ﺳﻮال 1- آﻳﺎ داروی ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ، در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ داروی ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮ زاﻳﻼزﻳﻦ، ﻋﻮارض ﻛﻢﺗﺮی دارد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺧﻴﺮ. داروی ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ، ﺣﺘﻲ در دوز ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ 40 درﺻﺪ ﺑﺮونده ﻗﻠﺒﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ. اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮونده ﻗﻠﺒﻲ
در ﺳﮓﻫﺎ و ﮔﺮﺑﻪﻫﺎی ﺟﻮان ﺗﺤﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، اﻣﺎ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺴﻦ ﻳﺎ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﻗﻠﺒﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻮارض ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪی ﺑﻪ دﻧﺒﺎل
داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ ﻳﻚ داروی آرامﺑﺨﺶ و ﺿﺪدرد ﻗﻮی اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دوز ﻣﻨﺎﺳﺐ (10µg/kg-5) و در ﺣﻴﻮاﻧﺎت
ﺳﺎﻟﻢ و ﺟﻮان ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻤﺎر (Patient selection) در اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎی آﻟﻔﺎ2 آﮔﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ
اﺳﺖ.
ﺳﻮال 2- ﭼﺮا ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد از دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ داروی ﺿﺪدرد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺮای ﺗﺴﻜﻴﻦ درد ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد؟
٩٥
(multimodal or ﭘﺎﺳﺦ: ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺑﺮای ﺗﺴﻜﻴﻦ درد ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺑﻲدردی ﻣﺘﻌﺎدل ﻳﺎ ﭼﻨﺪ وﺟﻬﻲ
،NSAIDS ،اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. در اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ از ﺗﺮﻛﻴﺐ داروﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻟﻔﺎ2 آﮔﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ، ﻣﺨﺪرﻫﺎ balanced analgesia)
ﺑﻲﺣﺴﻲ ﻣﻮﺿﻌﻲ و ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارﻧﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﻛﻴﺐ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮﺗﺮی ﻣﻲﺗﻮان
دردﻫﺎی ﺣﺎد و ﺷﺪﻳﺪ را ﺗﺴﻜﻴﻦ ﺑﺨﺸﻴﺪ و ﺑﻪ ﻋﻼوه از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺎﺷﻲ از دوز ﺑﺎﻻی ﻳﻚ دارو ﻧﻴﺰ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮد. داروﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺘﻘﺎل درد (pain pathway) دﺧﺎﻟﺖ ﻛﻨﻨﺪ و اﻧﺘﻘﺎل درد را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه دو داروی ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دارای اﺛﺮ اﻓﺰاﻳﺸﻲ (Additive) ﻳﺎ ﺳﻴﻨﺮژﻳﺴﺘﻲ (Synergistic) ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺳﻮال 3- آﻳﺎ از ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی داروﻫﺎی ﻣﺨﺪر، ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺷﺪﻳﺪ، ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: اﮔﺮﭼﻪ داروﻫﺎی ﻣﺨﺪر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ ﺑﺎﻋﺚ دﭘﺮس ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺷﻮﻧﺪ، اﻣﺎ اﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻧﺴﺎن ﺑﺴﻴﺎر
ﺧﻔﻴﻒﺗﺮ اﺳﺖ. از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺗﺠﻮﻳﺰ اﻳﻦ داروﻫﺎ در ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ درد ﻧﺪارﻧﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ دﻓﻊ ﻣﺪﻓﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﻮد. در ﺻﻮرت ﺗﺠﻮﻳﺰ
ﻣﺨﺪرﻫﺎ در ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ، ﻣﻌﻤﻮﻻً اﺳﺘﻔﺮاغ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن روی ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﻣﺸﻜﻠﻲ در ﺣﻴﻦ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﻳﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. از آنﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ
در ﻃﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺑﻴﻤﺎر اﻛﺴﻴﮋن درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﻧﻈﺮ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺟﺪی اﻳﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺗﺠﻮﻳﺰ دوز
ﺑﺎﻻی ﻣﺨﺪرﻫﺎ (ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﺮﻓﻴﻦ) در ﮔﺮﺑﻪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﺷﻮد. ﻟﺬا در ﮔﺮﺑﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً از دوز ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﻣﺮﻓﻴﻦ (در
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﮓ) اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻫﻢزﻣﺎن داروﻫﺎی آرامﺑﺨﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻊ از ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. در اﺳﺐ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻً
داروﻫﺎی ﻣﺨﺪر ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ داروﻫﺎی آرامﺑﺨﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ از ﺑﺮوز رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎی
ﻣﺨﺪر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺛﺮ ﺿﺪ دردی ﻋﺎﻟﻲ، ﺣﺪاﻗﻞ اﺛﺮات ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ، ﻛﺎﻫﺶ دوز داروﻫﺎی ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻨﺜﻲ ﺷﺪن ﺑﺎ
ﻧﺎﻟﻮﻛﺴﺎن (در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺪی) ﻗﻮﻳﺎً ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺳﻮال 4- آﻳﺎ داروی ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﭘﺮوﭘﻮﻓﻞ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﻮﭘﻨﺘﺎل ﺳﺪﻳﻢ داروی ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻬﺘﺮی اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺧﻴﺮ. در واﻗﻊ اﺛﺮات ﻗﻠﺒﻲ اﻳﻦ دو دارو (ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن، ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻬﻮﻳﻪ رﻳﻮی و ﺣﺘﻲ آﭘﻨﻪ) ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ. ﺣﺎﺷﻴﻪ
اﻳﻤﻨﻲ (safety margin) اﻳﻦ دو دارو ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ. ﺑﺮای اﻟﻘﺎء ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ، ﻫﺮ دو دارو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﻳﺪی ﺗﺰرﻳﻖ
ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺣﺘﻤﺎل رﺷﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ در ﭘﺮوﭘﻮﻓﻞ، اﻳﻦ دارو ﭘﺲ از ﺑﺎز ﺷﺪن ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻲ 8-6 ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ﭘﺮوﭘﻮﻓﻞ، اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺳﺮﻳﻊ آن، رﻳﻜﺎوری ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ روﺑﺮو
ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﭘﻮﻓﻞ، ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻮﭘﻨﺘﺎل، ﻋﻮارض ﺟﺪی ﻣﺎﻧﻨﺪ اُﻓﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و دﭘﺮس ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻨﻔﺴﻲ (و
ﺣﺘﻲ آﭘﻨﻪ) را ﻣﺪﻧﻈﺮ داﺷﺖ (10).
ﺳﻮال 5- آﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﻟﺲاﻛﺴﻲﻣﺘﺮی ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻴﺰان ﺗﻬﻮﻳﻪ رﻳﻮی ﺑﻴﻤﺎر را در ﻃﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺧﻴﺮ. از آنﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ ﺑﻴﻤﺎر اﻛﺴﻴﮋن ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﻻی 90 درﺻﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻠﻲرﻏﻢ
ﺗﻬﻮﻳﻪ رﻳﻮی ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﻣﻴﺰان اﺷﺒﺎع ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋن ﻛﻤﺎﻛﺎن در ﻣﺤﺪودة ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺎﻟﺲاﻛﺴﻲﻣﺘﺮی
ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻬﻮﻳﻪ رﻳﻮی و ﻫﻴﭙﺮﻛﺎﭘﻨﻲ ﻧﺎﺷﻲ از آن را ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ. اﻟﺒﺘﻪ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ از ﻫﻮای اﺗﺎق ﺗﻨﻔﺴﻲ
٩٦
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (اﻛﺴﻴﮋن 21 درﺻﺪ)، در ﺻﻮرت ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻬﻮﻳﻪ رﻳﻮی ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و دﺳﺘﮕﺎه ﭘﺎﻟﺲاﻛﺴﻲﻣﺘﺮی ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮوز
دﭘﺮس ﺗﻨﻔﺴﻲ را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ.
ﺳﻮال 6- آﻳﺎ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎل دﻧﺪانﭘﺰﺷﻜﻲ (ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﺳﺎده و ﻏﻴﺮ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ) آﻣﺎدهﺳﺎزی ﺑﻴﻤﺎر از ﻧﻈﺮ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ و ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎی
ﺣﻴﻦ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺿﺮوری اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﻠﻪ. ﺑﺴﻴﺎری از ﺑﻴﻤﺎران دﻧﺪانﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺴﻦ ﺑﻮده و دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی زﻣﻴﻨﻪای (ﻗﻠﺒﻲ رﻳﻮی، ﻛﺒﺪی و ﻛﻠﻴﻮی) ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
دﻟﻴﻞ ﺧﻄﺮات ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ در اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺳﺎﻟﻢ و ﺟﻮان ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ، اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﺎت
ﭘﺎراﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ و رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮاردی از ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﺎﻳﻌﺎت در ﻃﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ و ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎی ﺣﻴﻦ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ
ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎی اﺻﻠﻲ و ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ، ﺿﺮورت دارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮنرﻳﺰی ﻫﺎی ﻣﺤﻮﻃﻪ دﻫﺎﻧﻲ و ﺷﺴﺘﺸﻮی دﻫﺎن در ﺣﻴﻦ ﻛﺎر، اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟﻪ
ﻧﺎﻳﻲ ﻛﺎف دار ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از آﺳﭙﻴﺮه ﻛﺮدن ﺧﻮن و ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺿﺮوری اﺳﺖ (10).
ﻳﺎدآوری ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺟﺮاﺣﻲ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ minor و major ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﻛﺮد اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﺑﺮای ﭘﺮوﺳﻪ
ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺻﺎدق ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻛﻪ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮای ﻳﻚ ﻋﻤﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ (Elective) ارﺟﺎع ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ
ﻳﻚ ﺗﺼﻮر ﻏﻠﻂ و ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ.
ﺳﻮال 7- آﻳﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻳﻊ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ در ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻋﻤﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺧﻴﺮ. اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ در ﻃﻲ 15-10 دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﺴﺘﻦ ﺗﺒﺨﻴﺮﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺳﻄﺤﻲ ﺷﺪه و رﻓﻠﻜﺲﻫﺎی ﺑﻴﻤﺎر
ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ در ﺑﻴﻬﻮﺷﻲﻫﺎی ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زﻣﺎن رﻳﻜﺎوری ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺗﺠﻮﻳﺰ داروﻫﺎی ﺿﺪ درد ﻣﺨﺪر ﻧﻴﺰ
رﻳﻜﺎروی را ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻣﻲاﻧﺪازد. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻳﻜﺎوری ﺳﺮﻳﻊ اﻟﺰاﻣﺎً ﻳﻚ رﻳﻜﺎوری ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در
ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎی ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ و ﺑﺴﻴﺎر دردﻧﺎک (ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﻤﺎل ارﺗﻮﭘﺪی) ﺑﺎﻳﺪ رﻳﻜﺎوری ﺑﻪ آراﻣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. در دوره رﻳﻜﺎوری ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻤﺎر را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ
داﺷﺖ و از ﺑﺮوز ﻫﻴﭙﻮﺗﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺄﺧﻴﺮ در رﻳﻜﺎوری ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻛﺮد.
ﺳﻮال 8- در ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ در ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺠﻮﻳﺰ اﻛﺴﻴﮋن ﻗﻄﻊ ﺷﻮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺎ زﻣﺎن ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎﻳﻲ (ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ رﻓﻠﻜﺲ ﺳﺮﻳﻊ) ﺗﺠﻮﻳﺰ اﻛﺴﻴﮋن از ﻃﺮﻳﻖ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اداﻣﻪ داده
ﻣﻲﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎً ﻛﻴﺴﻪ ذﺧﻴﺮه ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ را از ﻃﺮﻳﻖ درﻳﭽﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ داروﻫﺎی ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ از ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺠﺪداً ﺗﻨﻔﺲ ﻧﺸﻮد.
ﺑﻌﺪ از ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻨﻔﺲ و رﻧﮓ ﻣﺨﺎﻃﺎت ﺑﻴﻤﺎر و در ﺻﻮرت در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﭘﺎﻟﺲ اﻛﺴﻲﻣﺘﺮی، ﻣﻴﺰان اﺷﺒﺎع
ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋن را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺠﻮﻳﺰ اﻛﺴﻴﮋن را ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺳﻚ اداﻣﻪ داد. ﻳﺎدآوری ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ
ﻳﻜﻲ از ﺧﻄﺮات اﺻﻠﻲ ﺑﺮوز ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ در زﻣﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻴﻤﺎر از ﺗﻨﻔﺲ اﻛﺴﻴﮋن 100 درﺻﺪ ﺑﻪ اﻛﺴﻴﮋن 21 درﺻﺪ (ﻫﻮای اﺗﺎق) اﺳﺖ. ﺑﻪ
ﻋﻼوه ﺧﻄﺮ ﺑﺮوز اﻧﺴﺪاد ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎﻳﻲ (post‐extubation airway obstruction) ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد.
ﺳﻮال 9- ﻛﺎﻫﺶ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ (ﺑﺮادیﻛﺎردی) در ﭼﻪ ﻣﺤﺪودهای ﻧﻴﺎز ﺑﻪ درﻣﺎن دارد؟
٩٧
[
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮونده ﻗﻠﺒﻲ ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ اﺳﺖ (ﺑﺮونده ﻗﻠﺒﻲ = ﺗﻌﺪاد ﺿﺮﺑﺎن
ﻗﻠﺐ × ﺣﺠﻢ ﺿﺮﺑﻪای)، ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮونده ﻗﻠﺒﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. در ﮔﺮﺑﻪ، ﺿﺮﺑﺎن ﻛﻢﺗﺮ از 90 ﺑﺎر در دﻗﻴﻘﻪ، در
ﺳﮓﻫﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻢﺗﺮ از 60 ﺑﺎر در دﻗﻴﻘﻪ، در ﺳﮓﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻛﻢﺗﺮ از 50 ﺑﺎر در دﻗﻴﻘﻪ و در اﺳﺐ ﻛﻢﺗﺮ از 20 ﺑﺎر در دﻗﻴﻘﻪ ﻧﻴﺎز
ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎی آﻧﺘﻲﻛﻮﻟﻴﻨﺮژﻳﻚ (ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺗﺮوﭘﻴﻦ) دارد.
ﺳﻮال 10- ﭼﻪ ﻣﻴﺰان آﻣﺒﻮﻟﻲ ﻫﻮا (Air emboli) ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺸﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﻲ از آﻣﺒﻮﻟﻲ ﻫﻮا، ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﻫﻮا و ﺳﺮﻋﺖ ورود آن ﺑﻪ ﺧﻮن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد. آﻣﺒﻮﻟﻲ ﻫﻮا در ﺣﺠﻢﻫﺎی ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻢ
ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺮوق رﻳﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد. ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻی ﻫﻮا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺮوق رﻳﻮی را ﻣﺴﺪود ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از رﻳﻪ ﻫﺎ وارد ﮔﺮدش ﺧﻮن
ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺷﻮد. ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ رﻳﻪ ﺳﮓ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻛﺮدن ﻫﻮای ورودی ﺑﻪ ﺧﻮن ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖmL/kg/min 0/3 را دارد.
ورود آﻣﺒﻮﻟﻲ ﻫﻮا ﺑﻪ ﮔﺮدش ﺧﻮن ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد اﻧﺴﺪاد در ﻋﺮوق، ﺑﻪ اﻳﺴﻜﻤﻲ ﻗﻠﺒﻲ، ﻣﻐﺰی و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻣﺮگ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد. ﻋﺪم
ﻫﻮاﮔﻴﺮی ﺳﺖ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎﻳﻌﺎت در ﮔﺮﺑﻪ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ، ﺧﻴﺰ رﻳﻮی و ﺣﺘﻲ ﻛﻮری ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ (3). ﺗﺰرﻳﻖ
ﺑﻮﻟﻮس ﻫﻮا ﺑﻪ ﻣﻴﺰان mL/kg 15-7/5 در ﺳﮓ ﻛﺸﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. اﻓﺘﺎدن درﭘﻮش ﺳﻮﻧﺪ ورﻳﺪ وداج در زﻣﺎن رﻳﻜﺎوری اﺳﺐ و اﻳﺠﺎد
آﻣﺒﻮﻟﻲ ﻫﻮا ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻴﺰ رﻳﻮی و ﻛﻮری ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ (6).
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺣﺠﻢ اﻧﺪک ﻫﻮا ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻮارش ﺟﺪی و ﺣﺘﻲ ﻣﺮگ ﺷﻮد ﻻزم اﺳﺖ ﺳﺖ ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﻃﻮر
ﻛﺎﻣﻞ ﻫﻮاﮔﻴﺮی و از ورود ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﺒﺎب ﻫﻮا ﺑﻪ ﮔﺮدش ﺧﻮن ﺑﻴﻤﺎر اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد.
ﺳﻮال 11- در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون آوردن ﺳﻮﻧﺪ ورﻳﺪی اﻗﺪام ﻛﺮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﻪ ﻃﻮر اﻳﺪهآل ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ رﻳﻜﺎوری ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺧﻮردن و آﺷﺎﻣﻴﺪن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﻳﺪی ﻣﺎﻳﻌﺎت درﻳﺎﻓﺖ
ﻧﻤﺎﻳﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﻤﺎر، ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺎﻳﻊ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ mL/kg/hr 5-3 ﻛﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد. وﺟﻮد آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ
درﻣﺎﻧﻲ و ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ ورﻳﺪی داروﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻧﻴﺰ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ
ﻛﻪ در دوره رﻳﻜﺎوری، ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻤﺎﻛﺎن از راهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ (دﻓﻊ ادرار و ﻣﺪﻓﻮع، ﺗﻌﺮﻳﻖ و ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻨﻔﺲ) ﻣﺎﻳﻊ از دﺳﺖ
ﻣﻲدﻫﺪ و ﭼﻮن ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ آﺷﺎﻣﻴﺪن ﻧﻴﺴﺖ، اﺣﺘﻤﺎل دﻫﻴﺪره ﺷﺪن ﺑﻴﻤﺎر وﺟﻮد دارد.
اﻟﺒﺘﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺮان ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮی ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪای ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر در ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ
ﺣﻀﻮر دارد ﺣﻔﻆ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻮان داروﻫﺎی اورژاﻧﺴﻲ را ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻧﻤﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﺎرج ﻛﺮدن آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﺮاﺣﻲ
ﻳﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد.
در ﺧﺼﻮص ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻪ آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ دارد، ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮارﺿﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺪا ﺷﺪن درﭘﻮش و ﺑﺮوز ﺧﻮنرﻳﺰی ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ دام ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ از ﻧﻈﺮ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ رﻓﻊ اﻧﺴﺪاد اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ آن ﻧﻴﺴﺖ. در ﻳﻚ
ﻣﻮرد ﺳﮓ ﺑﻴﻤﺎر اﻗﺪام ﺑﻪ ﻛﻨﺪن و ﺑﻠﻊ آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ و ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻫﻤﺮاه آن ﻧﻤﻮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
٩٨
ﺳﻮال 12- در ﺑﻲﺣﺴﻲ اﻧﺘﺸﺎری، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ آن ﺑﺮوز
ﻧﻤﺎﻳﺪ؟
ﭘﺎﺳﺦ: دوز ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺳﺎده mg/kg 4 و ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺣﺎوی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ mg/kg 6 در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻟﺒﺘﻪ در اﻛﺜﺮ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻌﻴﻴﻦ دوز ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﺑﻪ روش ورﻳﺪی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪاﻛﺜﺮ دوز ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺣﺎوی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ را
mg/kg 10 ﺑﺮای ﺑﻲﺣﺴﻲ اﻧﺘﺸﺎری در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ. اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﻌﺎدل 0/5 ﺳﻲﺳﻲ داروی 2 درﺻﺪ ﻳﻚ ﺳﻲﺳﻲ داروی ﻳﻚ درﺻﺪ
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از آنﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺑﻲﺣﺴﻲ اﻧﺘﺸﺎری اﺳﺘﻔﺎده از داروی ﻳﻚ درﺻﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻲﺗﻮان دوز mL/kg 1 را ﺑﺪون ﻧﮕﺮاﻧﻲ از
ﺑﺮوز ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﺮد، اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ از ﺗﺰرﻳﻖ ورﻳﺪی اﺗﻔﺎﻗﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد. اﺧﻴﺮاً ﺑﺮوز ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺧﻔﻴﻒ در ﻳﻚ ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ 7
ﻛﻴﻠﻮﻳﻲ ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﺣﺪود mL 15 داروی ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺳﺎده ﺑﺮای ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻓﺘﻖ ﻧﺎﻓﻲ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺳﻮال 13- در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از اﺗﻴﭙﺎﻣﺰول ﺑﺮای ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ ﭼﻪ ﻧﻜﺎﺗﻲ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺠﻮﻳﺰ اﺗﻴﭙﺎﻣﺰول (داروی آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﻴﺴﺖ آﻟﻔﺎ2)، اﺛﺮات ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ، آرامﺑﺨﺸﻲ و ﺿﺪدردی ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ اﺗﻴﭙﺎﻣﺰول ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻮارﺿﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮوز ﺗﺤﺮﻳﻚ و ﺗﺸﻨﺞ، از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ اﺛﺮات ﺑﻲدردی و ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﻲ-ﻋﺮوﻗﻲ ﺷﺎﻣﻞ
اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ (tachycardia) و اُﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن (hypotension) ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺰرﻳﻖ ورﻳﺪی اﺗﻴﭙﺎﻣﺰول، ﺑﻪ
ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﺗﺴﺎع ﻋﺮوق (vasodilation) و اُﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. اﮔﺮﭼﻪ اُﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﻮﻗﺘﻲ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای
ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ، ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻣﻮارد اورژاﻧﺴﻲ، ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻋﻀﻼﻧﻲ اﻳﻦ داروﻫﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ
ﻛﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ اﺗﻴﭙﺎﻣﺰول ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد (5).
اﮔﺮ از ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﻴﺴﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان دوز اﺗﻴﭙﺎﻣﺰول را 80-
20% ﻛﺎﻫﺶ داد. ﻳﺎدآوری ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن اﺛﺮ ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ. در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻞ دردﻧﺎﻛﻲ ﺑﺮ
روی ﺣﻴﻮان اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﺗﺠﻮﻳﺰ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﻴﺴﺖ، داروی ﺿﺪدرد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ ﺧﻨﺜﻲ ﺷﺪن
اﺛﺮ ﻣﺪﺗﻮﻣﻴﺪﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر درد ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪی ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.
ﺳﻮال 13- ﺳﮕﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﺼﺎدف ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺷﺪه و ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﻤﻪ اﻏﻤﺎء دارد ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﻘﺎل
ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ دﭼﺎر اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ رﻳﻮی ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﺧﺼﻮص اﺣﻴﺎء (CPR) ﺑﻴﻤﺎر اﻗﺪام ﻣﻲﺷﻮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم CPR در ﻫﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ رﻳﻮی ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد. ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع اﺣﻴﺎء ﺑﺎﻳﺪ
اﺣﺘﻤﺎل زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد. ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺴﺎن، اﺣﻴﺎئ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر
ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺨﺎﻋﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻋﺎدی و ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان
ﻳﻚ اﺻﻞ ﻣﻬﻢ در CPR ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. (ﺗﺼﻮر اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺳﮓ اﻓﻠﻴﺞ ﺑﺮ روی وﻳﻠﭽﺮ!!).
ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺎرﺿﻪﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻼج، ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻃﺎن) و ﺻﺪﻣﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺷﺪﻳﺪ دﭼﺎر
اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ رﻳﻮی ﺷﺪهاﻧﺪ، ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ CPR ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﻳﻚ CPR، در ﻣﻮاردی ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺻﺎﺣﺐ دام
درﺧﻮاﺳﺖ اﺣﻴﺎء ﺣﻴﻮان را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
٩٩
ﺳﻮال 14- ﭼﺮا دوز داروﻫﺎی ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺑﺮای اﻟﻘﺎء ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت داﻣﻨﻪ (Range) ذﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: واﻛﻨﺶ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ داروی ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﮋاد، ﺳﻦ، زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻴﻤﺎری و داروﻫﺎی ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪه و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ. ﻳﻜﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻟﻘﺎء ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان اﺛﺮﮔﺬاری داروﻫﺎی آرامﺑﺨﺶ و
ﭘﻴﺶﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﮔﺮ آرامﺑﺨﺸﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ دوز اﻟﻘﺎء ﻛﻢﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﺣﻴﻮان آرام
ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ دوز ﺑﺎﻻﺗﺮی از داروی ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ. ﺣﺘﻲ دوز اﻟﻘﺎء در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻪ در دو ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻬﻮش ﻣﻲﺷﻮد
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺗﺠﻮﻳﺰ دوز ﺑﺎﻻی دارو (Overdose) ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ از روش ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. در
ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن اﺑﺘﺪا 1/3 ﺗﺎ 1/2 دوز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس واﻛﻨﺶ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺰرﻳﻖ دارو اداﻣﻪ داده ﻣﻲﺷﻮد. ﺗﺰرﻳﻖ دارو
ﺗﺎ زﻣﺎن ﺷﻞ ﺷﺪن ﻋﻀﻼت آرواره و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ رﻓﻠﻜﺲ ﺑﻠﻊ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮای اﻟﻘﺎء ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺑﺎ
داروﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﻮﭘﻨﺘﺎل ﺳﺪﻳﻢ و ﭘﺮوﭘﻮﻓﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺳﻮال 15- ﺗﺰرﻳﻖ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻی داروی ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺣﺎوی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ در ﺑﻲﺣﺴﻲ L واروﻧﻪ ﭼﻪ ﻋﺎرﺿﻪای ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ؟
ﭘﺎﺳﺦ: اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺣﺎوی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ در ﺑﻲﺣﺴﻲ L واروﻧﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻻﭘﺎراﺗﻮﻣﻲ در ﮔﺎو ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ. در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از
ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ (µg/mL 5 ﻳﺎ 1 ﺑﻪ 000،200) ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﺎرﺿﻪای اﻳﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺣﺎوی ﻏﻠﻈﺖ
ﺑﺎﻻی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ (ﻣﺜﻼً 1 ﺑﻪ 000،80) ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻜﺮوز وﺳﻴﻊ ﭘﻮﺳﺖ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻼﻧﻚ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ در ﻧﺎﺣﻴﻪ
ﻓﻼﻧﻚ ﮔﺎو ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ. ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ در ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ 1 ﺑﻪ 000،80 ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻜﺮوز ﺑﺎﻓﺘﻲ
ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮای ﺟﺮاﺣﻲ ﻻﭘﺎراﺗﻮﻣﻲ ﻓﻼﻧﻚ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻲﺣﺴﻲ ﺑﻪ روش ﭘﺎراورﺗﺒﺮال ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮد. در ﺻﻮرت ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی
روش L واروﻧﻪ، ﻏﻠﻈﺖ اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ در داروی ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ از 1 ﺑﻪ 000،200 ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﻳﺪ (8).
ﺳﻮال 16- ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮای ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻏﺬاﻳﻲ و آب در ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت 12-8 ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻏﺬاﻳﻲ اﺣﺘﻤﺎل اﺳﺘﻔﺮاغ و
آﺳﭙﻴﺮه ﻛﺮدن ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ در ﺣﻴﻦ اﻟﻘﺎء ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ و رﻳﻜﺎوری ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ. ﻗﺒﻞ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰ آب ﻧﻴﺴﺖ و ﺣﻴﻮان
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﺠﻮﻳﺰ داروی آرامﺑﺨﺶ ﺑﻪ آب دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺳﻮال 17- ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﺟﺮاﺣﻲ و ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ، زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺪام اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل در ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن، ﺣﻴﻮان از روز ﻗﺒﻞ ﺑﺴﺘﺮی ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن
وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺗﺮﺧﻴﺺ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در دوره ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ
اﻳﺮان ﻛﻪ ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت روزاﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﭘﺬﻳﺮش و ﻫﻤﺎن روز ﺗﺮﺧﻴﺺ ﻣﻲﺷﻮد ﻋﻤﻼً اﻣﻜﺎن ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎر در دوره
ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ وﺟﻮد ﻧﺪارد. در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﻴﻮان ﻧﻴﻤﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻛﻪ ﻫﻨﻮز رﻓﻠﻜﺲﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺎورده اﺳﺖ
ﺗﺮﺧﻴﺺ ﻧﻤﻮد. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارﺿﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺴﺪاد ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻳﺎ ﺑﺎﻻ آوردن ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و آﺳﭙﻴﺮه ﻛﺮدن آن ﺻﺎﺣﺐ
دام ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن را ﻧﺪارد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺮﻓﺎً زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎر اﻗﺪام ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺎﻣﻼً ﻫﻮﺷﻴﺎری ﺧﻮد را ﺑﺪﺳﺖ
١٠٠
آورده ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدن ﺳﺮ و ﮔﺮدن ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﺎ آﻧﮋﻳﻮﻛﺖ ﺗﺮﺧﻴﺺ ﻧﻤﻮد ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ دام
ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺳﻮال 18- در ﺻﻮرت اﻗﺪام ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺬاری ﻧﺎی در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻋﻀﻼت آرواره ﻛﺎﻣﻼً ﺷﻞ ﻧﺸﺪه و رﻓﻠﻜﺲ ﺑﻠﻊ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﭼﻪ
ﻋﻮارﺿﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮد ﻋﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر زﻳﺎدی ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺣﻠﻖ و ﺣﻨﺠﺮه وارد ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺻﺪﻣﺎت
ﺟﺪی و اﺳﭙﺎﺳﻢ ﺣﻨﺠﺮه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه در ﺻﻮرت ﻓﻌﺎل ﺑﻮدن رﻓﻠﻜﺲ ﺑﻠﻊ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺗﻔﺎﻗﻲ وارد ﻣﺮی ﺷﻮد
ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ و ﻣﺮگ ﺣﻴﻮان وﺟﻮد دارد. ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺑﻠﻊ ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎﻳﻲ و ورود آن ﺑﻪ ﻣﻌﺪه در ﺳﮓ
ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ (9).
ﺳﻮال 19- ﭼﺮا ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻛﺎﻣﻞ و ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ و ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻠﻴﻨﺴﻴﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻮرد ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺻﺎﺣﺐ دام ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻴﻤﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد، وﺟﻮد ﻋﻮارض ﺟﺪی ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺻﺎﺣﺐ دام ﻧﺒﻮده اﺳﺖ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﻪ
ﺧﻄﺮ اﻧﺪازد.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪه ﻛﻠﻲ، ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﺑﻴﻤﺎر ﺿﺮبدﻳﺪه اﻗﺪام ﺑﻪ اﻟﻘﺎء ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻛﺮد، ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً وﺿﻌﻴﺖ اُرﮔﺎنﻫﺎی ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻴﻤﺎر
ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎی اُرﺗﻮﭘﺪی اورژاﻧﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ، ﻫﻴﭻﮔﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ و ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﻗﻠﺒﻲ- رﻳﻮی، CNS و ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮدن ﺣﺠﻢ ﺧﻮن، ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ اُرﺗﻮﭘﺪی اﻗﺪام ﺷﻮد. ﺑﺮای درک اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت دﻗﻴﻖ
ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﺜﺎل زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد:
ﻳﻚ ﻗﻼده ﺳﮓ ﺗﺮﻳﺮ ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺗﺼﺎدف ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ، ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﺳﺘﺨﻮان ران ﺑﻪ ارﺟﺎع ﺷﺪه ﺑﻮد. در ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت
ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻗﺒﻞ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﺗﻨﻔﺲ و ﺗﻨﮕﻲ ﻧﻔﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. ﻣﺸﺎﻫﺪات رادﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺣﺎﻛﻲ از وﺟﻮد ﻓﺘﻖ
دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ﺑﻮد. در ﻻﭘﺎراﺗﻮﻣﻲ اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ، ﭘﺎرﮔﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻃﺤﺎل، ﻛﺒﺪ و ﻣﻌﺪه ﺑﻪ داﺧﻞ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. درﻣﺎن
ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﺘﻖ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ﺗﺤﺖ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ و ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ
اُرﺗﻮﭘﺪی اﻗﺪام ﺷﺪ. ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺪی ﻓﺘﻖ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﺟﺮاﺣﻲ اُرﺗﻮﭘﺪی، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺣﻴﻮان ﺷﻮد (7).
ﺳﻮال 20- آﻳﺎ در ﺑﻲﺣﺴﻲ اﭘﻴﺪورال ﺧﻠﻔﻲ در ﮔﺎو و اﺳﺐ ﻣﻲﺗﻮان از ﻟﻴﺪوﻛﺎﺋﻴﻦ ﺣﺎوی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوﻗﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﻧﻮاﺣﻲ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺪن، ﻛﻪ ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ وﺟﻮد
ﻧﺪارد، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻜﺮوز ﺑﺎﻓﺘﻲ ﺷﻮد. در ﺑﻲﺣﺴﻲ اﭘﻴﺪورال ﺧﻠﻔﻲ، دارو در ﻓﻀﺎی ﺑﻴﻦ ﻣﻬﺮهای ﺳﺎﻛﺮوم و ﻣﻬﺮه دﻣﻲ اول ﻳﺎ ﺑﻴﻦ
ﻣﻬﺮهﻫﺎی دﻣﻲ اول و دوم ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻋﺮوق ﺧﻮﻧﻲ ﻣﺘﻌﺪدی وﺟﻮد دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از داروی ﺑﻲﺣﺴﻲ
ﺣﺎوی اﭘﻲﻧﻔﺮﻳﻦ ﺑﺮای ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﺮدن اﺛﺮ ﺑﻲﺣﺴﻲ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻌﻲ ﻧﺪارد.
ﺳﻮال 21- آﻳﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دامﻫﺎی ﻛﻮﭼﻚ، در اﺳﺐ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان از ﺗﺮﻛﻴﺐ دﻳﺎزﭘﺎم-ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؟
١٠١
ﭘﺎﺳﺦ: در ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺐ وﺟﻮد ﺗﻌﺎدل ﻛﺎﻓﻲ در زﻣﺎن رﻳﻜﺎوری و ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﺣﻴﻮان ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﮔﺮﭼﻪ از ﺗﻚ
دوز دﻳﺎزﭘﺎم در زﻣﺎن اﻟﻘﺎء ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد، اﻣﺎ ﺗﻜﺮار دوز دﻳﺎزﭘﺎم در اداﻣﻪ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮوز ﻋﺪم
ﺗﻌﺎدل (Ataxia) ﻧﺎﺷﻲ از ﺷﻠﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد. ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل از ﺗﺮﻛﻴﺐ زاﻳﻼزﻳﻦ-ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮای اداﻣﻪ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ در اﺳﺐ
اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد (2).
ﺳﻮال 22- آﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﻣﺎدول ﺧﻮراﻛﻲ ﺑﺮای ﺗﺴﻜﻴﻦ درد ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ در ﮔﺮﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻪ داروﻫﺎی ﻣﺨﺪر در اﻳﺮان، ﺗﺮاﻣﺎدول (ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻳﺎ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ داروﻫﺎی NSAIDs) داروی ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ
ﺑﺮای ﺗﺴﻜﻴﻦ درد در دامﻫﺎی ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود. اﻳﻦ دارو را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻳﺎ ﺧﻮراﻛﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﺮد. اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ
داﺷﺖ ﻛﻪ ﻃﻌﻢ ﺗﻠﺦ ﺗﺮاﻣﺎدول ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﻲ ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﺣﻴﻮان ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﻛﻲ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﻲﻛﻨﺪ. در ﺻﻮرت ﺑﺮوز
اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ از داروﻫﺎی دﻳﮕﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد (2).
ﺳﻮال 23- در ﻃﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ در ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻛﺴﻴﮋن ورودی ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﻔﺴﻲ (از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻠﻮﻣﺘﺮ) ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: اﮔﺮﭼﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان mL/kg/min 10 ﺑﺮای اﻛﺴﻴﮋنرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺗﺠﻤﻊ
اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ CO2 در ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻨﻔﺴﻲ و ﺑﺮوز ﻫﻴﭙﺮﻛﺎرﺑﻲ، اﺳﺘﻔﺎده از اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان mL/kg/min 30-20 ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد (ﺑﺮای ﻳﻚ ﺳﮓ
kg 35 ﺣﺪود ﻳﻚ ﻟﻴﺘﺮ در دﻗﻴﻘﻪ). در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺎز ﻋﻤﻞ ﻛﺮده، ﺑﺨﺸﻲ از CO2 ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻮداﻻﻳﻢ از درﻳﭽﻪ
ﺧﺮوﺟﻲ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد. در ﻳﻚ ﮔﺮﺑﻪ 5 ﻛﻴﻠﻮﻳﻲ، اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان mL/min 150-100 ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ اﻣﺎ ﭼﻮن ﺑﺮای ﻛﺎرﻛﺮد ﺻﺤﻴﺢ اﻏﻠﺐ
ﺗﺒﺨﻴﺮﻛﻨﻨﺪهﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ، ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺣﺪاﻗﻞ mL/min 350-200 ﻧﻴﺎز اﺳﺖ، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻓﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﺣﺪاﻗﻞ
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد. در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎﻻی اﻛﺴﻴﮋن (ﻣﺜﻼً 3-2 ﻟﻴﺘﺮ در دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺮای ﮔﺮﺑﻪ)، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﺪر رﻓﺘﻦ داروی ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ و
اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻴﻤﺎر ﺣﺮارت و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﻴﺰ از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﻴﭙﻮﺗﺮﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﮔﺮﺑﻪ و ﺳﮓﻫﺎی ﻛﻮﭼﻚ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ (1).
ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻫﺪف ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن ﻧﻴﺘﺮوژن ﻣﻮﺟﻮد در رﻳﻪ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋن (ﻧﻴﺘﺮوژنزداﻳﻲ- Denitrogenation) و
ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﻏﻠﻈﺖ داروی ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ در رﻳﻪ، اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺮﻳﺎن اﻛﺴﻴﮋن ﺑﺎﻻﺗﺮ در 15-10 دﻗﻴﻘﻪ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺳﻮال 24- آﻳﺎ در اﺳﺐ ﻧﺮ (ﻧﺮﻳﺎن) ﻣﻲﺗﻮان از داروی آﺳﭙﺮوﻣﺎزﻳﻦ ﺑﺮای آرامﺑﺨﺸﻲ ﻳﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻬﻮﺷﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: اﮔﺮﭼﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آﺳﭙﺮوﻣﺎزﻳﻦ در ﻧﺮﻳﺎنﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞ (Breeding stallions) ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﺧﺘﻼل در
ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ (Penile dysfunction) ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎی اﺧﻴﺮ ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺴﻴﺎر
ﻧﺎﭼﻴﺰ (ﺣﺪود ﻳﻚ در ده ﻫﺰار) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﻣﻔﻴﺪ آﺳﭙﺮوﻣﺎزﻳﻦ، ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻠﻜﺮد
-0/04 mg/kg, IV) اﻳﻦ ﻋﻮارض، اﺳﺘﻔﺎده از دوز ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺳﭙﺮوﻣﺎزﻳﻦ (Dose‐dependent) آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﺑﻮدن
0/02) در اﻛﺜﺮ ﻧﺮﻳﺎنﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ اﺳﺖ (4).
ﺳﻮال 25- آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان از داروﻫﺎی ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻨﻲ (ﻣﻴﺪازوﻻم و دﻳﺎزﭘﺎم) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ در اﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؟
١٠٢
ﭘﺎﺳﺦ: ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ از دﻳﺎزﭘﺎم و ﻣﻴﺪازوﻻم ﺑﺮای اﻳﺠﺎد آرامﺑﺨﺸﻲ در اﺳﺐ ﺑﺎﻟﻎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد، زﻳﺮا ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﻠﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل،
ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺣﻴﻮان و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪن آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦﻫﺎ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮای اﻟﻘﺎء ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ در
اﺳﺐ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از دﻳﺎزﭘﺎم اﻧﺠﺎم ﺷﻮد (2).
ﺳﻮال 26- ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ و ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﻮد؟
ﭘﺎﺳﺦ: ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ رادﻳﻮﻟﻮژی و ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ اﺳﺖ و ﻧﻪ درﻣﺎﻧﻲ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪﺣﺎل اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﺜﺒﻴﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. ﭘﺲ از ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﻴﻤﺎر، ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮای رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻳﺎ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ اﻗﺪام ﻛﺮد. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ
ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎریِ ﻳﻚ ﺣﻴﻮان ﻣﺮده ﻫﻴﭻ ارزﺷﻲ ﻧﺪارد!
ﺳﮓ ﻣﺎده 6 ﺳﺎﻟﻪ ﻧﮋاد ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ اﺳﺘﻔﺮاغ، دﻫﻴﺪراﺳﻴﻮن، ﺑﻲﺣﺎﻟﻲ، ﺑﻲاﺷﺘﻬﺎﻳﻲ و ﺗﺐ ﺑﺮای ﻣﺪت 4 روز، ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮده
ﺑﻮد. ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اوﻟﻴﻪ ﺣﺎﻛﻲ از اﺑﺘﻼء ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻣﺘﺮ ﺑﻮد. ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮای ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺣﻔﺮه ﺷﻜﻤﻲ، ﺑﻪ
رادﻳﻮﻟﻮژی ارﺟﺎع ﺷﺪ. ﺑﻴﻤﺎر ﭘﺲ از ﺣﺪود 45 دﻗﻴﻘﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮای اﻧﺠﺎم رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻛﻮﻻﭘﺲ ﻛﺮد و ﺗﻠﻒ ﺷﺪ. ﻗﺒﻞ از اﻋﺰام
ﺑﻪ رادﻳﻮﻟﻮژی، ﻫﻴﭻ اﻗﺪاﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺜﺒﻴﺖ وﺿﻌﻴﺖ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻮﻧﺪﮔﺬاری ورﻳﺪی، ﻣﺎﻳﻊ درﻣﺎﻧﻲ (ﺑﺮای درﻣﺎن ﺷﻮک، دﻫﻴﺪراﺳﻴﻮن،
اﺳﻴﺪوز و ﺑﺮﻗﺮاری ﺗﻌﺎدل اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺘﻲ) و ﻳﺎ ﺗﺠﻮﻳﺰ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد (2).
ﺳﻮال 27- ﭼﺮا اﻧﺪازهﮔﻴﺮی PCV ﻗﺒﻞ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ: اﻧﺪازهﮔﻴﺮی PCV از آن ﺟﻬﺖ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻧﺘﻘﺎل اﻛﺴﻴﮋن(O2‐carrying capacity) ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮن
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ در ﻃﻲ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﻢﺧﻮﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪاً اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ
ﺧﻮنرﻳﺰی، اﻛﺴﻴﮋنرﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻣﺨﺘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺗﺤﻤﻞ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮنرﻳﺰی ﺣﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ. ﺗﻮﺻﻴﻪ
ﻣﻲﺷﻮد PCV ﺑﻴﻤﺎر در ﺣﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از 25-20 درﺻﺪ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد (1).
