نقش سبک‌های دلبستگی در رفتارهای پرخطر نوجوانان پسر مقطع متوسطه دوم

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 11، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 75، فروردین 1398، صفحه 112-121   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.663551

نویسندگان

حسن رضایی جمالویی¹؛ جعفر حسنی^{* 2}؛ محمد نورمحمدی³

¹دکتری روان‌شناسی سلامت. گروه روان‌شناسی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

²دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

³دانشجو دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

از منظر روان‌شناسی تحولی می‌توان به گستره نوجوانی، دوره مرور علائم مرضی روان‌شناختی اطلاق نمود. هدف این پژوهش بررسی نقش سبک‌های دلبستگی در رفتارهای پرخطر نوجوانان بود. جامعة آماری 2570 نفر از دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان نجف‌آباد (اصفهان) در سال تحصیلی 93-1392 بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای 247 نفر از آن‌ها انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری شامل مقیاس سبک‌های دلبستگی (کولینز و رید، 1990) و مقیاس رفتارهای پرخطر نوجوانان ایرانی (زاده‌محمدی و همکاران، 1390) بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری به شیوة گام‌به‌گام نشان داد سبک دلبستگی ایمن مؤلفه‌های رانندگی خطرناک، خشونت، سیگار کشیدن و مصرف الکل رفتارهای پرخطر را به ترتیب با تبیین 4، 6، 8 و 11 درصد واریانس آن‌ها به‌صورت منفی، سبک دلبستگی اجتنابی مؤلفه‌های مصرف مواد و دوستی با جنس مخالف را با تبیین 13 و 8 درصد واریانس آن‌ها و سبک دلبستگی دوسوگرا مؤلفه‌های دوستی با جنس مخالف و رابطه و رفتار جنسی را با تبیین 6 و 5 درصد واریانس آن‌ها مورد پیش‌بینی قرار داده است (05/0 >p). این نتایج نشان می‌دهد سبک‌های دلبستگی نقش مهمی در گرایش یا پیشگیری از گرایش دانش‌آموزان و نوجوان به رفتارهای پرخطر دارد.

کلیدواژه‌ها

رفتارهای پرخطر؛ سبک‌های دلبستگی؛ نوجوانی؛ پسر؛ متوسطه دوم

مراجع

 پاکدامن، ش. (1380). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه‌طلبی در نوجوانی. رساله دکتری روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

خستو، گ. (1381). پیشگیری از سوءمصرف مواد و وابستگی با رویکرد اجتماع‌مدار. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. 2(6)، 262-235.

دلاور، ع. (1394). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی (ویراست چهارم). انتشارات ویرایش، ص 96.

زاده‌محمدی، ع.، احمدآبادی، ز.، حیدری، م. (1390). تدوین و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی. مجلة روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 17(3)، 225-218.

Ahrens, K. R., Ciechanowski, P., & Katon, W. (2012). Association’s betweenadult attachment style and health risk behaviors in an adultfemale primary care population. Journal of Psychosomatic Research, 72, 364–370.

Ainsworth, M., Blehar, M., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation.Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Bahr, S, J., Suzanne, L., Anastasios, C., Bingdao, L. Family. (1998). religiosity and the risk of adolescent drug use. Journal of Marriage and the Family, 6, 979-992.

Bar-On, R. (2006).Th e Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI).Psicothema, 18(l), 13-25.

Bartholomew, K., & Horowitz, L. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 226-241.

Bergman, M. M., & Scott. (2001). Young adloescents well-being and health-risk behaviors: Gender and socionomic difference. Journal of Adolescents, 24, 183197.

Berry K, Barrowclough C, Wearden A. (2007). A review of the role of adult attachment style inpsychosis: Unexplored issues and questions for further research. ClinPsychol Rev, 27(4), 458-75.

Bowlby, J. (1988). A secure base: parent–child attachment and healthy human development. New York, NY US: Basic Books.

                                

     

     

 

     

     

                                    

     

     

1.       Lindberg, Boggest & Williams

     

     

       

 

 

Boyer, T. W. (2006). The development of risk-taking: Amultiperspective review. Dev Rev, 26, 291-345.

Brook, J. S., Brook, D. W., Gordon, A. S., Whiteman, M., & Chen, P. (1990). The psychosocial etiology of adolescent drug use: A family interactional approach. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 116 (2), 111-267.

Carlston, E. A., & Sroufe, L. A. (1995). Contribution of attachmenttheory to development. New York: Wiley.

Carnes, P., & Adams, K. M. (1998). Clinical management ofsex addiction. London: Routledge.

Caspers, K. M., Cadoret, R. J., Langbehn, D., Yucuis, R., & Troutman, B. (2005). Contributions of attachmentstyle and perceived social support to lifetime use of illicit substances. Addict Behav, 30, 1007–1017.

Cassidy. J., & Shaver. P. R. (2008). Handbook of attachment: Theory, research and clinical applications. NewYork, London: Guilford, 101-200.

Ciesla, J. A., Roberts, J. E., Hewitt, R. G. (2004). Adult attachment and high-risk sexual behavioramong HIV-positive patients. J ApplSocPsychol, 34:108–24.

 Collins, V. L., & Read, S. J. (1990). Adult attachment؛Working models relationship quality in dating couples. Journal of personality and social psychology, 58(4), 644-663.

Cooper, M. L., Shaver, P. R., & Colins V. L. (1998). Attachment styles, emotionregulation, and adjustment in adolescence. Journal of Personality and SocialPsychology, 74(5), 1380-1397.

Corte, C. M., & Sommers, M. S. (2005). Alcohol and Risky Behaviors. Annual Review of Nursing Research, 23, 327-360.

DiTommaso, E., Brannen-McNulty, C., Ross, L., & Burgess, M. (2003). Attachment styles, social skills andloneliness in young adults. PersIndivid Dif, 35(2), 303-312.

Dube, S. R., Felitti, V. J., Dong, M., Giles, W. H., & Anda, R. F. (2003). The impact of adverse childhoodexperiences on health problems: evidence from four birth cohorts dating back to1900. Prev Med Sep, 37(3), 268-277.

Fleishman, J. A., & Fogel, B. (1994). Coping and depressive symptoms among young people with AIDS. Health Psychol, 13, 156-69.

Gcollins, N. L., Cooper, L. M., Albino, A., & Allard, (2002). Psychosocial vulnerabilityfrom adolescence to adulthood: A prospective study of attachment style differencesin relationship functioning and partner choice. Journal of Psychology, 10(6), 965-1008.

Goleman, D. (2000). Duygusalzeki (17.Basim). Istanbul: VarhkYaymlari.

Griffin, D. W., Bartholomew, K., Perlman, D. (1994). The metaphysics of measurement: thecase of adult attachment. Attachment processes in adulthood. London England: Jessica Kingsley Publishers: p, 17–52.

Guo, W., & Nathanson, A. (2011). The effects of parental mediation on sexual content on the sexual knowledge, attitudes and behaviors of the US. Journal of Children and Media, 5, 358–378.

Hawkins, D., Miller, J., & Catalano, F. (1992). Risk and Protective Factor for alcohol and other Drug problems in adolescence and early adulthood. Journal of psychological Bulletin, 112, 225- 25.

Hojat, M., Gonnella, J. S., Mangione, S., Nasca, T. J., & Magee, M. (2003). Physician empathy in medicaleducation and practice: Experience with the Jefferson Scale of Physician Empathy. Seminars inIntegrative Medicine, 1, 25–41.

Kassel, J. D., Wardle, M., & Roberts, J. E. (2007). Adult attachment security and college student substance use. Addictive Behaviors, 32, 1164–1176.

Kobak, R. R., & Sceery, A. (1988). Attachment in late adolescence: Working models, affect regulation, and perceptions of self and others. Child Development, 59, 135-146.

Lindberg, L. D., Boggest, S., & Williams, S. (2000). Multiple Threat: The Co-occurrence of Teen Health Risk Behaviors. The Urban Institute.

Linley, P. A., & Joseph, S. (2004). Positive change following trauma and adversity: A review. J Trauma Stress, 17, 11-21.

Lyvers, M., Thorberg, F. A., Dobie, A., Huang, J., Reginald, P. (2008). Mood and interpersonalfunctioning in heavy smokers. J Subst Use, 13, 308-318.

Maunder, R. G., Hunter, J. J. (2009). Assessing patterns of adult attachment in medical patients.Gen Hosp Psychiatry, 31,123-130.

Mikulincer, M., Horesh, N., Eilati, H., & Kotler, M. (1999). The association between adult attachment style and mental health in extreme life-endangering conditions. PersIndividDif, 27, 831-42.

Nikken, P., & deGraaf, H. (2013). Reciprocal relationship between friends’ and parental mediation of adolescents’ media use and their sexual attitudes and behavior. Journal of Youth and Adolescence, 42, 1696-1707.

Riggs, S. H., Vosvick, M., & Stallings, S. (2007). Attachment style, stigma andpsychological distress among HIV+ adults. J Health Psychol, 12(6), 922-936.

Safford, S. M. (2002). The relationship of attachment style and cognitive style to depression, anxiety and negative affectivity. Ph. D. Dissertation. Temple University.

Schindler, A., Thomasius, R., Sack, P. M., Gemeinhardt, B., Ku stner, U. J., &

 Türküm, A. S. (2002). Stresle başa çıkma ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. (Article in Turkish), Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2, 25-34.

Vungkhanching, M., Sher, K. J., Jackson, K. M., & Parra, G. R. (2004). Relation of attachment style tofamily history of alcoholism and alcohol use disorders in early adulthood. Drug Alcohol Depend, 75, 47-5.