برنامه‌ریزی آبیاری سیب‌زمینی براساس تخلیه رطوبت از ناحیه ریشه با استفاده از مدل AquaCrop

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 5، دوره 14، شماره 3، آذر 1397، صفحه 47-59   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محمد علی انصاری¹؛ اصلان اگدرنژاد^{* 2}؛ نیازعلی ابراهیمی پاک³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

²استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

³دانشیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

به منظور برنامه‌ریزی آبیاری سیب‌زمینی براساس تخلیه رطوبتی، از مدل واسنجی شده‌ی AquaCrop استفاده شد. این مدل با استفاده از داده‌های برداشت شده از دو فصل زراعی یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد واسنجی شد. سپس مدل AquaCrop تحت اجراهای متوالی قرار گرفت به طوری که سناریوهای مختلف تخلیه رطوبت از ناحیه ریشه و آبیاری مجدد آن (DyIx؛ که y میزان تخلیه و x میزان آبیاری بر حسب میلی‌متر است) بررسی شد. نتایج نشان داد که تخلیه رطوبت تا 40 میلی‌متر و آبیاری مجدد آن هیچ‌گونه تنشی به گیاه وارد نکرد. تخلیه رطوبت بیشتر از 80 میلی‌متر سبب افت شدید رطوبت گردید به طوری که عملکرد و زیست‌توده به مقداری نزدیک به صفر کاهش یافت. به منظور کم‌آبیاری، تخلیه رطوبت بین 40 تا 70 میلی‌متر مناسب بود. نتایج اعمال کم‌آبیاری در سناریوهای مختلف نشان داد که بیشترین عملکرد در سناریوی D40I40 (6/22 تن بر هکتار) و کمترین عملکرد در سناریوی D70I20 (8/10 تن بر هکتار) به دست آمد. در حالت کمبود آب، سناریوهای D60I40، D60I30 و D65I30 به عنوان بهترین سناریوها مشخص شدند به طوری که مقدار عملکرد در این سناریوها به ترتیب 8/16، 2/22 و 27 درصد کمتر از D40I40 بود. مقدار زیست‌توده این تیمارها نیز به ترتیب 6/16، 8/21 و 7/26 درصد کمتر از D40I40 بود. این سناریوها کارایی مصرف را به ترتیب 7/0 درصد (افزایش)، 7/0 درصد (کاهش) و 9/1 درصد (کاهش) تغییر دادند. بنابراین D40I40 بهترین سناریو در شرایط آبیاری کامل و D60I40 مناسب‌ترین سناریو در شرایط کم‌آبیاری بود.

کلیدواژه‌ها

زیست توده؛ سناریوهای کم‌آبیاری؛ کارائی مصرف آب؛ مدل‌های گیاهی

مراجع