ارزیابی سیاست‌های مداخله در بافت مرکزی شهر(نمونه موردی: کلانشهر تبریز)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 41، اسفند 1397، صفحه 159-174   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

مصطفی بصیری¹؛ میر سعید موسوی^{* 2}؛ کریم حسین‌زاده دلیر³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

²استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

³استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

چکیده

چکیده
مراکز شهری نماد فرهنگی شهرها به شمار می‌آیند. بی‌توجهی به این مراکز در جریان رشد شتابان شهرنشینی، آن‌ها را با مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبه رو کرده و علاوه بر مختل کردن حضور انسان، بافت‌های این مراکز را دچار فرسودگی نموده است. در سال‌های اخیر در بافت مرکزی شهر تبریز مداخلاتی توسط نهادهای مسئول قرارگرفته است. این مداخلات پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی مثبت و منفی در زندگی ساکنان این منطقه به دنبال داشته است که از جمله­ی این مداخلات می‌توان به بازسازی و احیاء بافت فرسوده بلوک گلستان، توسعه و تعریض بازار مشروطه و توسعه و تعریض خیابان رضا ‌نژاد اشاره کرد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی است که جامعه آماری آن، افراد بالای 18 سال و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر از شهروندان بافت مرکزی به عنوان نمونه‌ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری ترکیبی هدفمند است و 378 پرسشنامه در بین سرپرستان خانوار منطقه 8 شهرداری تبریز توزیع گردید. چهار معیار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به عنوان معیارهایی برای ارزیابی طرح‌های موردنظر انتخاب شد و به منظور تحلیل داده‌ها، از آزمون T و فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T گویای این است که مداخلات صورت گرفته تأثیر مثبتی را بر محدوده مذکور دارد. بر اساس فرایند تحلیل شبکه‌ای، بعد کالبدی با وزن 451/0 بیشترین تأثیر و بعد اجتماعی با وزن 119/0 کمترین تأثیر را بر روی سطح کیفیت محیط حاصل از مداخلات صورت گرفته، داشته است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: مداخله؛ بافت فرسوده؛ بافت مرکزی؛ فرایند تحلیل شبکه‌ای؛ تبریز

مراجع

References

Abbasi, H. & Razavi, R. (2006). Designing an Economic Conceptual Model for the Recovery and Restoration of Worn out Texture. Proceedings of construction in the capital, University of Tehran.

AbdollahZadeh, A., Andalib, A., & Majedi, H. (2014). Description of Public Participation Components in Rehabilitation and Renovation of the Deteriorated Urban area a case Study of old District, Shiraz, Iran Research Journal of Recent Sciences, 3(9), 119-127.

Afzali, R., & Sharifi, A. (2016). Performance assessment of Urban Renewal Organization to Environmental Improvement (Case Study: Worn texture areas of Tehran), Geographical Urban Planning Research, 3(4), 384-369. [In Persian]

Ahad Nejad, M., Roustaee, Sh. & Zangishei, S. (2012). The pathology of interventions in old and worn fabric renewal (A case study: Feizabad neighborhood in Kermanshah city), Geographical Space Scientific-Research Journal of Islamic Azad University, Ahar Branch, 12, (37), 120-97. [In Persian]

Ahsan, S. R., Asad, R., & Alam, A. (2012). Urban regeneration for sustainable economic growth: the study of Boro Bazaar in Khulna, Bangladesh. Journal of Social and Development Sciences, 3(4), 111-122.

Alizadeh Afshar, F., & Azarian, M.A. (2013).The pathology of the worn out texture and providing modernization strategies for its sustainable development, International Conference on Civil Engineering, Architecture and Sustainable Urban Development. Tabriz. [In Persian]

Doroodi, M. H., Khosab, A. (2014). Evaluation and Analysis of Indexes for Determining the Range of Urban Worn out Texture in Iran, Sixth Conference on Urban Planning and Management, Mashhad. [In Persian]

Dowyran, E., Meshkini, A., Kazemian, Gh., & Aliabadi, Z. (2011). Investigation of the Intervention in the Management of Urban worn out and Inefficient texture Using a Combined Approach (Case Study: Zeinabieh, Zanjan Neighborhood), Urban Planning Research, 2(7), 90-71. [In Persian]

Fanni, Z., & Sadeghi, Y. (2009). Empowering marginalists in the Process of Improvement and Modernization of worn out texture of 2^nd District in Tehran, Journal of Environmental Studies, (7). [In Persian]

Habibi, K., Pourahmad, A., & Meshkini, A. (2016). Urban Rehabilitation and Renovation in the old texture, Fifth Edition, Kurdistan University Press. [In Persian]

Haj Ali Akbari, K. (2015). Documenting the experience of setting up local offices in the repair of damaged Tehran.Tehran: Sazman- e omran va behsazi- ye shahri. Report the first stage. Ministry of Roads and Urban Development. [In Persian]

Iran’s High Council for Planning and Architecture. (2015). Empowerment and organizing document poor urban areas.Tehran: Vezarat- e rah va shahrsazi.

Izadi, M. S. (2016). 19 million people are living in urban poor areas. Interview, Kankash. Tehran: Shora- ye Islamii shahr. [In Persian]

Khodami, A., & Daryabari, J. (2017), Review the improvement and renovation of old ones metropolis of Tehran City Region 14. 1(26), 267-275.

La Rosa. D & Privitera. R etc. (2017), Assessing spatial benefits of urban regeneration programs in a highly vulnerable urban context: A case study in Catania, Italy, Landscape and Urban planning, (157), 180-192.

Leary, M. E., & McCarthy, J. (Eds.). (2013). The Routledge companion to urban regeneration. Routledge.

Lotfi. (2012). Genealogy, Urban regeneration, from reconstruction to renaissance, First Edition, Azarakhsh Publications. [In Persian]

Maleki, S., Alizadeh, H., Shojaeean, A., & Nazir, S. (2014). Spatial Analysis of Physical Interventions Approaches in Baghmolk's worn out texture, Journal of Geographic Space, Golestan, 4(13), 94-111. [In Persian]

McDonald, S., Malys, N., & Maliene, V. (2009). Urban regeneration for sustainable communities: A case study. Technological and Economic Development of Economy, 15(1), 49-59.

Moeinifar, F. (2013). Evaluation of Improvement and Renovation of Urban worn out texture with Participatory Planning Approach (Case Study: Mahdi Abad District, Qasr-e-Shah, Shiraz). Master's thesis, Faculty of Arts and Architecture, Shiraz University.

Mohammadi Dost, S., Khanizadeh, M.A, Zilabi, Sh. (2015). Feasibility Study on the Application of Principles of Nochehrism in Sustainable Recovery of Inefficient and Urban Problems with Emphasizing on Smart Growth Research: Central District of Ahwaz, Regional Planning Quarterly, 6(24), 230-215.

Moosavi, M. S. (2016). New Methodologies of Education and Research in Urban Studies. Iranian Online Journal of Urban Research, 1(1), 1-5.

Moosavi, M. S. (2018). The Smart City; Challenges and Opportunities in Developing Countries. Iranian Online Journal of Urban Research, 3(1), 1-4.

Mousavi, S. R., Shiripour, M., & Rafiyaf, A. (2014). Explaining the Necessities of Restoration and Organizing Sirjan’s Worn out Texture and Providing Renovation Strategies Using the SWOT Method. The first international congress on new horizons in architecture and urbanization, Tehran: Tarbiat Modares University, Faculty of Arts and Architecture. [In Persian]

Moztarzadeh, H., & Hojati, V. (2013). Evaluation of the theory of gentrification in the renovation of worn out texture, Moon and Art, (184), 88-74. [In Persian]

Nasiri, I. (2013). Recovery strategies for urban worn out tissues, Case Study: Qazvin city, conference of renovation of urban worn out texture, Qazvin road and urban organization. [In Persian]

Norbe, E. A. (2002). Urban regeneration experiences in Brazil: Historical preservation, tourism development and gentrification in Salvador da Bahia. Urban Design International, 7(2), 109-124.

Nourian, F., & Ariana, A. (2012). An analysis of how the law protects public participation in urban regeneration. Fine Arts, (17), 17-2.

Ozlem Geuzey (2009); Urban regeneration and increased competitive power: Ankara in anera of globalization; Cities; vol.26.

Pakseresht, S., & Rezaei, R. (2013). Evaluating the Social Consequences of Renovating Worn out texture in Atabak District. Contemporary Sociology Research. (2), 3, 141-107.

Pour Mohammadi, M., Sadr Mousavi, M. & A’bedini, A. (2015). Evaluation of organizing policies of urban worn out texture of Urmia and prioritizing existing challenges using the network analysis process (ANP model). Journal of Geography and Planning Tabriz University, (19), 53, 69-92.

Razavipour, F., & Sameni, R. (2015). A study of event related potential frequency domain coherency using multichannel electroencephalogram subspace analysis. Journal of neuroscience methods, 249, 22-28.

Saghei, M. (2018). Identification and Prioritization of Urban Textile Towards to Reduce the Vulnerability of the Earthquake - Case Study: Isfahan 5th District. Quarterly Journal of Geographic Information "Sepehr", 27 (105), 171-182.doi: 10.22131 / sepehr.2018.31485 [In Persian]

Shamaei, A., & Poorhammad, A. (2013). Urban Improvement and Renewal from the Viewpoint of Geography, Tehran University Press. [In Persian]

Vatan Doust, M., Bagheri, M., Bozorgvar, Sh., & Saeedi, S. (2016). Organizing worn out Texture Using a collaborative approach emphasizing social capital, Case Study: Abkouh, neighborhood of Mashhad, Islamic Republic of Iran Human Sciences Magazine, (1), 13. [In Persian]

Wisie, H., Ghasminejad, Sh. (2014). Explaining the Essentials of Sirjan's Renewed an Consolidated Texture and Providing Modernization Strategies Using the SWOT Method, Sixth National Conference on Urban Planning and Management, with emphasis on components of Islamic city, Mashhad. [In Persian]

Zeyari, K. (2012). Prioritizing the immunization of worn-out texture in Karaj, Human Geography Research (79), 14-1. [In Persian]