جداسازی و غربال‌گری باکتری‌های تولید‌کننده اگزوپلی‌ساکارید از محصولات لبنی بومی استان کرمان و شناسایی مولکولی آنها

میکروب شناسی مواد غذائی- Journal of Food Microbiology

مقاله 4، دوره 5، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 21-35   

نوع مقاله: اصیل پژوهشی

نویسندگان

زهرا خدایی جلال آبادی¹؛ شهلا سلطانی نژاد^{* 2}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشکده علوم، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

²گروه میکروبیولوژی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران

چکیده

اگزوپلی‌ساکاریدهای تولیدی توسط باکتری‌های اسید‌لاکتیک در بهبود خواص حسی و بافتی محصولات لبنی تخمیری نقش مهمی ایفا می‌کنند. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی مولکولی باکتری‌های تولید‌کننده اگزوپلی‌ساکارید از محصولات لبنی بومی استان کرمان می‌باشد. نمونه‌های محصولات لبنی سنتی در شرایط استریل جمع‌آوری‌ شده و مستقیماً روی محیط ام.آر.اس آگار کشت داده شد. پس از خالص‌سازی و بررسی خصوصیات میکروسکوپی و ماکروسکوپی و تست‌های بیوشیمیایی، 20 جدایه انتخاب گردیده و تولید اگزوپلی‌ساکارید، با روش فنل‌/‌سولفوریک اسید اندازه‌گیری شد. نتایج به‌دست آمده با منحنی استاندارد گلوکز مقایسه و میزان تولید بر حسب میلی‌گرم بر لیتر تعیین گردید. الگوی تولید اگزوپلی‌ساکارید با الگوی رشد باکتری‌ها و نیز اثرات تغییرات دما و اسیدیته بر میزان تولید اگزوپلی‌ساکارید بررسی شد. در نهایت جدایه‌های M-2 و M-26 به‌عنوان برترین جدایه‌ها انتخاب و به‌روش مولکولی شناسایی شدند. سپس اگزوپلی‌ساکارید تولید شده، استخراج گردیده و فعالیت ضدمیکروبی آن‌ها به‌روش انتشار در آگار بررسی شد. نتایج نشان داد که 20 جدایه مورد بررسی هر دو نوع اگزوپلی‌ساکارید را تولید نموده، دو جدایه M-2 و M-26 که بیشترین میزان تولید را داشتند، به‌ترتیب متعلق به لکونوستوک مزنتروئیدس و انتروکوکوس فاسیوم ‌می‌باشند. تولید اگزوپلی‌ساکاریدها در برابر تغییرات اسیدیته از 5/6 تا 8 و تغییرات دمایی 42-25‌ درجه سلسیوس بررسی شده که بیشترین مقدار تولید اگزوپلی‌ساکارید در دمای 37 درجه سلسیوس و اسیدیته 5/7، در انتهای فاز لگاریتمی رشد گزارش شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که پتانسیل تولید اگزوپلی‌ساکارید توسط گونه‌های بومی استان کرمان وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

لبنیات محلی؛ اگزوپلی‌ساکارید؛ انتروکوکوس فاسیوم؛ لکونوستوک مزنتروئیدس

مراجع