تدوین مدل راهبردهای پیشگیری از رفتارهای وندالیستی مبتنی بر رویکرد بازاریابی اجتماعی

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 8، شماره 29، اسفند 1397، صفحه 171-190   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرتضی انوشه¹؛ علی آقامحسنی فشمی²؛ سید مجتبی موسوی نقابی^{* 3}

¹استادیار مدیریت دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین

²دکتری مدیریت خط مشی گذاری دانشگاه تهران

³استادیار مدیریت مجتمع آموزش عالی گناباد

چکیده

امروزه پدیده­ی وندالیسم در اشکال مختلف در فضای پیرامونی ما به چشم می‏خورد و علاوه بر خسارت‏های اقتصادی، تبعات اجتماعی ناخوشایندی نیز به دنبال دارد. با توجه به این موضوع هدف پژوهش حاضر،   ارائه­ی مدلی برای پیشگیری از رفتارهای وندالیستی مبتنی بر رویکرد بازاریابی اجتماعی است. برای طراحی مدل مذکور از روش‌شناسی «نظریه­ی داده بنیاد» استفاده شده است. مدیران ارشد دستگاه­های متولی و صاحب­نظران دانشگاهی و همچنین اسناد و گزارش­های مرتبط با موضوع به عنوان جامعه­ی آماری پژوهش حاضر در نظر گرفته شده ومارب  بدین منظور با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری و انجام 9 مصاحبه با خبرگان و بررسی 12 مستند، منابع اطلاعاتی مورد نیاز جمع‌آوری شد. همزمان با جمع­آوری داده­ها، مراحل سه­گانه­ی تحلیل داده­ها مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت پذیرفته و بر اساس آن، مدل کاربرد بازاریابی اجتماعی در پیشگیری از رفتارهای وندالیستی تدوین شد. بنا بر نتایج تحقیق، به­کارگیری بازاریابی اجتماعی برای پیشگیری از رفتارهای وندالیستی شامل طیف وسیعی از اقدامات است که شامل راهبرد ایده‏پردازی (تأکید بر آسیب جمعی وندالیسم)، راهبرد قیمت­گذاری (افزایش هزینه­ی رفتارهای وندالیستی اعم از مالی و اجتماعی)، راهبرد ترویج (تبلیغات دهان به دهان و تذکرات شفاهی) و راهبرد توزیع (جلب مشارکت عمومی) است. اثربخشی این راهبرد­ها تحت تأثیر عواملی مانند مدیریت ضعیف اماکن عمومی، خلأهای قانونی، باور به کم هزینه بودن وندالیسم و عوامل دموگرافیک است. در نتیجه­ی کاهش رفتارهای وندالیستی ناشی از پیاده­سازی صحیح راهبردهای چهارگانه­ی مذکور، ضمن حفظ و پایداری محیط ­زیست، اعم از محیط پیرامونی و محیط‏های طبیعی و تاریخی، می‏توان انتظار داشت امنیت روانی و سرمایه­ی اجتماعی نیز در جامعه بهبود ‏یابد.  

کلیدواژه‌ها

رفتارهای وندالیستی؛ بازاریابی اجتماعی؛ مدیریت شهری؛ نظریه ی داده بنیاد

مراجع

-        استراس، انسلم، کوربین، جولیت. (1391). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه­ی زمینه­ای، ترجمه­ی ابراهیم افشار، تهران: نشر نی، چاپ دوم.

-        اعتصامی رنانی، سیدجعفر. (1390).تحلیل میزان تأثیرگذاری بازاریابی اجتماعی در حفظ و نگهداری فضای سبز شهری مورد مطالعه: شهراصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان – دانشکده­ی علوم اداری و اقتصاد.

-        حاتمی­نژاد، حسین؛ هادی سلیمانی، رامین؛ چراغی، واحد احمدتوزه. (1394). تحلیل و ارزیابی علل وندالیسم در فضاهای عمومی شهری (نمونه موردی شهر رباط کریم)، فصلنامه­ی نگرش‏های نو در جغرافیای انسانی ، سال پنجم، شماره­ی 4، صص 1 -14.

-        حسنقلی­پور، طهمورث، مرتضی انوشه، سیدمجتبی؛ موسوی نقابی، سیدعلی حسینی. (1393). بازاریابی اجتماعی، رهیافتی جهت تغییر نگرش‏ها نسبت به دوره­ی نظام وظیفه­ی عمومی، فصلنامه­ی راهبرد اجتماعی فرهنگی، شماره­ی 12، ص 69- 97.

-        شمس، محسن؛ شمسی محمود . (1392). افزایش استفاده از وسایل ایمنی و حفاظت فردی در ایستگاه‏های در حال ساخت مترو: کاربردی از الگوی بازاریابی اجتماعی در حوزه­ی سلامت، ماهنامه­ی ارمغان دانش، شماره­ی 78، ص 495-508.

-        عزیزآبادی فراهانی؛ فاطمه، ابتهاج سامه. (1391). نقش مدیریت فرهنگی در مواجهه با پدیده­ی وندالیسم (مطالعه­ی موردی منطقه­ی شش شهرداری تهران)، مدیریت فرهنگی، دوره­ی  6، شماره­ی  18: 61-80 .

-        غریبی،‌ الهام. (1385). نگاهی به پدیده‏­ی وندالیسم و رفتارهای وندال­ها: راههای کنترل و هدایت خرابکارها. مجله­ی رشد مشاور مدرسه، شماره­ی 6، صص 19-17.

-        مطلق، معصومه؛ ندری، ساجده. (1392). بررسی جامعه­شناختی عوامل مؤثر بر گرایش دانش­آموزان پسر به وندالیسم در محیط مدارس. فصلنامه مطالعات جامعه­شناختی جوانان، سال چهارم، ش 10، صص 136-117.

-        نادری، آرزو. (1389).مطالعه­ی علل رفتارهای وندالیستی در شهر همدان، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.

-        نیومن، لاورنس.(1393).روش­های پژوهش اجتماعی رویکردهای کمی و کیفی، ابوالحسن فقیهی، عسل آغاز، تهران: نشر ترمه، چاپ دوم.

-        یوسفی، علی، رضایی، حسن .(1390).: رابطه فضاهای بی دفاع و جرم در مشهد، دومین همایش ملی آسیب‏های اجتماعی در ایران.

-        Al-Barmalgy, M., Amin, A., & Shaban, R. M. (2014). Methodology for monitoring the qualitative and quantitative features of the phenomenon of vandalism in open spaces using GIS. Journal of Sustainable Development Studies, 6(1).

-        Bhati, A., & Pearce, P. (2016). Vandalism and tourism settings: An integrative review. Tourism Management, 57, 91-105.

-        Birks, M., & Mills, J. (2011). Grounded theory: A practical guide: Sage publications.

-        Carins, J. E., & Rundle-Thiele, S. R. (2014). Eating for the better: A social marketing review (2000–2012). Public Health Nutrition, 17(07), 1628-1639.

-        Conoley, J. C., & Goldstein, A. P. (2004). School Violence Intervention: A Practical Handbook: Guilford Press.

-        Corner, A., & Randall, A. (2011). Selling climate change? The limitations of social marketing as a strategy for climate change public engagement. Global Environmental Change, 21(3), 1005-1014.

-        Creswell, J. W. (2007). Qualitative Inquiry & Research Design-Choosing among Five Approaches: Sage Publications, Thousand Oaks, California.

-        Crowe, T. D., & Fennelly, L. J. (2013). Crime prevention through environmental design (Vol. 2): Butterworth-Heinemann Wlatham, MA.

-        De Wet, C. (2004). The extent and causes of learner vandalism at schools. South African journal of education, 24(3), 206-211.

-        Donovan, R. J., & Henley, N. (2003). Social marketing: Principles and practice (pp. 57-90). Melbourne: IP communications.

-        Eaves, Y. D. (2001). A synthesis technique for grounded theory data analysis. Journal of advanced nursing, 35(5), 654-663.

-        Faizi, M., Hosseini, S.B., & Asl, S.R. (2008). Identification of Environmental Design Methods and Techniques for Preventing Vandalism. ENVIRONMENTAL SCIENCES, 6(1), 9-20.

-        Gordon, R. (2012). Re-thinking and re-tooling the social marketing mix. Australasian Marketing Journal (AMJ), 20(2), 122-126.

-        Grier, S., & Bryant, C. A. (2005). Social marketing in public health. Annu. Rev. Public Health, 26, 319-339.

-        Kotler, P., Lee, N., (2008), “Social marketing: influencing behaviours for good”. Sage, Thousand Oaks, CA.

-        Megehee, C. M., Dobie, K., & Grant, J. (2003). Time versus pause manipulation in communications directed to the young adult population: does it matter? Journal of Advertising Research, 43(03), 281-292.

-        Mjøset, L. (2005). Can grounded theory solve the problems of its critics? Sosiologisk tidsskrift, 13(4), 379-408.

-        Moser, G. (1992). What is vandalism? Towards a psycho-social definition and its implications. Vandalism: research, prevention, and social policy, 20-33.

-        Oktay, J. S. (2012). Grounded theory: Oxford University Press.

-        Rezaee, S., Rao, S. P., & Arbi, E. (2010). Vandalism in Tehran, Iran Influence of some of the Urban Environmental Factors. Journal of Design and Built Environment, 6, 1-10.

-        Rezaie, D. H., Kazemi, A., & Etesami, J. R. (2012). Designing a model for affecting social marketing on the behavior of citizens in the preservation and maintenance of urban green space (Case Study: City of Isfahan). Interdiscip J Contemp Res Bus, 3, 193-203.

-        Richardson, E., & Shackleton, C. M. (2014). The extent and perceptions of vandalism as a cause of street tree damage in small towns in the Eastern Cape, South Africa. Urban Forestry & Urban Greening, 13(3), 425-432.

-        Scott, H. (2009). Data analysis: Getting conceptual. The grounded theory review, 8(2), 89-112.

-        Smith, K. (2008). A Grounded Theory Analysis of how College Students Search for Health Information on the Internet: The Case of HIV/AIDS: ProQuest.

-        Solomon, M.R., (2007), "Consumer behavior", Prentice Hall, New Jersey, Seventh Ed.

-        Thogersen, J. (2007). Social marketing of alternative transportation modes. In Threats from Car Traffic to the Quality of Urban Life: Problems, Causes and Solutions (pp. 367-381). Emerald Group Publishing Limited.

-        Thompson, K., Offler, N., Hirsch, L., Every, D., Thomas, M. J., & Dawson, D. (2012). From broken windows to a renovated research agenda: A review of the literature on vandalism and graffiti in the rail industry. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 46(8), 1280-1290.

-        Wagner, S. M., Lukassen, P., & Mahlendorf, M. (2010). Misused and missed use—Grounded Theory and Objective Hermeneutics as methods for research in industrial marketing. Industrial Marketing Management, 39(1), 5-15.

-        Wong, F., Huhman, M., Heitzler, C., Asbury, L., Bretthauer-Mueller, R., McCarthy, S., & Londe, P. (2004). VERB™—a social marketing campaign to increase physical activity among youth. Prev ChronicDis, 1(3), A10.

-        Zainuddin, N., & Gordon, R. (2014). Social marketing, value, and behaviour: Some important considerations.