سواد اجتماعی و مصرف‌ مادی در بین جوانان دارای برخورداری اقتصادی در شهر تهران

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 5، دوره 8، شماره 29، اسفند 1397، صفحه 107-137   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم نوتاش¹؛ غلامرضا غفاری^{* 2}؛ شهلا کاظمی پور³؛ فرح ترکمان⁴

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²دانشیار گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه تهران

³دانشیار گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران

⁴استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

مقاله­ی حاضر با هدف پاسخ به این پرسش تنظیم شده است که آیا سواد اجتماعی با مصرف مادی جوانان دارای برخورداری اقتصادی (بچه پولدارهای تهرانی) رابطه دارد؟ در واقع مسأله اقتصادی- اجتماعی مصرف مادیِ طبقه­ی اقتصادی بچه پولدارها در ارتباط با مفهوم جامعه‌شناختی سواد اجتماعی قرار گرفته است. سواد اجتماعی به عنوان متغیر مستقل با شاخص‌های مهارت‌های زندگی اجتماعی، تعهدات اجتماعی و ارزش‌های انسانی و مصرف مادی  به ‌عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. روش اصلی تحقیق در این مقاله، پیمایشی، ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه و روش نمونه‌گیری تصادفی  بوده است. البته برای تکمیل داده‌های پرسشنامه از روش کیفی مصاحبه نیز بهره گرفته شده است. بر طبق یافته‌های مقاله؛ بین سطح سواد اجتماعی جوانان دارای برخورداری اقتصادی و مصرف مادی آن‌ها رابطه­ی معنادار و معکوس به میزان 0.63- وجود دارد همچنین نتایج مصاحبه با برخی از افراد جامعه­ی آماری مقاله نشان داده است این جوانان برخوردار به لحاظ اقتصادی سبک زندگی خاصی دارند که با ویژگی‌های تن‌آسایی، مصرف تظاهری، غیریت‌سازی، مدگرایی، رویکرد مادی به خانواده شناخته می‌شود. براساس یافته‌های مصاحبه با جامعه­ی آماری شاخص‌های جدیدی در ارتباط با متغیر سواد اجتماعی به ‌دست آمد که از آن جمله می‌توان به آینده‌نگری، تعلق اجتماعی، حفظ ارزش‌های جمعی، امید اجتماعی و همبستگی خانوادگی اشاره کرد که البته اکثریت جامعه­ی هدف این مقاله از آن‌ها بی‌بهره بودند.

کلیدواژه‌ها

سواد اجتماعی؛ بچه‌پولدارها؛ مصرف‌ مادی

مراجع

-         اسماعیلی، اسماعیل و همکاران. (1394). بررسی تأثیر جامعه‌شناختی متغیرهای یارانه و سرمایه­ی فرهنگی بر سبک زندگی معلمان سرپرست خانوار شهرستان آمل در سال 1394، مجله­ی مطالعات توسعه­ی اجتماعی ایران، سال هفتم، شماره­ی چهارم.

-         باکاک، روبرت. (1381). مصرف، (مترجم: خسرو صبری). تهران: نشر شیرازه.

-         بوردیو، پی‌یر. (1381). نظریه کنش، دلایل عملی و انتخاب عقلانی. (مترجم: مرتضی مردی­ها). تهران: انتشارات نقش و نگار.

-         حمیدی، نفیسه و مهدی فرجی. (1387). سبک زندگی و پوشش زنان در تهران، فصلنامه­ی تحقیقات فرهنگی، شماره­ی 1.

-         سعیدی، علی اصغر (1382). جامعه­ی مصرفی و جوانان. فصلنامه­ی مطالعات جوانان. شماره­ی پنجم. بهار. صص 74-61.

-         عرفان‌منش، ایمان و سهیلا صادقی فسایی .(1395). بازنمایی و تحلیل گفتمان انتقادی- لاکانی الگوی خانواده داعش در فضای مجازی، نشریه­ی مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال هفدهم، شماره­ی سی و پنجم.

-         کلانتری، عبدالحسین و تسلیمی طهرانی­رضا. (1392). تمایزات جامعه­شناختی و جغرافیایی سبک زندگی در شهر تهران. مطالعات جامعه­شناختی. دوره­ی 20. شماره­ی 2. صص 208- 187.

-         گوشبر، فرهاد. (1384). طبقه­ی اجتماعی و سبک زندگی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده­ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

-         وبلن، تورستین .(1383). نظریه­ی طبقه­ی تن آسا. ( مترجم: فرهنگ ارشاد). تهران: نشر نی.

-          Bourdieu, Pierre. )1984(. Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Routledge.

-          Davison, J& Arthur, J. )2007(. Active Citizenship and Then Development Social literacy: A Case for Experiential Learning.

-          Jaffari.M & Bayat. M .)2015(. The engineering of achievement rate of literate man’s strategic vision in elementary school and high school by RADAR technique, International Science and Investigation Journal. Vol 4(3).

-          Street b. v. )1995(. literacy in theory and practice, Cambridge university press.

-          Street, Brian V & ‎Adam Lefstein.)2007(. Literacy An advanced resource book. First Published by Routledge.