واکاوی مفهوم«دموکراسی» در ادﺑﯿﺎت ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻏﺮب؛ اﺑﻌﺎد و روﯾﮑﺮدﻫﺎ

فصلنامه مطالعات سیاسی

مقاله 1، دوره 10، شماره 40، شهریور 1397، صفحه 1-2   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علیرضا ازغندی¹؛ سعید جهانگیری²

¹اﺳﺘﺎد ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ، داﻧﺸﮑﺪه ﺣﻘﻮق، اﻟﻬﯿﺎت و ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ، واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان

²دانش آموخته دوره دکتری، گروه علوم سیاسی، مسائل ایران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ واﮐﺎوی ﻣﻔﻬﻮم «دموکراسی» در ادبیات کلاسیک غرب در سه برش تاریخی در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن، ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺴﯿﺤﯽ و دوره ﺟﺪﯾﺪ، ﻧﺸﺎن ﻣـﯽ  دﻫـﺪ  ﮐـﻪ  ﭼـﺮا  و ﭼﮕﻮﻧـﻪ  دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻏﺮب ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻏﺎﯾﺘﯽ آرﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﯾـﻦ  ﻣﻘﺎﻟـﻪ،  ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺷﮑﻨﯽ ﻣﻔﻬﻮم دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ اﺑﺰار ﯾﺎ روﺷﯽ ﺑﺮای ﺟﻤﻬﻮر و ﺑﺎ ﻧﮕـﺎه  ﺑـﻪ  دﻣﻮﮐﺮاﺳـﯽ  از ﻣﻨﻈـﺮ  دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﯾﺪه آل، ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ واﺑﺴـﺘﻪ  ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺟﻤﻬﻮر ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آرﻣﺎن آن ﺟﺰ ﺑﺎ آزادی ﻣﻌﻘـﻮل  ﺑـﻪ  دﺳـﺖ  ﻧﻤـﯽ  آﯾـﺪ  . ﺧﻮﯾﺶ ﮐﺎری اﻓﻼﻃﻮن و ﻧﻮع دوﺳﺘﯽ ارﺳﻄﻮ و ﺷﺮﯾﻌﺖ ﻣﺪاری اﻫﻞ ﮐﻠﯿﺴﺎ، ﻫﯿﭻ ﯾـﮏ  ﺑـﻪ  ﻟﺤـﺎظ  ﻣﺤﺘـﻮی،  ﺑـﺎ  آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در دوره ﺟﺪﯾﺪ و ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﻫﺎﺑﺰ و ﻻک، ﺑﻪ  ﺧﻮاﻧـﺪه  ﺷـﺪه،  ﺗﻔـﺎوت  ﻣـﺎﻫﻮی «ﻟﯿﺒﺮاﻟﯿﺴﻢ»  ﻋﻨﻮان ﻧﺪارﻧﺪ .آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻟﯿﺒﺮاﻟﯿﺴﻢ و ﯾﺎ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻟﯿﺒﺮال ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﯽ ﺷـﻮد،  ﻣﺴـﺄﻟﻪ  ای ﻣﺤﺘـﻮاﯾﯽ  و ﻧـﻪ  ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در آرای ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن ﻗـﺪﯾﻢ  ﻣـﻮرد  ﺑـﺎزﺧﻮاﻧﯽ  ﻣﺠـﺪد  و در آرای ﻓﯿﻠﺴـﻮﻓﺎن  ﺟﺪﯾـﺪ  ﺑﺎزﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﻮد.

کلیدواژه‌ها

دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ؛ آزادی ﻣﻌﻘﻮل؛ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮐﻠﯿﺴﺎﯾﯽ؛ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ

مراجع