مطالعه کالبدشناسی و بافت شناسی روده کوچک در اردک مسکوئی (Cairina moschata)

فصلنامه زیست شناسی جانوری

مقاله 4، دوره 11، شماره 2، اسفند 1397، صفحه 35-44   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

نویسندگان

جلیل پورحاجی موتاب^{* 1}؛ سید رشید هاشمی²

¹گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار، گرمسار، ایران

²گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

اردک پرنده‌ای است که بیشتر در آب زندگی می‌کند. اردک مسکوئی به دلیل وزن گیری بالا برای تولید گوشت مناسب است. روده کوچک در بدن پستانداران و پرندگان بدلیل عمل هضم و جذب مواد غذایی دارای اهمیت می­باشد. در رابطه با آناتومی و بافت شناسی روده کوچک در اردک مسکوئی بالغ مطالعه­ای صورت نگرفته است. برای این مطالعه 20 عدد اردک مسکویی نر و ماده بالغ خریداری شد و مطالعه آناتومیکی بر روی روده کوچک آنها انجام شد. آنالیز داده­های اندازه­گیری شده طول و عرض اعضا توسط نرم­افزاز SPSS و آزمون آماری تی استیودنت انجام شد. در مرحله بعد مطالعه بافت شناسی با رنگ­آمیزی هماتوکسیلین بر روی روده کوچک انجام شد. نتایج آناتومیکی و بافت شناسی روده کوچک دارای شباهت کلی با سایر پرندگان بود و تفاوت­هایی نیز در آن وجود داشت. ویژگی قابل ذکر آناتومیکی این بود که در اردک مسکوئی دوازدهه به شکل U خمیده بود. تهی­ روده نیز در جنس ماده دارای 6 حلقه و در جنس نر دارای 5 حلقه بود. میانگین طول و عرض روده کوچک در جنس نر بزرگتر از جنس ماده می­باشد که این اختلاف در اندازه طول دوازدهه بصورت معنی­دار می­باشد. در مطالعه بافتی نیز ویژگی قابل ذکر وجود کرک­های روده­ای بلند و غیر منشعب با اپیتلیوم استوانه­ای ساده بود که از سمت دوازدهه تا ایلئوم از ارتفاع آنها کاسته می­شد. همچنین از دوازده به سمت ایلئوم نیز تعداد سلول­های جامی در بافت پوششی افزایش می­ یافت.

کلیدواژه‌ها

کالبدشناسی؛ بافت شناسی؛ روده کوچک؛ اردک مسکوئی

مراجع

1-   پوستی، ا.، ادیب مرادی، م.، 1385. بافت­شناسی مقایسه‌ای‌ و هیستوتکنیک، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 429-425.

2-   پورحاجی موتاب، ج.، سرگزی، م.، تونی، س.ر.، حسینی، س.ح.، 1393. مطالعه ریخت­شناسی بافتی روده کوچک در مرغ مروارید (مرغ شاخدار)، مجله تحقیقات دامپزشکی، دوره 69، شماره4، صفحات 395-399.

3-   رضائیان، م.، 1377. بافت­شناسی و اطلس رنگی دامپزشکی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 243-233.

4-   رضائیان، م.، 1385. بافت شناسی طیور، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 176 صفحه.

5-   سعادت نوری، م.، 1362. شناسایی و طبقه بندی اردک­های ایران، ماهنامه مزرعه، شماره 2، صفحات15-11.

6-   شمسائی، ا.ه.، 1371. اردک‌های مسکوئی، چاپ اول، انتشارات تحقیقات کشاورزی کشور، صفحات40-1.

7-        Bailey T.A., Mensah E.P., Samour J.H., Naldo J., Lawrence P., Garner A., 1997. Comparative morphology of the alimentary tract and its glandular derivatives of captive bustards. Journal of anatomy, 191: 387-393.

8-        Bauer F., 1983. Muscovy ducks. Poultry research center, Labu, Papua New Guinea, 1-3.         

9-        Chikilian M., de SperoniN. B., 1996. Comparative study of the digestive system of three species of tinamou. I. Crypturellus tataupa, Nothoprocta cinerascens, and Nothura maculosa (Aves: Tinamidae), Journal of Morphology, 228: 77-88.

10-    Cooper R.G., Mahroze K.M., 2004. Anatomy and physiology of the gastro-intestinal tract and growth curves of the ostrich. Animal Science Journal, 75: 491–498.

11-    Herd R.M., 1985. Anatomy and histology of the gut of the Emu Dromaius novaehollandiae. A gricultural Research Centre, New South Wale, 85:43-46.

12-    Iji P.A., Van der Walt J.G., Brand T.S., Boomker E.A, Booyse D., 2003. Development of the digestive tract in the Ostrich (Struthio camelus), Archives of Animal Nutritions, 57: 217-228  

13-    Jingjing W., Keme P., Anna D., Li T., Hui S., 2007. Histological structure of the digestive tract in African Ostrich Chicks. Chinese Journal of Zoology, 42: 131-135.

14-    King A.S., Mc Lelland J., 1984. Birds their strucure and function. Bailliere Tindal,London, United Kingdom, pp: 121- 130.

15-    Lavin S.R., Karasov W.H., Ives A.R., Middleton K.M., Garland T.J., 2008. Morphometrics of the avian small intestine compared with that of nonflying mammals, Physiological and Biochemical Zoology, 81(5): 526-50.

16-    Mclelland J., 1991. A color atlas of avian anatomy. W.B. Saunders, Philadelphia, Pennsylvania.

17-    McLelland J., 1975. Aves digestive system. In: sisson and grossman's the anatomy of the domestic animals, Getty, R. Vol. 2, 5^th Edition. Philadelphia: Saunders.   48 pp.

18-    Nickel R., Schummer A., 1977. Anatomy of the domestic birds. Verla Paul Parey, Berlin, pp: 85- 94.

19-    Ru H.F., 2006. Comparative studies on digestive system of several species of birds. Journal of Economic Animal, 10(1): 35-38.

20-     Wu B., Li L., Yu X., 2009. Winter diet and digestive tract of the Golden Pheasant in the Qinling Mountains, China. Chinese Birds, 1(1): 45–50.

21-    Yovchev D., Dimitrov R., Kostov D., Vladova D., 2012. Age Morphmetry of some   internal organs in common pheasant. Trakia Journal of Sciences, 10(3): 48-52