تأثیر ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گرا بر عملکرد نوآوری با تبیین نقش تسهیم دانش

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 2، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31، اسفند 1397، صفحه 43-74   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

مهدی دهقانی سلطانی¹؛ مریم مصباحی^{* 2}؛ یاسمن طالبی³

¹استادیار گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

²‏ استادیار گروه علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران‏

³دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه پیام‌نور مرکز کرمان، کرمان، ایران‏

چکیده

زمینه: در شرایط محیطی کنونی که همواره در حال تغییر و تحول است و شتاب پیشرفت جوامع موجب وفور همه جانبه اطلاعات و تعدد منابع اطلاعاتی شده است، ارزش و اهمیت مفاهیمی چون مدیریت دانش، رهبری دانش‌گرا و نوآوری بیش از پیش شده است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسی تأثیر ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گرا بر عملکرد نوآوری با تبیین نقش تسهیم دانش انجام پذیرفته است.
روش: جامعه آماری این تحقیق کارکنان سازمان‌های دولتی در شهر کرمان بوده و حجم نمونه 345 نفر است که برای به دست آوردن آن از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه استاندارد است که روایی صوری آن مورد تأیید اساتید و نخبگان قرار گرفت و برای پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری‌داده‌ها، توصیفی- پیمایشی است. مدل مورد مطالعه با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزار LISREL مورد بررسی قرار گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های به دست آمده از الگوی پژوهش نشان می‌دهد، الگوی پیشنهادی برازنده داده‌ها است و ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گرا تأثیر مثبت معناداری بر عملکرد نوآوری دارد، این در حالی است که تسهیم دانش در رابطه فوق نقش میانجی دارد.
نتیجه‌گیری: در این رابطه زمانی که تسهیم دانش به عنوان متغیر میانجی وارد معادله می‌شود، دارای قدرت بیشتری است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گرا با نقش میانجی تسهیم دانش موجب افزایش عملکرد نوآوری در سازمان می‌شود. این تحقیق دانش موجود درباره تأثیرات ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گرا را بر عملکرد نوآوری، و نشان دادن نقش تسهیم دانش بعنوان مکانیسم روانشناختی که از طریق آن ارزش‌های سازمانی و رهبری دانش‌گر ا بر عملکرد نوآوری تأثیر می‌گذارد، افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

ارزش‌های سازمانی؛ رهبری دانش‌گرا؛ عملکرد نوآوری؛ تسهیم دانش

مراجع

پوراسدی، محمد و معدنی، جواد. (1394). ارائه الگوی بررسی رابطه یادگیری سازمانی با تسهیم دانش و عملکرد نوآوری (مورد مطالعه: سرکلانتری سوم شهر تهران). فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، 10(4)، 626-647.

پورتیموری فرد تبریزی، فرزین و جمشیدی، لاله. (1393). بررسی عملکرد نوآورانه شرکت­های دانش­بنیان مستقر در مراکز رشد علم و فن‌آوری دانشگاه سمنان. مجله صنعت و دانشگاه، 7(23)، 37-51.

حاجی­آقا، پروین؛ علم­بیگی، امیر؛ پیش­بین، سیداحمدرضا و جلیلیان، سارا. (1397). ارائه مدلی برای توسعه خلاقیت فردی و سازمانی کارشناسان ترویج کشاورزی استان اصفهان. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(2)، 113-146.

خوراکیان، علیرضا؛ جهانگیر، مصطفی؛ فروتن، مرضیه و دهقان بنادکی، منصوره. (1394). بررسی تأثیر فعالیت­های مدیریت دانش بر نوآوری با تعدیلگری عوامل سازمانی – انسانی و فناوری اطلاعات. فصلنامه فرآیند مدیریت و توسعه، 28(2)، 75-106.

دهقانی سلطانی، مهدی؛ شیری، ادرشیر؛ مصباحی، مریم و همتی، امین. (1397). تأثیر سیستم مدیریت برند بر عملکرد برند کارکنان در شرکت­های خدمات مسافرتی و گردشگری. دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، 6(12)، 25-46.

رجایی­پور، سعید و لافتی، سمیرا. (1389). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با مؤلفه­های مدیریت بر اساس ارزش­های سازمانی و ارائه مدلی برای پیش­بینی مدیریت بر اساس ارزش­ها. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(4)، 125-148.

رستگار، عباسعلی و مقصودی، طاهره. (1395). بررسی تأثیر رهبری تحل آفرین بر نوآوری سازمانی با میانجیگری تسهیم دانش. فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 25(80)، 157-182.

رستگار، عباسعلی؛ مؤتمنی، علیرضا و همتی، امین. (1395). نقش ارزش­های سازمانی در ایجاد تعهد سازمانی. فصلنامه چشم­انداز مدیریت دولتی، 28، 157-179.

سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1395). روش های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه.

طالع­پسند، سیاوش و محمدی حسینی، سیداحمد. (1395). آزمون مدل ساختاری فرهنگ سازمانی و فرآیند مدیریت دانش با عملکرد سازمانی: نقش میانجی نوآوری سازمانی. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 5(9)، 101-111.

فیض، داود؛ مؤتمنی، علیرضا؛ کردنائیج، اسداله؛ زارعی، عظیم و دهقانی سلطانی، مهدی. (1396). تأثیر نوآوری بازاریابی بر رقابت­پذیری برند با تبیین نقش فرصت­طلبی فناورانه. فصلنامه چشم­انداز مدیریت بازرگانی، 31، 13-29.

فیلسوفیان، مریم و اخوان، پیمان. (1396). بررسی تأثیر رفتار تسهیم دانش بر عملکرد سازمانی (مطالعه موردی: سازمان فضایی ایران). پژوهشنامه مدیریت و پردازش اطلاعات، 32(3)، 713-730.

کشاورزی، علی حسین؛ صفری، سعید و حمیدی­راد، جواد. (1394). بررسی تأثیر تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی. فصلنامه چشم­انداز مدیریت دولتی، 22، 103-128.

محمدی شهرودی، حامد؛ نعمتی، محمدحسین؛ صادقی، فرشته و طباخیان، لیلی. (1397). بررسی تأثیر ادراک کارکنان از رهبری دانش بر تسهیم دانش با نقش واسط ابعاد سرمایه اجتماعی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) نوشهر). فصلنامه آموزش علوم دریایی، 5(1)، 12-28.

ملکی مین باش رزگاه، مرتضی؛ دهقانی سلطانی، مهدی؛ فارسی­زاده، حسین؛ و غلامزاده، رسول (1394). تاثیر تصویر بانکداری اینترنتی و رضایت از بانکداری الکترونیکی بر جذب و نگهداری مشتریان نمونه: نقش تعدیلگر ارزش درک شده. فصلنامه چشم­انداز مدیریت بازرگانی، 22، 141-160.

موسوی داودی، سیدمهدی؛ حضوری، محمدجواد؛ نجاری، رضا و رستگار، عباسعلی. (1395). طراحی و تبیین مدل ارزش­های سازمانی مبتنی بر آموزه­های نهج­البلاغه. فصلنامه مدیریت سازمان­های دولتی، 5(1)، 33-48.

میرفخرالدینی، سیدحیدر؛ حاتمی­نسب، سیدحسن؛ طالعی­فر، رضا و کنجکاومنفرد، امیررضا. (1389). مدیریت دانش، نوآوری دانش و عملکرد نوآوری در شرکت­های کوچک و متوسط. فصلنامه چشم­انداز مدیریت بازرگانی، 2، 103-118.

نمامیان، فرشید و فیض­الهی، صادق.  (1394). تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمان با نقش میانجی نواوری (مطالعه موردی: شهرک صنعتی ایلام). مجله فرهنگ ایلام، 16(46)، 162-174.

نیک­پی، ایرج و زندکریمی، مریم. (1397). بررسی تأثیر رهبری تحول آفرین بر بی­تفاوتی سازمانی با نقش میانجی خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه لرستان). فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(2)، 229-264.

 

Alavi, M., & Leidner, D. (2001). Knowledge management and knowledge management systems: Conceptual foundations and research issues. MIS Quarterly, 25(1), 107-136.

Bavik, Y.L., Tang, P.M., Shao, R. & Lam, L.W. (2018). Ethical leadership and employee knowledge sharing: Exploring dual-mediation paths. The Leadership Quarterly, 29(2), 322-332.

Beugelsdijk, S., Koen, C.I., & Noorderhaven, N.G. (2006). Organizational culture and relationship skills. Organization Studies, 27(6), 833-854.

Cabrera, A., Collins, W.C., & Salgado, J.J. (2006). Determinants of individual engagement in knowledge sharing. International Journal of Human Resource Management, 17(2), 245-264.

Chen, C. -J., & Huang, J. -W. (2009). Strategic human resource practices and innovation performance - The mediating role of knowledge management capacity. Journal of Business Research, 62(1), 104-114.

Crawford, C. B., Gould, L. V., & Scott, R. F. (2003). Transformational leader as champion and techie: Implications for leadership educators. Journal of Leadership Education, 2(1), 1-12.

Darroch, J., & McNaughton, R. (2002). Examining the link between knowledge management practice and types of innovation. Journal of Intellectual Capital, 3(3), 210-222.

Dasi, A., Pedersen, T., Gooderham, P.N., Elter, F., & Hildrum, J. (2017). The effect of organizational separation on individuals’ knowledge sharing in MNCs. Journal of World Business, 52, 431-466.

DeTienne, K. B., Dyer, G., Hoopes, C., & Harris, S. (2004). Toward a model of effective knowledge management and directions for future research: Culture, leadership, and CKOs. Journal of Leadership & Organizational Studies, 10, 26-43.

Donate, M.J., & Sanchez de Pablo, J.D. (2015).The role of knowledge-oriented leadership in knowledge management practices and innovation. Journal of Business Research, 68(2), 360-370.

Drucker, P.F. (2001). The next society. The Economist, 1 November 2001.

Escrig-Tena, A.B., Segarra-Cipres, M., Garcia-Juan, B., Beltran-Martin, I. (2018). The impact of hard and soft quality management and proactive behaviour in determining innovation performance. International Journal of Production Economics, 200, 1-14.

Foss, N.J., Husted, K., & Michailova, S. (2010). Governing knowledge sharing in organizations: Levels of analysis, governance mechanisms, and research directions. Journal of Management Studies, 47(3), 455-482.

Gagne, M. (2009). A model of knowledge-sharing motivation. Human Resource Management, 48(4), 571-589.

Garza, A.S., & Morgeson, F.P. (2012). Exploring the link between organizational values and human resource certification. Human Resource Management Review, 22(4), 271-278.

Gooderham, P., Minbaeva, D. B., & Pedersen, T. (2011). Governance mechanisms for the promotion of social capital for knowledge transfer in multinational corporations. Journal of Management Studies, 48(1), 123-150.

Ham, J., Choi, B., & Lee, J.N. (2017). Open and closed knowledge sourcing: Their effect on innovation performance in small and medium enterprises. Industrial Management & Data Systems, 117(6), 1166-1184.

Ho, C.T. (2009). The relationship between knowledge management enablers and performance. Industrial Management & Data Systems, 109, 98-117.

Kang, Y.J., Lee, J.Y., & Kim, H.W. (2017). A psychological empowerment approach to online knowledge sharing. Computers in Human Behavior, 74, 175-187.

Kogut, B., & Zander, U. (1992). Knowledge of the firm, combinative capabilities and replication of technology. Organization Science, 3(3), 383-397.

Lakshman, C. (2009). Organizational knowledge leadership: An empirical examination of knowledge management by top executive leaders. Leadership & Organization Development Journal, 30(4), 338-364.

Liao, Y. (2011). The effect of human resource management control systems on the relationship between knowledge management strategy and firm performance. International Journal of Manpower, 32, 494-511.

Loebbecke, C., van Fenema, P.C., & Powell, P. (2016). Managing inter-organizational knowledge sharing. The Journal of Strategic Information Systems, 25(1), 4-14.

López-Cabrales, A., Pérez-Luño, A., & Valle-Cabrera, R. (2009). Knowledge asmediator between HRM practices and innovative activity. Human Resource Management, 48(4), 485-503.

Mabey, C., & Nicholds, A. (2014). Discourses of knowledge across global networks: What can be learnt about knowledge leadership from the ATLAS collaboration?, International Business Review, 24(1), 43-54.

Monteiro, L.F., Arvidsson, N., & Birkinshaw, J. (2008). Knowledge flows within multinational corporations: Explaining subsidiary isolation and its performance implications. Organization Science, 19(1), 90-107.

Morris, S. S., Zhong, B., & Makhija, M. (2015). Going the distance: The pros and cons of expanding employeesglobal knowledge reach. Journal of International Business Studies, 46(5), 552-573.

Mueller, J. (2014). A specific knowledge culture: Cultural antecedents for knowledge sharing between project teams. European Management Journal, 32, 190-202.

Naqshbandi, M.M.  & Jasimuddin, S.M. (2018). Knowledge-oriented leadership and open innovation: Role of knowledge management capability in France-based multinationals. International Business Review, 27(3), 701-713.

Nguyen, H. N., & Mohamed, S. (2011). Leadership behaviors, organizational culture and knowledge management practices: An empirical investigation. Journal of Management Development, 30(2), 206-221.

Nonaka, I., & Takeuchi, H. (2011). The wise leader. Harvard Business Review, 89(5), 58-67.

Olaisen, J., & Revang, O. (2017). The dynamics of intellectual property rights for trust, knowledge sharing and innovation in project teams. International Journal of Information Management, 37(6), 583-589.

Ortiz, J., Chang, S.H., Chih, W.H. & Wang, C.H. (2017). The contradiction between self-protection and self-presentation on knowledge sharing behavior. Computers in Human Behavior, 76, 406-416.

Revilla, E., Prieto, I., & Rodríguez-Prado, B. (2010). Knowledge strategy: Its relationship to environmental dynamism and complexity in product development. Knowledge and Process Management, 17(1), 36-47.

Ribiere, V. M., & Sitar, A. S. (2003). Critical role of leadership in nurturing a knowledgesupporting culture. Knowledge Management Research & Practice, 1, 39-48.

Sattayaraksa, T., & Boon-itt, S. (2018). The roles of CEO transformational leadership and organizational factors on product innovation performance. European Journal of Innovation Management, 21(2), 227-249.

Schermerhorn, J.R. (2012). Management (11th ed.). John Wiley & Sons: New York.

Singh, S. K. (2008). Role of leadership in knowledge management. Journal of Knowledge Management, 12(4), 3-15.

Teece, D. J. (2009). Dynamic capabilities and strategic management. New York: Oxford University Press.

Thekdi, S.A., & Aven, T. (2018). A methodology to evaluate risk for supporting decisions involving alignment with organizational values. Reliability Engineering & System Safety, 172, 84-93.

Van-Woerkom, M., and Sanders, K. (2010). The romance of learning from disagreement. The effect of cohesiveness and disagreement on knowledge sharing behavior and individual performance within teams. Journal of Business and Psychology, 25, 139-149.

Von Krogh, G., Nonaka, I., & Rechsteiner, L. (2012). Leadership in organizational knowledge creation. A review and framework. Journal of Management Studies, 49(1), 240-277.

Wang, S., & Noe, R.A. (2010). Knowledge sharing: A review and directions for future research. Human Resource Management Review, 20, 115-131.

Wang, Z., & Wang, N. (2012), Knowledge sharing, innovation and firm performance, Expert Systems with Applications, 39(10), 8899-8908.

Yang, J.T. (2007). Knowledge sharing: Investigating appropriate leadership roles and collaborative culture. Tourism Management, 28, 530-543.