010). The development and resulting performance impact of positive psychological capital. Human Resource Development Quarterly, 21(­1),  41–67

Luthans, F., Youssef, C. M., Sweetman, D. S., & Harms, P. D. (2013). Meeting the leadership challenge of employee well-being through relationship PsyCap and Health PsyCap. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(1), 118–133.

Meyers, L.S., Gamst, G., & Guarrino, A.J. (2006). Applied multivariate research: design and interpretation. Thausand Oaks, London: SAGE publications.

Mills, M. J., Fleck, C. R., & Kozikowski, A. (2013). Positive psychology at work: A conceptual review, state-of-practice assessment, and a look ahead. The Journal of Positive Psychology, 8(2), 153–164.

Mortazavi, S., Shalbaf Yazdi, S. V., & Amini, A. (2012). The role of the psychological capital on quality of work life and organization performance. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(2), 206-217.

Nguyen, T. D., Trang T., & Nguyen, M. (2012). Psychological capital, quality of work life and quality of life of marketers: Evidence from Vietnam. Journal of Macro-marketing, 32(1), 87-95.

Peng, J., Jiang, X., Zhang, J., Xiao, R., Song, Y., Feng, X., Zhang, Y., & Miao, D. (2013). The impact of psychological capital on job burnout of Chinese nurses: The mediator role of organizational commitment. PLoS One, 8(12), e84193. doi: 10.1371/journal.pone.0084193.

Rafferty, A.E., & Griffin, M.A. (2009). Job-satisfaction in organizational research. In Buchanan, D.A., Bryman, A. (Eds.), The Sage handbook of organizational research methods (pp. 196-212). London: Sage Publications.

Spector, P.E. (1985). Measurment of human-service staff satisfaction: Development of the job satisfaction survey. American Journal of Community Psychology, 13, 693-713.

Speier, C., & Venkatesh, V. (2002). The hidden minefields in the adoption of sales force automation technologies. Journal of Marketing, 66(3), 98-111.

Stam, L. M. P. (2012). Linking psychological capital, structural empowerment and perceived staffing adequacy to new graduate nurses’ job satisfaction. Unpublished Master Thesis in Nursing, The School of Graduate and Postdoctoral Studies, The University of Western Ontario London, Ontario, Canada.

Wang, C.Y., & Kao, J.H. (2009). Work values, organizational commitment and job performances of entry-level police officers. Journal of Foreign Science, 39(5), 153-179.

Wei, W. C., & Chu, S. H. (2008). Empirical study on the correlation among personality traits, work attitudes, service quality, job performances and customers’ satisfaction: A financial holding company in Taiwan. International Journal of Lisrel, 1(2), 1-24.