رابطه سرمایه و سلامت اجتماعی و سواد رسانه‌ای با کاهش آسیب‌های اخلاقی در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 2، دوره 13، شماره 35، شهریور 1397، صفحه 41-70   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

امیرحسین حق‌پرست¹؛ عباسعلی قیومی^{* 2}؛ زهرا امیرحسینی³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²دانشیار مدیریت و برنامه‌ریزی امور فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

³دانشیار مدیریت، واحد شهرقدس دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

رشد سریع فناوری های همراه هوشمند و عمومیت یافتن آن در بـین تمـام اقشـارجامعه فارغ از تفاوت های اقتصادی، فرهنگی و ارزشی و اتصال آن به اینترنت توانسته اسـت که به مفهوم ارتباطات معنی تازهای بخشد. پژوهش حاضر بـا هـدف بررسـی میـزان تـأ یرسرمایه و سلامت اجتماعی و سواد رسانهای بر کاهش آسیب های اخلاقی شـبکه اجتمـاعی اینستاگرام که یکی از پرکاربردترین نرم افزارها در بین کاربران ایرانی اسـت انجـام پذیرفتـه است. تحقیق حاضر به لحاظ هـدف کـاربردی و از نظـر روش، پژوهشـی توصـیفی از نـوع همبستگی می باشد و در زمره تحقیقات میدانی به شمار می آید. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از میان 377 نفر دانشجویان مترجمی زبان مقطع کارشناسی پیوسـته دانشـگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، 267 نفر از آنها بر اساس فرمول کوکران به عنوان جامعـه نمونـه انتخاب شدند. بـرای تهیـه چـارچوب نظـری، تعـاریف، پیشـینه و ادبیـات تحقیـق از ابـزار کتابخانه ای، و برای سنجش نظر، دیدگاه و بینش و داده های اسـتنباطی از ابـزار پرسشـنامه محقق ساخته استفاده گردید. به منظور تجزیـه و تحلیـل اطلاعـات از آزمـون همبسـتگی و رگرسیون چندمتغیره با استقاده از نرم افزار SPSSنسخه 25صورت پذیرفت. نتایج حاصل ازبررسی روابط بین سرمایه و سلامت اجتماعی و سواد رسانهای با متغیر وابسته (آسـیب هـای اخلاقی اینستاگرام) حاکی از این بوده است که همه متغیرهای مستقل با آسیب های اخلاقی رابطه معکوس و معناداری دارند. متغیر سواد رسانهای قویترین رابطه منفی و معکوس را با آسیب های اخلاقی اینستاگرام داشته است. پس از این متغیر، سـرمایه اجتمـاعی و سـلامت اجتماعی به ترتیب با آسیب های اخلاقی دارای رابطه معکوس و منفی بودهاند

کلیدواژه‌ها

سرمایه اجتماعی؛ سلامت اجتماعی؛ سواد رسانه‌ای؛ آسیب‌های اخلاقی؛ شبکه اجتماعی اینستاگرام

مراجع

 

ایسنا (1395). بازتاب جهانی فحاشی مجازی برخی کاربران ایرانی، https://www.isna.ir/news ،  مراجعه در تاریخ 13 مرداد 1396.

تقی‌زاده، عباس(۱۳۹۱). ارتقای سواد رسانه ای زمینه کاهش آسیب های اجتماعی نوپدید فضای مجازی، نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب های اجتماعی نوپدید، تهران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.

چراغی، حشمت، باقری، مرضیه­، پوررحیمی، مسعود(1395). آسیب‌شناسی ارتباطات اینترنتی در جوانان و نوجوانان،  چهارمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.

حاتمی، پریسا(1389). بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان با تأکید بر شبکه‌های اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.

خواجه‌احمدی، معصومه، پولادی، شهناز، بحرینی، مسعود(1395). طراحی و روانسنجی پرسشنامه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موبایل، نشریه روان پرستاری، (4 )4، 43-51.

رنجبری، الهام(1394). شبکه‌های اجتماعی، وصل‌کننده یا فصل‌کننده خانواده و روابط زناشوئی، دومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، موسسه مدیران ایده پردازان پایتخت ویرا، استانبول، دوره 2.

زمانی، عباس(۱۳۹۵). شبکه‌های مجازی تلفن همراه و تضعیف ارزش‌های اخلاقی و خانوادگی کاربران، دومین کنفرانس بین المللی وب پژوهی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران.

عبداللهیان، ‌حمید ، کرمانی، ‌حسین(1392). سنجش سرمایه اجتماعی کاربران ایرانی شبکه اجتماعی فیس‌بوک، تحقیقات فرهنگی ایران، (6) 23، 1-26.

علیمرادی، مصطفی(1389). «سیر تطور شبکه های اجتماعی؛ نگاهی به آغاز و انجام شبکه های اجتماعی»، فصلنامه ره‌آورد نور، شماره 31، 6-13.

فتحی، ‌منصور؛ فکرآزاد، ‌حسین، غفاری، ‌غلامرضا ، بوالهری، ‌جعفر(1392). عوامل زمینه ساز بی وفایی زناشویی زنان، مجله رفاه اجتماعی، (51) 4، 109-132.

قصابی، ‌فاطمه، نقیب‌السادات، ‌سید‌رضا(1394). نقش ارزش‌های فرهنگی بر محتوای شبکه‌های اجتماعی(مطالعه تطبیقی محتوای شبکه‌های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی) ، مالعات بین رشته ای در رسانه و فرهنگ (رسانه و فرهنگ)، (1)5، 79-103.  ط

محبوبی، رحمت‌اله، مرادی، فرهاد(1393). پیامدها و تأثیرات پورنوگرافی بر ارزش‌های اخلاقی و انسانی،  چهارمین همایش ملی اخلاق با اخلاق و آداب زندگی، گروه فلسفه دانشگاه زنجان، زنجان.

نصیری، ‌بهاره، بخشی، ‌بهاره ، هاشمی، ‌سید‌محمود(1391). اهمیت آموزش سواد رسانه ای در قرن بیست و یکم، مطالعات رسانه ای، (7)18، 149-158.

Cavazos-Rehg P, A, Krauss, M. J, Sowles ,S.J & Bierut, L.J (2016). Marijuana-Related Posts on Instagram, Prev Sci, 17(6) ,710-720.

Geraee, N, Kaveh ,M. H, Shojaeizadeh, D & Tabatabaee H, R (2015). Impact of media literacy education on knowledge and behavioral intention of adolescents in dealing with media messages according to Stages of Change, J Adv Med Educ Prof, 3(1) , 9-14.

J. Al-Kandari Ali, A. Al-Hunaiyyan Ahmed & Al-Hajri ,R (2016). The Influence of Culture on Instagram Use, from ResearchGate Online Publication.

Mcdaniel Brandon T, Drouin Michelle & Cravens Jaclyn D (2017). Do you have anything to hide? Infidelity-related behaviors on social media sites and marital satisfaction, Computers in Human Behavior, 66, 88-95.

Ryan Atwood (2016). The Relationship Between Adolescents' Use of Internet-enabled Mobile Devices and Engaging in Problematic Digital Behaviors.