Feline Juvenile Gingivitis (١
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری در اواﻳﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺮﺑﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد، ﻣﻌﻤﻮﻻً در زﻣﺎن روﻳﺶ دﻧﺪانﻫﺎی اﺻﻠﻲ و ﺑﺎ ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼزی ﻟﺜﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد. اﺳﺘﻌﺪاد
ﻧﮋادی در ﻧﮋادﻫﺎی اﺑﻲﺳﻴﺎﻧﻴﻦ و ﭘﺮﺷﻴﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری را در ﻧﮋادﻫﺎی ﻣﻮ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻴﺰ دﻳﺪه اﺳﺖ.
درﻣﺎن: ﺟﺮمﮔﻴﺮی، ﺟﺮاﺣﻲ ﻟﺜﻪﻫﺎی ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺮای از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﭘﺎﻛﺖﻫﺎ
Juvenile Onset Periodontitis (٢
در اﻳﻦ ﻓﺮم از ﺑﻴﻤﺎری، ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ ﻗﺒﻞ از 9 ﻣﺎﻫﮕﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻓﺮم، ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼزی ﻟﺜﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد، اﻣـﺎ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻟﺜـﻪ وﺟـﻮد دارد. از
ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ اﺳﺘﺨﻮان آﻟﻮﺋﻮل، infra bony pocketing و اﻛﺴﭙﻮز ﺷﺪن ﻓﻮرﻛﺎ اﻏﻠﺐ رخ ﻣﻲدﻫﺪ. اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻗﺒـﻞ از آن
ORL1 را ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ.
درﻣﺎن و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪی در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮای اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
Adult Onset Periodontitis(3
واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﻣﺘﺤﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪه در ﻣﻮرد ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی دﻳﮕﺮ در ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮد
ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آن را در واﻗﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ اﭘﻴﺪﻣﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ. اﺧﻴﺮاً ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪای در داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻴﻨﺴﻮﺗﺎ ﺑﺮ روی 39500 ﻗﻼده ﺳﮓ و
14000 ﮔﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﻌﺘﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی ﻣﺴﻦﺗﺮ از 7 ﺳﺎل و ﺳﮕﻬﺎی ﻣﺴﻦﺗﺮ از 10 ﺳﺎل ﺑﻪ داﻣﭙﺰﺷﻚ
Pyorrhoea در ﺳﺎل 1899 از آن ﺑﻪ Eugene Talbot ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری اﺳﺖ ﻛﻪ
alveolaris ﻧﺎم ﺑﺮد. ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ ﻫﻤﺎن "دﻧﺪاﻧﻬﺎی ﻛﺜﻴﻒ دﭼﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ" ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
Linda de Bowes در ﻣﻘﺎﻟﻪای ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺴﺘﻮﻟﻮژی در ارﮔﺎنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺑﺎﺷﻨﺪ.
اﺧﻴﺮاً در ﻳﻚ وال ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻨﻨﮋﻳﺖ را دﻧﺪان ﺷﻜﺴﺘﻪ و ورود ﻋﻔﻮﻧﺖ از ﻣﺤﻮﻃﻪ دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﮔﺰارش ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺶ
زﻣﻴﻨﻪ، در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ روﻧﺪ ﺑﻴﻤﺎری ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ، ﻋﻠﻞ و درﻣﺎﻧﻬﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻧﻤﻮد.
اﺗﻴﻮﻟﻮژی: ﭘﻼک ﺗﺠﻤﻌﻲ از ﮔﻠﻴﻜﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎی ﺑﺰاق و ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺎﺗﺮﻳﻜﺴﻲ از ﭘﻠﻲﺳﺎﻛﺎرﻳﺪﻫﺎ ﺑﺮ روی ﺳﻄﺢ دﻧﺪان ﻣﻲﭼﺴﺒﻨﺪ.
ﭘﻼک و ﺑﻪوﻳﮋه ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎی ﺣﺎﺿﺮ در آن، از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی دﺧﻴﻞ در اﻳﺠﺎد اﻟﺘﻬﺎب ﻟﺜﻪ و ﻳﺎ ژﻧﮋﻳﻮﻳﺖ (ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ)
ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺮای ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎری ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻛﻪ از ﺷﺎﻳﻌﺘﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی دﻫﺎن در ﮔﺮﺑﻪﻫﺎﺳﺖ، ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭘﻼک و ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻻزم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺟﺎﻟﺒﺘﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ در ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎری ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻼک ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﺮوع ﻛﻨﻨﺪه ﭘﺎﺳﺦ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. در واﻗﻊ
ﺑﻴﻤﺎری ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﺎﺳﺦ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣﻀﻮر ﺑﺎﻛﺘﺮی در ﭘﻼک.
1 Odontoclastic Resorptive Lesion
٢٦
[
ﭼﺎﻟﺸﻬﺎی ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ: از ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺶ از 300 ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺟﺪاﺷﺪه از ﭘﻼک ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺻﺪ ﻛﻤﻲ از آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺗﻮژن ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر
اوﻟﻴﻪ در ﭘﻼک، ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ﻫﻮازی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮک و اﻛﺘﻴﻨﻮﻣﺎﻳﺴﺲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان زﻳﺎدی ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎ
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻤﺎری ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر اﻛﺴﻴﮋن ﺑﺮوز ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و در ﭘﺎﻛﺖﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻲﻫﻮازی ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﭘﻮرﻓﻴﺮوﻣﻮﻧﺎس، ﺑﺎﻛﺘﺮوﺋﻴﺪس، ﺗﺮﭘﻮﻧﻤﺎ و ﻓﻮزوﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻮم ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ. ﻳﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﭘﻼک، ﺑﻴﻮﻓﻴﻠﻢ اﺳﺖ. ﺑﻴﻮﻓﻴﻠﻢﻫﺎ در ﻣﺤﻴﻂ آﺑﻲ
ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﻠﻮﻧﻲﻫﺎی ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻳﻦ ﺑﻴﻮﻓﻴﻠﻢﻫﺎ اﺷﻜﺎل اوﻟﻴﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ
را دارﻧﺪ و ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮای ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی و ﺣﺬف ﻣﻮاد دﻓﻌﻲ دارﻧﺪ. ﻣﻄﻠﺐ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ در ﺑﻴﻮﻓﻴﻠﻢ از ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی
دﻓﺎﻋﻲ ﭼﻨﺪﻫﺴﺘﻪای و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻫﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﺧﺎﻟﺖ درﻣﺎﻧﻲ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺮای ﺑﻴﻮﻓﻴﻠﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﻮدن
دﻧﺪاﻧﻬﺎ ﺑﺮای درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎری ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺿﺮوری اﺳﺖ.
ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ در ﺳﺎﻟﻜﻮس ﻟﺜﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ آزاد ﺷﺪن ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی آﻧﺘﻲژﻧﻴﻜﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻟﻴﭙﻮﭘﻠﻲﺳﺎﻛﺎرﻳﺪﻫﺎ و دﻳﮕﺮ ﭘﭙﺘﻴﺪﻫﺎی ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻣﻲ-
ﮔﺮدد. اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی آﻧﺘﻲژﻧﻴﻜﻲ، اﭘﻴﺘﻠﻴﻮم اﺗﺼﺎﻟﻲ ﻟﺜﻪ را ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﻤﺒﻨﺪی ﻟﺜﻪ وارد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ- اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن:در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ، ﺑﺎﻓﺖ ﻫﻤﺒﻨﺪی و ﺳﻠﻮل ﻫﺎی اﭘﻲﺗﻠﻴﺎل ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺪﻳﺎﺗﻮرﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﭘﺎﺳﺦ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﻲﮔﺮدد. اﺗﺴﺎع ﻋﺮوﻗﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ و ورود ﻣﺎﻳﻊ و ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﻧﻮﺗﺮوﻓﻴﻞ ﻫﺎ اﺗﻔﺎق
ﻣﻲاﻓﺘﺪ و ﻟﺜﻪ ادﻣﺎﺗﻮز و ارﻳﺘﻤﺎﺗﻮز ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺪاوم و ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت، ﺑﺮﺧﻲ از ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺘﻬﺎی B ﺑﻪ ﭘﻼﺳﻤﺎﺳﻞﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ
آﻧﺘﻲﺑﺎدی ﻫﺎﻳﻲ ﻋﻠﻴﻪ آﻧﺘﻲ ژﻧﻬﺎی ﺧﺎص ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ- اﻳﻤﻨﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی دﻓﺎﻋﻲ ﭼﻨﺪ
ﻫﺴﺘﻪای و آﻧﺘﻲﺑﺎدی ﻫﺎﺳﺖ، اﻳﺠﺎد ﻣﻲﮔﺮدد. در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ژﻧﮋﻳﻮﻳﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد. در ﺑﻴﻤﺎران ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ، اﻳﻦ
ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎی دﻓﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﻣﺤﺪودی ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در واﻗﻊ در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ژﻧﮋﻳﻮﻳﺖ، ﺑﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻴﺎﺑﺪ.
در ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ و ﺳﮕﻬﺎی ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ، اﭘﻴﺘﻠﻴﻮم اﺗﺼﺎﻟﻲ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮﺗﺮ و آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد، ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ازدﻳﺎد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ
ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮده و اﻟﺘﻬﺎب وﺧﻴﻢﺗﺮ ﻣﻲﮔﺮدد. ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی از ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﭼﻨﺪﻫﺴﺘﻪای دﻓﺎﻋﻲ، ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎ و
ﻣﺎﻛﺮوﻓﺎژﻫﺎ در ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی ﺑﺎﻓﺖ اﭘﻴﺘﻠﻴﺎﻟﻲ ﺗﺠﻤﻊ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی دﻓﺎﻋﻲ ﭼﻨﺪﻫﺴﺘﻪای ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی آﻧﺰﻳﻢﻫﺎی ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ و واﺳﻄﻪﻫﺎی
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﺎﻟﻮﭘﺮوﺗﺌﺎزﻫﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻼژﻧﺎز، ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻓﻴﺒﺮﻫﺎی ﻛﻼژﻧﻲ در ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎﻟﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻟﺜﻪ
ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی دﻓﺎﻋﻲ ﭼﻨﺪﻫﺴﺘﻪای ﺧﺎرج ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺌﻮل آزادﺳﺎزی آﻧﺰﻳﻤﻬﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ رادﻳﻜﺎﻟﻬﺎی آزاد اﻛﺴﻴﮋن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ
ﺑﻪ آﺳﻴﺐ ﺑﺎﻓﺘﻲ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ و اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ. ﻣﺎﻛﺮوﻓﺎژﻫﺎ ﺑﻪ ﻟﻴﭙﻮﭘﻠﻲﺳﺎﻛﺎرﻳﺪﻫﺎ ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻲ-
ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦﻫﺎ (PGE2)، اﻳﻨﺘﺮﻟﻮﻛﻴﻦﻫﺎ (TNF-α ،(IL-1 و MMPs ﻓﻌﺎل ﻣﻲﮔﺮدد. اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ
اﻳﻦ واﺳﻄﻪﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺷﺪه و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺎﻓﺖ ﻛﻼژن و ﺳﭙﺲ ﻟﻴﮕﺎﻣﺎن ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل رخ ﻣﻲدﻫﺪ. ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش اﭘﻴﻜﺎﻟﻲ ﭘﺮوﺳﻪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ
ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦﻫﺎ، اﻳﻨﺘﺮﻟﻮﻛﻴﻦﻫﺎ و TNF در ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ اﺳﺘﺌﻮﻛﻼﺳﺖﻫﺎ ﻣﺘﺤﺮک ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ. ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد
ﻓﻀﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮای اﻓﺰاﻳﺶ ارﺗﺸﺎح ﺳﻠﻮﻟﻬﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. اﭘﻴﺘﻠﻴﻮم اﺗﺼﺎﻟﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ در ﻣﺤﻠﻬﺎی اﭘﻴﻜﺎﻟﻲ، دوﺑﺎره رﺷﺪ
ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ اﺗﺼﺎل اوﻟﻴﻪ ﺗﺎ اﺗﺼﺎل ﻣﻌﻤﻮل را ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﭘﺎﻛﺖ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی اﺳﺖ. اﻳﻦ ﭘﺎﻛﺖﻫﺎ ﺑﺎ اﭘﻲﺗﻠﻴﻮم اوﻟﺴﺮه
ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺎﻛﺖﻫﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎی ﺑﻲﻫﻮازی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﻲ در آﻧﺠﺎ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻼک اﺳﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ
ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﺧﻮد ﺑﺪن از ﻃﺮﻳﻖ روﻧﺪﻫﺎی اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ، ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﮔﺮدد.
درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎری ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل:ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﺪهآل ﺑﺎﺷﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﺴﻴﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﻣﺎﻧﻲ
ﺧﻮدش دﻧﺒﺎل راﻫﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ. درﻣﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻛﻠﻴﻨﻴﺴﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴﺰ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ
ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻴﻮان، در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﻣﺎﻧﻲ دﺧﻴﻞ اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻛﻠﻴﻨﻴﻚﻫﺎی رﻓﺮال در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻌﺪ از
ﻣﺪﺗﻲ ﻣﺴﻮاک زدن دﻧﺪاﻧﻬﺎی ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﺸﺎن را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻏﺬاﻫﺎی ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻼﻣﺘﻲ دﻫﺎن در
ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ. اﻳﻦ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻛﻠﻴﻨﻴﺴﻴﻦﻫﺎ و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ درﻣﺎن ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎ
٢٧
اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ، اﮔﺮ ﭼﻴﺰی ﺑﺮای ﺟﻮﻳﺪن ﻳﺎ ﺧﻮردن در ﺟﻬﺖ ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﺮم دﻧﺪاﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ ﺷﻤﺎ و ﻣﻦ آن را
ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺧﻮرد. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ از اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ.
دادن اﺳﺘﺨﻮان ﻳﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﺧﺎم ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ. در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﻴﺮ ﻛﻪ در آﻓﺮﻳﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ، ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی
وﻟﮕﺮد وﺣﺸﻲ از ﻫﻤﺎن ﻣﻮارد و ﻣﺸﻜﻼت دﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی اﻫﻠﻲ دارﻧﺪ، ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﺳﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ دﻧﺪاﻧﻬﺎ
ﻫﺴﺘﻨﺪ، و ﺗﻜﻪﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻴﻦ دﻧﺪاﻧﻬﺎ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده و ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻨﻮز ﺗﻨﻬﺎ راه ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ اﺳﺖ. اﮔﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ را ﺑﺎ ﺟﻮﻳﺪن
روزاﻧﻪ و ﺟﻮﻳﺪن ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺨﺖ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎزﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﻣﺎﻧﻲ:
ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻨﻴﺴﻴﻦﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺧﻴﻠﻲ واﺿﺢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ وﻳﮋهای اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ؟
ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪهای اﺳﺖ ﻛﻪ از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺠﺎ و ﻳﺎ ﻧﺎﺑﺠﺎ ﻣﻲﮔﺮدد.
ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ ﺷﺎﻣﻞ: آﻣﻮﻛﺴﻲ ﺳﻴﻠﻴﻦ، آﻣﻮﻛﺴﻲﺳﻴﻠﻴﻦ ﻛﻼوﻧﺎت، ﻛﻠﻴﻨﺪاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ، ﻣﺘﺮوﻧﻴﺪازول،
ﻣﺘﺮوﻧﻴﺪازول- اﺳﭙﻴﺮاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ، داﻛﺴﻲﺳﻴﻠﻴﻦ.
درﻣﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل:ﺣﻴﻮان ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻴﻬﻮش ﺷﻮد، ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺬاری داﺧﻞ ﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺣﻠﻖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﺎﻣﭙﻮن ﭘﻚ ﺷﻮد.
در ﻣﻮرد ﺣﻴﻮاﻧﺎت دارای ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻴﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻓﻼﺷﻴﻨﮓ ﻛﻠﺮﻫﮕﺰﻳﺪﻳﻦ ﮔﻠﻮﻛﻮﻧﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه در دﻫﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺑﻌﺪ از آن ﭘﻼکﻫﺎ و ﺳﻨﮕﻬﺎی دﻧﺪاﻧﻲ رو و زﻳﺮﻟﺜﻪ را ﺑﺮدارﻳﺪ. اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ Scaler ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻲ ﻳﺎ ﺳﻮﻧﻴﻚ، ﻳﺎ اوﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﻴﻚ
ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. رﺳﻮﺑﺎت ﺳﻨﮕﻬﺎی دﻧﺪاﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﻓﻮرﺳﭙﺲ ﻛﻠﻜﻮﻟﻮس ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. وﺳﺎﻳﻞ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ در اﻳﻦ
ﻣﻮرد ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺮارت و ﮔﺮﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد. ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﺮمﮔﻴﺮی زﻳﺮﻟﺜﻪ و ﻛﻮرت ﻛﺮدن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از
اﺳﻜﻠﺮﻫﺎی اوﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﻴﻚ در زﻳﺮ ﻟﺜﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد، ﭼﻮن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺮارت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺎﻟﻜﻮس و اﺗﺼﺎل اﭘﻲﺗﻠﻴﻮﻣﻲ را از ﺑﻴﻦ
ﺑﺒﺮﻧﺪ. ﻳﻚ اﻛﺴﭙﻠﻮرر ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳﻨﮕﻬﺎی زﻳﺮﻟﺜﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد، ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻛﻮرت ﻋﻤﻞ ﺟﺮمﮔﻴﺮی اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد.
ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻨﮕﻬﺎی دﻧﺪاﻧﻲ از روی رﻳﺸﻪ دﻧﺪان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻟﺜﻪای Root Planing ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد. ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ دﻧﺪاﻧﻬﺎ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪﻧﺪ
Polish ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺳﻄﺢ آﻧﻬﺎ ﺻﺎف ﮔﺮدد. اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﺬف ﺷﻮد، ﺳﻄﺢ دﻧﺪان ﻧﺎﺻﺎف و ﻏﻴﺮﻫﻤﻮار ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﭘﻼک
را آﺳﺎﻧﺘﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺎﻟﻜﻮس اﻃﺮاف ﻫﺮ دﻧﺪان ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻟﻴﻦ و ﻳﺎ ﻛﻠﺮﻫﮕﺰﻳﺪﻳﻦ رﻗﻴﻖ ﺷﺪه ﻓﻼﺷﻴﻨﮓ ﻣﻲﺷﻮد، ﺗﺎ اﮔﺮ
دﺑﺮﻳﺪی ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ.
رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان در ﺧﺎﻧﻪ : ﻛﺎر اﺻﻠﻲ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮمﮔﻴﺮی ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮای ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻴﻮاﻧﺎت
ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﻮد ﻛﻪ درﻣﺎن ﺣﺮﻓﻪای اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮوﻋﻲ ﺑﺮای ﻣﺮاﻗﺒﺖ داﺋﻤﻲ از دﻫﺎن و دﻧﺪان ﺣﻴﻮان اﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ راه
ﺑﺮای ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺳﻼﻣﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان در ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎ وﻗﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ در روز ﺑﺮای دﻧﺪاﻧﻬﺎ و دﻳﮕﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی داﺧﻞ دﻫﺎن ﻋﻠﻴﻪ
ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ در ﻣﻨﺰل اﺳﺖ.
در اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﻮاک زدن اﺳﺖ، ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻳﻚ دﻫﺎنﺷﻮﻳﻪ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻴﻮان
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﻢ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﭼﻘﺪر ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد. اﻳﺪهآل ﺑﺮای آﻧﻬﺎ روزاﻧﻪ
دوﺑﺎر ﻣﺴﻮاک زدن اﺳﺖ، اﻣﺎ در واﻗﻊ ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻲ از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻣﺴﻮاک زدن ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ را ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
Chronic Gingivostomitis in Adult Cats(۴
درﻣﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ، ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺗﺮاﺳﺖ. اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺰﻣﻦ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی اﻃـﺮاف از ﺟﻤﻠـﻪ :
ﻟﺜﻪ، ﻛﻤﺎنﻫﺎی زﺑﺎﻧﻲ-ﺣﻠﻘﻲ و ﻣﺨﺎط اﻧﺘﻬﺎی دﻫﺎن (Fauces) را ﻧﻴﺰ در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺑﻴﻮﭘﺴﻲ از اﻳﻦ ﻣﺤﻞﻫﺎ ﺣﺎﻛﻲ از ﺣﻀﻮر ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎ و
ﭘﻼﺳﻤﺎﺳﻞﻫﺎ در ﭘﺮوﺳﻪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﺰﻣﻦ اﺳﺖ. اﻣﺮوزه اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﭘﺮوﺳﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ واﺳﻄﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺰﻣﻦ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﺮﻛﻮب ﺳﻴﺴﺘﻢ
٢٨
اﻳﻤﻨﻲ (ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻮﻣﻲ) ﻳﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ و درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻻزم اﺳﺖ. ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮای
ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻴﻮان و ﻓﻬﻤﻴﺪن ﭘﺮوﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎری وﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﮔﺬاﺷﺖ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺷﺎﻣﻞ:
1- آزﻣﺎﻳﺶ ﺧﻮن ﺳﺎده و ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از وﺿﻌﻴﺖ ﺳـﻼﻣﺘﻲ ﮔﺮﺑـﻪ اﻃـﻼع ﻳـﺎﺑﻴﻢ . اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ
ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﺧﺎص از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻠﻴﺘﻮس، ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﺰﻣﻦ ﻛﻠﻴﻪ را رد ﻧﻤـﺎﺋﻴﻢ. ﺑـﻪﻋـﻼوه ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ ﺑـﻴﻦ ﻣـﻮارد دارای
ﺳﺮﻛﻮب اﻳﻤﻨﻲ ( ﻟﻮﻛﻮﭘﻨﻲ ﻣﺰﻣﻦ، ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻬﺎی ﺳﺮم) و ﻣﻮارد دارای ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ( اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ-
ﻫﺎی ﺳﺮم ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﺎﻣﺎﭘﺘﻲ ﻣﻮﻧﻮﻛﻠﻮﻧﺎل) ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻳﻢ. ﻓﻬﻤﻴﺪن اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎری روی ﻧﺤﻮه درﻣﺎن ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ،
زﻳﺮا ﻣﻮارد دارای ﺳﺮﻛﻮب ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ از داروﻫﺎی ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﻳﺎ ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻮد ﻧﻤﻲﺑﺮﻧﺪ.
2- ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی وﻳﺮوﺳﻲ FIV2/FeLV٣ : ﺣﻀﻮر ﻫﺮﻛﺪام از اﻳﻦ وﻳﺮوسﻫﺎ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ. ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی FIV ﻣﺜﺒـﺖ
ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی FeLV ﻣﺜﺒﺖ درﮔﻴﺮ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
3- ﺑﻴﻮﭘﺴﻲ: ﺑﺮای ﺗﻔﺮﻳﻖ ﺿﺎﻳﻌﺎت از SCC4 و ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﻣﺎی اﺋﻮزﻳﻨﻮﻓﻴﻠﻴﻚ ﻻزم اﺳﺖ.
درﻣﺎن اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺮای ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﭘـﻼک را ﺗﺤﻤـﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ و در
ﻣﺮﺣﻠﻪ اول دﻧﺪانﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ دوره درﻣﺎن ﺑﺎ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴـﻒ ﻗﺒـﻞ و ﺑﻌـﺪ از ﺟﺮاﺣـﻲ ﻫﻤـﺮاه
ﺑﺎﺷﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻴﻮان ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر دﻧﺪانﻫﺎی ﮔﺮﺑﻪ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪهاﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﻳﻚ درﻣﺎن ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﺧﻤﻴﺮ
دﻧﺪان و ژل ﻛﻠﺮﻫﮕﺰﻳﺪﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺮای ﻳﻚ دوره ﻛﻮﺗﺎه از داروﻫﺎی ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﻚ و ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد
ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻴﻮان ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮای ﺷﺮوع رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺧﺎﻧﮕﻲ را ﻣﻲدﻫﺪ. اﻳﻦ درﻣﺎنﻫﺎی ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮای
ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی FeLV/FIV ﻣﻨﻔﻲ و ﮔﺮﺑﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان روزاﻧﻪ را ﻣﻲدﻫﻨﺪ، ﺑﺨـﻮﺑﻲ ﻛﺎراﻣـﺪ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪ در ﻣﻨﺰل را ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ و ﻋﻼﺋﻢ ﻃـﻲ 48 ﺳـﺎﻋﺖ ﺑﻌـﺪ از ﺗﺠﻤـﻊ
ﭘﻼک دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻧﺪانﻫﺎی آﺳﻴﺎﻳﻲ، ﭘﻴﺶ آﺳﻴﺎﻳﻲ و اﻏﻠﺐ دﻧﺪانﻫـﺎی ﭘﻴﺸـﻴﻦ ﻻزم اﺳـﺖ .
ﻛﻠﻴﻨﻴﺴﻴﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ رﻳﺸﻪ ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از رﻳﺸﻪ دﻧﺪانﻫﺎ را در ﺣﻴﻦ ﺟﺮاﺣﻲ ﺟﺎ ﺑﮕﺬارد ﭼﻮن ﺛﺎﺑـﺖ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﻣـﻮارد ﻋﻼﺋـﻢ
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل: اﻟﺘﻬﺎب ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﭼﺮﻛﻲ در ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻟﻮﻛﺎﻟﻴﺰه ﻣﻲﺷﻮد. ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻣﺠﺰا وﺟﻮد دارﻧﺪ: ﻟﺜﻪ،
ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل و ﭘﺮیﻛﺮوﻧﺎل. اﻳﻦ ﺿﺎﻳﻌﺎت را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺣﺎد، ﻣﺰﻣﻦ ﻳﺎ ﺣﺎد در ﻣﺰﻣﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﻛﺮد.
Endodontic ،اﺗﻴﻮﻟﻮژی:ﻋﻠﺖﻫﺎی زﻳﺎدی ﺑﺮای آﺑﺴﻪﻫﺎی ﻟﺜﻪای و ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎدن ﺟﺴﻢ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮﻣﻮﺷﻲ، ﺿﺮﺑﻪ
perforation، ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ دﻧﺪان و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﭘﻼک وﺟﻮد دارد. ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد، ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ آﺑﺴﻪﻫﺎی ﻟﺜﻪای و ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل
(ﺣﺪاﻗﻞ در ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﻮﻟﻮژی اﻧﺴﺎن)، ﺟﺮمﮔﻴﺮی ﻧﺎﻗﺺ زﻳﺮﻟﺜﻪای ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻮارد، ﻟﺜﻪ ﻣﺎرژﻳﻨﺎل ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ، و اﺟﺎزه اﺗﺼﺎل دوﺑﺎره
را ﻣﻲدﻫﺪ، در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎی دﻧﺪاﻧﻲ اﭘﻴﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮیﻫﺎ و ﮔﺎزﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه آﻧﻬﺎ، آﺑﺴﻪ
ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺎﻳﻊ دﻳﮕﺮ ﺑﺮای آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﺣﺎد ﭘﺎﻛﺖﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ در ﻣﻮارد ﻋﺪم درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎری
ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی دﻳﮕﺮی ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﻪ آﺑﺴﻪ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ: ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺷﺪﻳﺪ،
ﻋﺪم درﻧﺎژ ﺧﻮدﺑﺨﻮدی، ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﺳﺎﭘﺮسﺷﺪه و ﻳﺎ ﺿﻌﻴﻒ، درﻣﺎن ﺿﺪﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ، ﺟﺮاﺣﻲ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل و دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻠﻴﺘﻮس
ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. در واﻗﻊ، دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻠﻴﺘﻮس ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﺸﻜﻴﻞ آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل در اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮیﻛﺮوﻧﺎل ﻧﺎﺷﻲ از اﻟﺘﻬﺎب ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم اﭘﺮﻛﻮﻟﻮم در ﻃﻲ روﻳﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ در اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﺗﺮاﻛﻢ ﻏﺬا رخ ﻣﻲدﻫﺪ
اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻼکﻫﺎی ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﻫﻢ اﻳﺠﺎد ﺷﻮﻧﺪ.
2 Feline Leukemia Virus
3 Feline Immunodeficiency Virus
4 Squamous Cell Carcinoma
٢٩
ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ:آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻟﺜﻪای ﺗﻨﻬﺎ ﻟﺜﻪ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﻪﻃﻮر ﺗﻴﭙﻴﻚ ﺑﻪﺻﻮرت ﺿﺎﻳﻌﻪ ﻟﻮﻛﺎﻟﻴﺰه ﻣﻠﺘﻬﺐ ﺣﺎدی
ﺑﺮوز ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ. آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪﺻﻮرت ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻗﺮﻣﺰرﻧﮓ ﺻﺎف و ﻧﺮم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻟﺘﻬﺎب ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ. در آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل، ﻳﻚ ﭘﺎﻛﺖ
ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ و ﻟﻴﮕﺎﻣﺎن ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل و اﺳﺘﺨﻮان آﻟﻮﺋﻮﻻر را درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺨﺮﻳﺐ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد.
آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺣﺎد از ﻫﺮ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺸﺨﺼﺎً دردﻧﺎک ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺑﻴﻤﺎران داﻣﭙﺰﺷﻜﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻲﮔﺮدد. اﻳﻨﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮاً
ﻗﺮﻣﺰ، ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ﻟﺜﻪ ﻣﻠﺘﻬﺐ و ادﻣﺎﺗﻮز، ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ درد در دﻗﻪ دﻧﺪان ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻓﻴﺴﺘﻮل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻗﺴﻤﺖ
ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ (ﻛﺮوﻧﺎل) ﺧﻂ ﻣﻮﻛﻮژﻧﮋﻳﻮال دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ، دﻧﺪان اﻏﻠﺐ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺨﻮان آﻟﻮﺋﻮل ﺑﺮآﻣﺪه
ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻼﺋﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﻔﻮﻧﺖ (ﺗﺐ، ﺑﻲﺣﺎﻟﻲ و ﻟﻨﻔﻮادﻧﻮﭘﺎﺗﻲ) ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ رخ دﻫﺪ. آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻌﺪ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺎدی ﻛﻪ
ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه اﺳﺖ، ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﮔﺮدد. ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻣﻮارد درﻧﺎژ، ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن واﻛﻨﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻳﺎ درﻣﺎن
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﻮد. آﺑﺴﻪﻫﺎی ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ درد دﻫﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر
دﻧﺪان ﻗﺮوﭼﻪ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﺰﻣﻦ اﻏﻠﺐ دارای ﻳﻚ ﻓﻴﺴﺘﻮل ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﺎﻛﺖ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﻮارد ﺣﺎد در ﻣﺰﻣﻦ ،
ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﺣﺎد در ﻣﻮارد ﻣﺰﻣﻦ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﻇﺎﻫﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮیﻛﺮوﻧﺎل، ﺗﻮرم ﻟﺜﻪ واﻟﺘﻬﺎب ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه روﻳﺶ ﺗﺎج دﻧﺪان ﻣﻲ-
ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺸﺨﻴﺺ:ﺗﺸﺨﻴﺺﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﻘﻲ آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل، آﺑﺴﻪﻫﺎی ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎ اﻧﺪودوﻧﺘﻴﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺗﻔﺮﻳﻖ اﻳﻦ دو ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ. اول، آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺎﻛﺖ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ آﺑﺴﻪﻫﺎی اﻧﺪودوﻧﺘﻴﻚ ﺑﻪ-
ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در دﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﺋﻢ اﻧﺪودوﻧﺘﻴﻚ دارﻧﺪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ (ﺳﺎده ﻳﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه) ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ
رﻧﮓ ﺧﻮد ﺑﺨﻮدی از داﺧﻞ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻳﺎﺑﻨﺪ. ﺑﻪﻋﻼوه، آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺸﺨﺺ از ﻛﺮوﻧﺎل ﺗﺎ ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻣﻮﻛﻮژﻧﮋﻳﻮال ﻓﻴﺴﺘﻮل
دارﻧﺪ، در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ آﺑﺴﻪﻫﺎی اﻧﺪودوﻧﺘﻴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ، ﻓﻴﺴﺘﻮل اﭘﻲﻛﺎﻟﻲ ﻣﻲزﻧﻨﺪ. در رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺑﺎ
ﺣﻀﻮر periapical rarefaction ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. دﻗﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ periapical rarefaction ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﻣﺎی
اﭘﻲﻛﺎﻟﻲ ﻣﺰﻣﻦ اﺳﺖ ﻧﻪ آﺑﺴﻪ ﺣﺎد.
درﻣﺎن:آﺑﺴﻪﻫﺎی ﻟﺜﻪای ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪه (ﺟﺴﻢ ﺧﺎرﺟﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﮓﻫﺎی زﻳﺮ ﻟﺜﻪای) درﻣﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺳﻨﮓﻫﺎی زﻳﺮﻟﺜﻪای
و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﻪواﺳﻄﻪ ﺟﺮمﮔﻴﺮی و ﭘﺎﻟﻴﺶ رﻳﺸﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﻞ ﻧﺸﺪ، ﺟﺮاﺣﻲ ﻟﺜﻪ ﻻزم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
درﻣﺎن آﺑﺴﻪﻫﺎی ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل دوﻣﺮﺣﻠﻪای ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺎد و ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺰﻣﻦ اﺳﺖ. اﻫﺪاف ﻓﺎز
ﺣﺎد، ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن درد، درﻧﺎژ و ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺴﺘﺮش ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺳﺖ. درﻧﺎژ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﻛﺖ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﺑﺮش ﺧﺎرﺟﻲ
اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. اﮔﺮ آﺑﺴﻪای ﻛﻮﭼﻚ و ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ، درﻧﺎژ ﺑﺎ ﺟﺪا ﻛﺮدن آﻫﺴﺘﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻟﻴﮕﺎﻣﺎن ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل و ﻓﺸﺎر آﻫﺴﺘﻪ اﻧﮕﺸﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد.
ﺳﭙﺲ SRP5 اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، اﻏﻠﺐ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮش از ﺧﺎرج، ﻛﻪ در
دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮدن ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺎد ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺪ. اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎی وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ و ﺿﺪ دردﻫﺎ درﻣﺎن
ﺷﻮﻧﺪ. اﮔﺮ آﺑﺴﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺸﺨﺺ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻧﺪان اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ درﻣﺎن اﺳﺖ. ﺷﻜﻞ ﻣﺰﻣﻦ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ
ﭘﺎﻛﺖ ﭘﺮﻳﻮدﻧﺘﺎل ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﺣﺮﻓﻪای (SRP ، ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺴﻲ، ﺟﺮاﺣﻲ ﻟﺜﻪ) و رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن و دﻧﺪان در ﺧﺎﻧﻪ و
ﻳﺎ ﺧﺮوج دﻧﺪان درﮔﻴﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد. ﺟﺮاﺣﻲ ﻫﻤﻪ اﻧﻮاع آﺑﺴﻪﻫﺎی دﻧﺪاﻧﻲ، درﻣﺎن ﺑﺎ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ. آﺑﺴﻪﻫﺎی
ﭘﺮیﻛﺮوﻧﺎل ﺑﺎ ﻋﻘﺐ زدن ﺧﻴﻠﻲ آﻫﺴﺘﻪ و آرام اﭘﺮﻛﻮﻟﻮم ( ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم) و دﺑﺮﻳﺪﻛﺮدن و ﻻواژ دادن ﻣﻨﻄﻘﻪ درﻧﺎژ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. در ﻣﻮاردیﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ
ﺑﺮای درﻣﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ، اﭘﺮﻛﻮﻟﻮم ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮش زده ﺷﻮد (اﭘﺮﻛﻮﻟﻜﺘﻮﻣﻲ) ﻳﺎ دﻧﺪان ﺧﺎرج ﺷﻮد.
Feline Odontoclastic Resorptive Lesion (FORL)
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری در اﻧﺴﺎن، ﺳﮓ، ﮔﺮﺑﻪ و ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷـﻮد. ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﺧﻴﻠـﻲ از ﺑﻴﻤـﺎری ﻫـﺎ ﻋﻠـﺖ آن ﺑﻄـﻮر دﻗﻴـﻖ
ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت درﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ 50 ﺗﺎ 65 درﺻﺪ ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی ﺧﺎﻧﮕﻲ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری
را دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی اﻫﻠﻲ و وﺣﺸﻲ دﻳﺪه ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﺞ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﻏﺬا در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری دﻳﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.
1 Scaling and Root Planing
ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ: ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻟﺒﻪ ﻟﺜﻪ از دﻧﺪان ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، از اﻳﻦ رو ﻗﺒﻼً ﻧﺎم دﻳﮕﺮ آن neck lesion ﺑﻮده اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺿـﺎﻳﻌﺎت از
ﻫﺮ ﺟﺎﺋﻲ روی ﺗﺎج دﻧﺪان، رﻳﺸﻪ ﻳﺎ ﺣﻔﺮه ﭘﺎﻟﭗ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. در اﺑﺘﺪا ﻣﻴﻨﺎ ﺳﻄﺢ ﻧﺎﺻﺎﻓﻲ دارد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑـﺎ ﻣﻘـﺪار ﺧﻴﻠـﻲ
ﻛﻤﻲ از ﻟﺜﻪ ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺳﻄﺢ دﻧﺪان ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد. ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﭼﻨﺪ ﻫﺴﺘﻪای ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﺌﻮﻛﻼﺳﺖﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
اﻳﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ در دﻧﺪان ﺟﺎی ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻳﻚ ﺣﻔﺮه اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ دارای دﻳﻮارهﻫﺎﻳﻲ از دﻧﺪان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺣﻔﺮه ﻋﻤﻴﻖ-
ﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﭗ ﻣﻲرﺳﺪ. ﺑﺮﺧﻼف دﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺮوﻣﺎﺗﻴﻚ ﻳﺎ ﻋﻔﻮﻧﻲ، در ORL ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺎﻓﺖ ﭘﺎﻟﭗ ﻣـﻲﻣﻴـﺮد و ﺑﺎﻋـﺚ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼزی ﭘﺎﻟﭗ و درد ﻣﺪاوم در ﭘﺎﻟﭗ ﻣﻲﺷﻮد.
ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ:ﺳﺨﺘﻲ در ﻏﺬا ﺧﻮردن، ﺑﻲاﺷﺘﻬﺎﻳﻲ، ﺗﻜﺎن دادن ﻓﻚﻫﺎ، ﻫﺎﻳﭙﺮﭘﻼزی ﻟﺜﻪ، ﺷﺮوع ﺑﻪ رﺷﺪ دﻧـﺪان در ﺳـﻦ ﭘﻴـﺮی و ﻋـﺪم
وﺟﻮد دﻧﺪان.
درﻣﺎن: ﻃﻲ دﻫﻪﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮای درﻣﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺗﻼشﻫﺎی زﻳﺎدی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. درﻣﺎن اﻧﺪودوﻧﺘﻴﻚ ﺣﻴـﺎﺗﻲ ﻧﻴﺴـﺖ ﭼـﻮن
ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲﻫﺎ. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ، ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻧﺪان ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺰﻳﻨﻪ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺧﻮب اﺳﺖ.
