تأثیر کاربرد برخی اسانس‌های میکروکپسوله شده روی عمر انبارمانی و کیفیت میوه هلو رقم آلبرتا (Prunus persica, cv Elberta)

فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران

مقاله 5، دوره 13، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 51-60   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجید علیخانی کوپایی^{* 1}؛ اعظم خسروی نژاد²

¹استادیار، گروه تولیدات گیاهی، مجتمع آموزش عالی سراوان، سروان، ایران

²کارشناسی‌ارشد، بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قزوین، ایران

چکیده

هلو یک میوه فرازگرا است ولی نسبتاً رسیده برداشت شده و به این علت متحمل ضایعات فیزیولوژیکی پس از برداشت می‌باشد. کنترل ضایعات میوه و سبزیجات در سال‌های زیادی به سمت استفاده از قارچ کش­ها
می­باشد و باقیمانده این قارچ کش­ها در مواد خوراکی موجب فشار مصرف کننده و مراکز سلامت در خصوص کاهش یا عدم مصرف این گونه ترکیبات شیمیایی گردیده است. فعالیت ضدباکتریایی و ضدقارچی اسانس‌های گیاهی به اثبات رسیده و می‌تواند بعنوان ترکیبات طبیعی، جایگزین ترکیبات شیمیایی مانند قارچ‌کش‌ها گردد ولی مشکل استفاده در فراریت و تغییر طعم طبیعی میوه ناشی از استفاده مستقیم از آنها می‌باشد. در این پژوهش، تأثیر اسانس‌های میکروکپسوله گیاهان رزماری و آویشن روی طول مدت نگهداری میوه هلو رقم آلبرتا مورد مطالعه قرارگرفت. اسانس‌های میکروکپسوله با استفاده از بتا­-سیکلودکسترین و چیتوزان به عنوان پوسته محافظتی جهت کنترل رهایش میکروکپسول و روش coacervation simple آماده گردید. چهار تیمار کاربردی شامل تیمار دو گرم اسانس میکروکپسوله رزماری، تیمار دو گرم اسانس میکروکپسوله آویشن، تیمار 1 گرم اسانس میکروکپسوله رزماری بعلاوه 1 گرم اسانس میکروکپسوله آویشن و تیمار شاهد بودند و در مدت 36 روز هر 9 روز یکبار خواص فیزکوشیمیایی میوه‌های هر تیمار مورد آزمایش قرارگرفت. همه تیمارها یک تأخیر معنی‌داری در سطح پنج درصد در تغییرات کاهش وزن، اسیدیته کل، مواد جامد محلول، درصد فساد و سفتی میوه نسبت به شاهد نشان دادند و میوه‌های تیمار شده با اسانس‌های میکروکپسوله حداقل فساد میکروبی را در طول مدت نگهداری نشان دادند، بنابراین اسانس‌های میکروکپسوله، پتانسیل کنترل فساد میکروبی و افزایش طول مدت نگهداری و حفظ کیفیت میوه هلو را دارند. بهترین تیمار در این آزمایش میکروکپسول ترکیبی از هر دو اسانس رزماری و آویشن بود، ولی کاربرد صنعتی از این پژوهش نیاز به آزمایشات بیشتر در خصوص نوع اسانس استفاده شده، میزان غلظت کاربردی از میکروکپسول و همچنین تغییر در ترکیب پوسته میکروکپسول به منظور کنترل بیشتر مدت رهایش اسانس‌های کاربردی دارد و می­تواند پاسخی به نیاز مصرف کننده در خصوص کاهش یا حذف ترکیبات شیمیایی افزودنی به میوه و سبزیجات مختلف باشد.

کلیدواژه‌ها

آویشن؛ اسانس؛ پس از برداشت؛ رزماری؛ هلو