پیامدها و آثار ژئواکونومیکی ناشی از توسعه بندر گوادر و بندر چابهار بر یکدیگر

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 1، دوره 14، شماره 45، دی 1397، صفحه 1-25   

نویسندگان

امیدعلی اسدی¹؛ علی اکبر امینی^{* 2}؛ منصور تاجری³

¹دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشگاه آزاد، واحد زاهدان،

²دکترای علوم سیاسی، استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکز

³دکترای علوم سیاسی، استادیار مطالعات سیاسی خاورمیانه دانشگاه آزاد، واحد زاهدان

چکیده

از مجموع 3 کریدور حمل‌ونقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای حمل‌ونقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا پیش‌بینی کرده‌اند، 2 کریدور از ایران می‌گذرد و بندر چابهار یکی از چهارراه‌های اصلی کریدور جنوبی تجارت جهانی محسوب می‌شود. این بندر به علت موقعیت استراتژیک خود و دستیابی به آب‌های آزاد بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای در مبادلات بین ایران و سایر نقاط منطقه دارد. اما اصلی‌ترین رقیب یا به واقع همتای بندر چابهار، بندر گوادر پاکستان در منتهی الیه جنوب غربی پاکستان در ساحل خلیج گوادر در دریای عمان می‌باشد. بندر گوادر در متن رقابت‌های هند و پاکستان ارزش استراتژیکی چشمگیری یافته است. چین به عنوان قدرت نو ظهور جهانی با سرمایه‌گذاری در نقاط استراتژیک، نظیر گوادر می خواهد زمینه‌های ارتباط خشکی با اروپا و بهره برداری از کریدور شمال –جنوب را فراهم نماید تا بتواند به برتری خود در عرصه اقتصاد جهانی ادامه دهد. با سرمایه‌گذاری چین در بندر گوادر، به احتمال زیاد بازی جدید حول اقتصاد و تجارت در منطقه شکل خواهد گرفت که پیامدهایی را بر منطقه از جمله بر بندر چابهار ایران بهمراه خواهد داشت. با عنایت به این موضوع این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی به بررسی ویژگی‌های ژئواکونومیکی بنادر چابهار و گوادر می‌پردازد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد باتوجه به ویژگی جغرافیایی و کاربردی مناطق، توسعه سریعتر چابهار به معنای تضعیف گوادر نیست ولی توسعه سریع‌تر گوادر به معنای تضعیف و حتی نابودی چابهار است.

کلیدواژه‌ها

بندر چابهار؛ بندر؛ گوادر؛ ژئواکونومیک؛ پروژه کمربند؛ راه

مراجع