فرا نظریه به عنوان ابزاری برای فهم

مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

مقاله 9، دوره 9، شماره 37، اسفند 1397، صفحه 193-208   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

فرا نظریه به عنوان ابزاری برای فهم
مهدی بوستانی[1]- کمال پولادی[2]- مجید توسلی رکن آبادی[3]
تاریخ دریافت: 26/9/1396- تاریخ پذیرش: 27/10/1396
چکیده:
فرانظریه یکی از جدیدترین تحولات در نظریه پردازی است. در حالی که نظریه پردازان، جهان اجتماعی را به عنوان مسئله موضوعی­شان قلمداد می­کنند، فرانظریه پردازان به مطالعه نظام مند ساختار اساسی خود نظریه می­پردازند. فرا نظریه‌پردازی در ادبیات علوم اجتماعی، تحت عناوین مختلفی با عنوان فرا جامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی بازاندیشانه و جامعه‌شناسیِ جامعه‌شناسی ظهور پیدا کرده است. هر چند این مدل در حوزه جامعه شناختی گسترش یافته است ولی می­تواند در دیگر حوزه­های تحقیق نیز به کار گرفته شود. فرانظریه به عنوان ابزار رسیدن به فهم عمیق‌تر نظریه بوده و هدف آن تشریح و نقد فرانظری فرض­های تشکیل دهنده شالوده نظریه­ها و نیز تدوین اصول ارزیابی نظریه­ هاست.بسیاری از نظریه‌پردازان بر لزوم پیشرفت و توسعه نظریه‌ اجتماعی تأکید کرده‌اند. از آنجا که فرانظریه‌پردازی گام مؤثری در غنی‌تر ساختن نظریه‌ها است، بایستی به این حوزه توجه بیشتری معطوف گردد. هدف اصلی در این مقاله ارائه پارامترهای اساسی این رویکرد است. این مقاله ابتدازمینه­ های رشد مطالعات فرانظری و ماهیت فرانظریه می­پردازد و سپس انواع فرانظریه و تکنیک­ های تحلیل فرانظریه با تاکید بر رویکرد فرانظری ریتزر را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.
واژگان کلیدی: فرانظریه، فراتحلیل، فراجامعه شناسی، نظریه­های اجتماعی، ریتزر
 



[1] - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
[e-mail]


[2] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران: (نویسنده مسئول)
[e-mail]


[3] - استادیار و عشو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
[e-mail]

کلیدواژه‌ها

فرانظریه؛ فراتحلیل؛ فراجامعه شناسی؛ نظریه­های اجتماعی؛ ریتزر

مراجع