تعیین مکان مناسب برای پایانه مسافربری شهر بندرعباس با استفاده از روش‌های ANP و مقایسه زوجی در محیط GIS

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 1، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اردیبهشت 1395، صفحه 1-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

اسداله خورانی¹؛ محمد رضا رضایی²؛ عمار زاهدی^{* 3}

¹استادیار اقلیم‌شناسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

³کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، پردیس دانشگاهی قشم، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

چکیده

یکی از مباحث مهم در برنامه‌ریزی شهری، تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربری‌های شهری است. انتخاب مکان مناسب برای یک فعالیت در سطح شهر، یکی از تصمیم‌های پایدار برای انجام یک طرح گسترده است که نیازمند پژوهش در مکان از دیدگاه‌های مختلف می‌باشد. بنابراین در این پژوهش سعی شده تا با تلفیق سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM)، مکان‌های مناسب جهت احداث پایانه‌های مسافربری در شهر بندر عباس شناسایی شوند. برای این کار ابتدا معیارهای مؤثر در مکان یابی پایانه مسافربری محدوده مورد مطالعه شناسایی شد؛ سه معیار اصلی شامل معیارهای شهری و محیطی با نُه زیر معیار، معیارهای مربوط به مسافر با سه زیر معیار و معیارهای مربوط به وسایل نقلیه با دو زیر معیار که این معیارها در محیط GIS آماده سازی و با استفاده از روش ANP و مقایسه زوجی به ترتیب وزن هر معیار و وزن کلاس‌های هر لایه محاسبه و در گام بعدی پس از حذف نواحی دارای محدودیت، کل محدوده مورد مطالعه برای هر یک از معیارهای انتخاب شده، پهنه بندی شد. با توجه به جدول نهایی مربوط به ANP؛ معیارهای شهری و محیطی با وزن 625/0 در رتبه اول، معیارهای مربوط به مسافر با وزن 283/0 در مرتبه دوم و معیارهای مربوط به وسایل نقلیه با وزن 136/0 در مرتبه سوم وزنی قرار گرفتند. در نهایت با تلفیق نقشه‌های پهنه بندی شده بر اساس وزن اکتسابی از روش ANP، نقشه نهایی در سه کلاس اولویت بندی گردید، که 677 هکتار از منطقه دارای اولویت اول و 873 هکتار اولویت دوم و 27689 هکتار اولویت سوم را دارا می‌باشد

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: مکان یابی؛ تصمیم‌گیری چند معیاره؛ مقایسه زوجی؛ ANP؛ پایانه‌های مسافربری؛ بندر عباس

مراجع

References

Afsahi, O., Ebrahimi, A., & Asgaripur, M. (2012). Offer Model locate bus terminals using the P-Median Method (Case Study: Tehran). The Twelfth International Conference of engineering transport and traffic. 16 p. [In Persian].

Afshar Sistani, Iraj (1999). Hormozgan Province. Hirmand Publishing. [In Persian].

Alizade, A., shad, R., & Abazari torghabe, N. (2015). Development Fuzzy P-Median model to allocate transport facilities. Eighth National Congress of Construction Engineering. Department of Construction Engineering of Babol. [In Persian].

Consulting Engineers Rahpoyan., (2001), Proposal report the horizons of terminals of Bandar Abbas for short, medium and long-term, Report 26. 69p. [In Persian].

Deputy of President of Strategic Planning and supervising., (2005). Journal of 352. Technical criteria the design of road passenger terminal.

Ertay, Tijen., Ruan, Da., Tuzkaya, Umut Rifat., 2006, Integrating Data Envelopment Analysis and Analytic Hierarchy for the Facility esighn in Manufacturing Systems, Information Science, Volume 176, pp 237-262.

Ghodsi pur, H., (2004). Analytic Hierarchy Process AHP. Publishing Amir Kabir University (Tehran Polytechnic). Fifth Edition. [In Persian].

Lee, L. W., Kim, S. H., 2000, Using Analytic Network Process and Goal Programming for Interdipendent Information System Project Selection, Computers and Operation Research, Volume 27, pp. 367-382.

 Mehregan, M. R., (2005). The advanced of Operational Research, Tehran, The academic publishing books, Third Printing, 256p. [In Persian].

Monica García-Melon, Tomás Gomez-Navarro, Silvia Acuña-Dutra; 2009; An ANP Approach to Assess the Sustainability of Tourist Strategies for the Conference “Knowledge-Based Technologies and OR Methodologies for Strategic Decisions of Sustainable Development” (KORSD-2009), September 30–October 3, 2009, Vilnius, Lithuania.

Monica García-Melon, Tomás Gomez-Navarro, Silvia Acuña-Dutra; 2008; An ANP Approach to Assess the Sustainability of Tourist Strategies for the Conference “Knowledge-Based Technologies and OR Methodologies for Strategic Decisions of Sustainable Development” (KORSD-2009), September 30–October 3, 2009, Vilnius, Lithuania.

Nasiri, Hussein et.al (2011), Determine arenas suitable for artificial feeding based on combination of methods ANP And the couple comparing in environment GIS- Case Study Garbayegan plain of Fasa, Journal of Geography and Environmental Planning, Successive Number 44, pp 143-166. [In Persian].

Niemira, Michael, Saaty L. Thomas 2004, An analytic network process model for financial crisis forecasting, International Journal of Forecasting, No20.

Nvchyan, A. & M. Rafieian (2010), The appropriate Pattern location suburban passenger terminals, 2nd Conference planning and urban management, 12p. [In Persian].

Saaty, T. L., 2005; Theory and Applications of the Analytic Network process: Decision Making with Benefits, Opportunities, Cost, and Risks; 352 pp., RWS publications, ISBN 1-888603-06-2, 2nd printing.

Saaty, T. L., 1999, Fundamental of the Analytic Network Process, ISAHP, Kobe Japan.

Sarkis, Joseph., Talluri, Srinivas., 2002, A Models for strategic Supplier Selection, Journal of Supply Chain Management, Volume 38, pp. 18-28.

Sarvar R, Asghar Rashidi E H, Mousavi M N, Orooji H., 2012, Optimum Location of Neighbourhood Parks in Bonab City Using Analytic Network Process (ANP), Journal of Civil Engineering and Urbanism, Volume 2, Issue 6: 226-234.

Tuzkaya, U. R. and Onut, S., 2008. A Fuzzy Analytic Network Process based Approach to Transportation-mode Selection between Turkey and Germany: A case study. Information Sciences, 178, 3133–3146.

Vafaei, F. & A. Hadipour (2011), Application of GIS and fuzzy logic modeling spatial decision support systems beaches (Case Study southern coast of Iran), The Sixth National Congress of Civil Engineering, 6 and 7 Persian date Ordibehesht 90, Semnan University. [In Persian].

Zebardast, E. (2010). Using network analysis process in urban and regional planning. Fine Arts Journal - Architecture and Urbanism. No 41. [In Persian].