رابطة ارضاء نیازهای بنیادی روانی و اختلال تنظیم هیجانی با نقش میانجیگری طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 10، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 75، فروردین 1398، صفحه 101-111   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.663548

نویسندگان

امیر شعبانی خدیو¹؛ حمزه احمدیان^{* 2}

¹کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه بوعلی همدان، همدان، ایران.

²استادیار دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه آزاد سنندج، سنندج، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی رابطة ارضاء نیازهای بنیادی روانی و اختلال تنظیم هیجانی با نقش میانجیگری طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان بود. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیة دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا که در سال 93 در هفت دانشکدة شیمی، علوم پایه، فنی و مهندسی، اقتصاد و علوم اجتماعی، ادبیات و علوم انسانی، هنر و معماری و کشاورزی مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌دهند (7000=N). طرح این پژوهش از نوع توصیفی و روش پژوهش همبستگی بوده است. به این منظور با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای 364 نفر (تعداد 166 دختر و 198 پسر) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه نیازهای بنیادی روانی گاردیا، دسی و ریان (2000)، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه یانگ (1998) و اختلال تنظیم هیجانی گراتس و رومر (2004)، استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها علاوه بر روش‌های توصیفی از روش تحلیل معادلات ساختاری با نرم‌افزار AMOS₁₆، ضریب همبستگی و آزمون t استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مدل تجربی داده‌ها با مدل مفهومی دارای برازش خوبی است. بر اساس یافته‌ها، خودمختاری (003/0) و شایستگی (0001/0≥P) از خرده‌مقیاس نیازهای بنیادی روانی هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم می‌توانند بر اختلال تنظیم هیجانی تأثیر بگذارند. همچنین نیاز به خودمختاری (011/0) و شایستگی (02/0) می‌توانند بر طرح‌واره‌های ناسازگار اثر بگذارند. به‌طورکلی یافته‌های پژوهش نشان داد که هر چه نیازهای بنیادی افراد کمتر برآورده شود، طرح‌واره‌های ناسازگار بیشتری شکل می‌گیرد و درنهایت در تنظیم هیجان اختلالاتی پدید خواهد آمد.

کلیدواژه‌ها

نیازهای بنیادی روانی؛ طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه؛ اختلال تنظیم هیجانی

مراجع

امامی نائینی، ن. (1385). مهارت مقابله با هیجانات. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

 امینیان، م. (1388). رابطة تنظیم هیجانی رخدادهای منفی زندگی و تصویر از بدن با اختلالات تغذیه در زنان و دختران شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد منتشر نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

بیابانگرد، ا. (1381). تحلیلی بر فراشناخت و شناخت درمانی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی 4،28-22.

شهامت، ف. (1389). پیش‌بینی نشانه‌های سلامت عمومی بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه. فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه شیراز.20، 32-26.

عبدی، ن، باباپور خیرالدین، ج، و فتحی، حیدری (1389). رابطة سبک‌های تنظیم هیجانی شناختی و سلامت عمومی دانشجویان. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران.7، 258-246.

عسگری، پ و روشنی، خ. (1391). مقایسة هوش فرهنگی، هوش هیجانی، سازگاری فردی- اجتماعی دانشجویان زن و مرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ.3، 12، 63-49.

فتحی، آ، رضاپور، ی، و یاقوتی‌آذر، ش. (1389). تعیین رابطة نیازهای بنیادی و حمایت اجتماعی با سازگاری اجتماعی در دانش‌آموزان دختر و پسر. فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی. 131-146.

یوسف‌نژاد، م و پیوسته‌گر، م. (1390). رابطة رضایت از زندگی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان دانشگاه بابل. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 20، 64-56.

Adeyemo, D. A. (2008). Demographic Characteristics and Emotional Intelligence Among Workers in Some Selected Organisations in Oyo State, Nigeria.Vision- The Journal of Business Perspective, 12(1): 43-48.

Aldao, A. Nolen-Hoeksema, S. & Schweizer, S. (2010). Emotion-Regulation Strategies Across Psychopathology: A Meta-Analytic Review. Clinical Psychology Review. 30, (2), 217–237.

Beck, A. T. (1967). Depression: Causes and treatment. Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press

Chen, K&،. Chung. J, (2010). Motivation in online learning:Testing a modelof self-determinatiotheory. Computers in Human Behavior26, 741–752.

Garnefski N, Kraaij V, van Etten M(2005) Specificity of relations between adolescents’ cognitive emotion regulation strategies and internalizing and externalizing psychopathology. J Adoles28،619–631.

Ghorbani, N. & Watson, P. J. (2004). Two facets of selfknowledge,big five؛ and promotion among Iranianmanagers. Journal of social behavior and personality:An International Journal, 32, 769-776

Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation:Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of - Psychopathology Behavior Assessment,26, 41-54

Guardia, G. J. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). Withinperson variation in security of attachment: A self theory perspective on attachment, Need Fulfillment and wellbeing Journal of personality and social psychology, 79, 367-384.

Hamidpour, H. (2011). The efficacy of schema therapy in treating women's generalized anxiety

 

disorder. Journal of Iranian Psychiatry and Clinical Psychology, 4, 420-43. (Persian)

Harvey, V S., & Retter, K. (2002). Variations by gender between children and adolescents on the four basic psychological needs. Intemational Journal ofReality Therapy, 21(2): 33-36.

Jocobs, M., Snow, J., Geraci, M., Vythilingam, M., Blair, R. J. R.,., Charney, D. S.,Pine, D. S., & Balir, K. S. (2008). Association between level of emotionalintelligence and severity of anxiety in generalized social phobia. Journal of AnxietyDisorders. 22, 1487–1495.

Kirby, Js. (2007). Treating emotion Dysregulation in a couples context: a Pilot sudy of a couples skills Groupintervention. Journal of marital and family Therapy, 33(3), 375-391.

Mehsen,m.y.,vidik,A, somerlund.b,& Zachariae.R. (2005). Age and gender difference in negative affect-is there a role ror emotion regulation. Personality and individual difference,8, 1935-1946.

Muhonen, T., & Torkelson, E. (2004). Work locus of control and its relationship to health and job satisfaction from a gender perspective. Stress and health, 20,21-28

Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Contemporary approaches to assessing mediation in communication research. In A. F. Hayes, M. D. Slater, & L. B. Snyder (Eds.), The Sage sourcebook of advanced data analysis methods for communication research. Thousand Oaks, CA, Sage.

Shutte, N. C., Malnuff, J. M., Thorsteinsson, E. B., Bhullar, N., & Rooke, S. E. (2007). A meta-analytic investigation of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences, 42, 921-933

Thimm, (2010). Mediation of Early Maladaptive Schemas between Perceptions of Pparental Rearing Style and Personality DisorderSymptoms, J. Behav, Ther., & Exp. Psychiat, 41، 52-59.

Vimz, B. & pina, w. (2010). The assessment of emotion regulation: Improving construct validily in research on psychopathology in Yoth. Journal of psycholosical Behaviour assessment, published online. 10،169-178

Waller, G., Meyer, C., Ohanion, V. (2001). Psychometric properties of the long and short versions of theyoung schema questionnaire: core beliefs among bulimic and comparison woman, CognitiveTherapy and Research, 25(2), 137-147.

Young JE, Klosko JS, Weishaar ME. (2003).Schema therapy: A practitioner"s guide. A Division of Guilford Publications, Inc

Young, J. E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Sarasota, FL: Professional Resource Press

Young, J. E. (1998). Young Schema Questionnaire Short Form. New York: Cognitive Therapy Center.

Zhang, D. H., & He, H. L. (2010) Personality traits and life satisfaction: A Chinese case study. Social behaviour and Personality, 38(8), 1119-1122.