مطالعه تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه روستایی (مطالعه موردی: روستای اسدآباد شهرستان تربت حیدریه)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 28، آبان 1394، صفحه 139-162   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد حسن شربتیان^{* 1}؛ احمد بخارایی²؛ پویا طوافی³

¹نویسنده مسئول: استادیار وعضو هیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

²استادیار وعضو هیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

³دانش آموخته ارشد جامعه شناسی دانشگاه پیام نور مرکز تهران غرب

چکیده

چکیده
توسعه پایدار گردشگری در گرو کارکردهای مناسب متغیرهای است که با هم ارتباط تنگاتنگی دارند. یکی از مهمترین متغیرها  امنیت گردشگران و مقاصد گردشگری است. برنامه ریزی گردشگری امروزه با برنامه ریزی شهری عجین شده و به منظور توسعه پایدار شهرها، جذب گردشگر و برنامه ریزی توریسم دارای اهمیت زیادی است. امنیت پیش زمینه یک اجتماع سالم و احساس امنیت، بسترساز توسعه جوامع انسانی است. هدف از این تحقیق  شناخت میزان احساس امنیت زائران در کلانشهر مشهد با رویکرد جامعه شناسی  و با تأکید بر نقش برنامه ریزی شهری در حوزه گردشگری است. در این نوشتار با توجه به رهیافت های جامعه شناختی امنیت، مطالعه احساس امنیت گردشگران در برابر هرگونه تهدیدی برای رسیدن به یک آرامش خاطر پایدار در جامعه میزبان با تاکید بر عواملی از جمله: اعتماد، کیفیت خدمات شهری، عملکرد پلیس و سلامت معنوی و روانی مورد نظر است.روش تحقیق این پژوهش به صورت پیمایشی و از ابزار سنجش پرسشنامه مصاحبه ای استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه زائران هتل آپارتمان های مستقر در منطقه ثامن شهرداری مشهد بوده، است؛که برابر با حجم نمونه آماری 375 نفر براساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای  انتخاب شده است. ضریب آلفای کرونباخ در حدود72% بوده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که احساس امنیت در بین گردشگران حریم رضوی دارای کارکردهای اثرگذاری بر توسعه گردشگری دینی در کلانشهر مشهد خواهد بود. تحلیل یافته ها بیانگر این است متغیر کیفیت خدمات شهری و سلامت معنوی بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت گردشگران (زائران) داشته اند. بنابر این توسعه پایدار گردشگری برآیند پایداری امنیت در حوزه های اجتماعی ، محیطی اقتصادی و امنیت شهری است. می توان برای توسعه پایدار عوامل جامعه شناختی برنامه ریزی شهری بر گردشگری دینی کلانشهر مشهد سرمایه گذاری های لازم را  بسترسازی کرد.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه: احساس امنیت؛ برنامه ریزی شهری؛ توسعه پایدار؛ گردشگری دینی؛ مشهد

مراجع

رهنما، محمدرحیم(1387)، پژوهشی پیرامون تحقق طرحهای تفصیلی شهری با تأکید بر کاربری های آموزشی و بهداشتی درمانی .  مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی.

زارع شاه آبادی، اکبر؛ ترکان، رحمت اله 01390). بررسی عوامل مؤثر براحساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان یزد، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، سال 4، شماره2: 125- 148.

سالاری سردری، فرضعلی؛ کیانی، اکبر؛ بیرانوند زاده، مریم؛ بستانی، علیرضا(1391)، تحلیلی بر ساختار فضایی و توسعه افقی شهر های منطقه سیستان، نشریه علمی و پژوهشی، پژوهش و برنامه ریزی شهری، بهار، دوره سوم، شماره 8، صص: 77 – 92 .

سعید نیا، احمد(1379) مدیریت شهری، جلد 11، تهران، سازمان.

شیعه، اسماعیل(1382) لزوم تحول ومیریت شهری در ایران، مجله جغرافیا و توسعهف زاهدان

صالحی فرد، محمد؛ خاکپور، براتعلی و هادی رفیعی، معصومه (1389). تحلیلی بر ابعاد اجتماعی فضای سبز شهری با تأکید بردیدگاه شهروندان، فضای جغرافیایی، سال دهم، شماره 29: 51-95.

صرافی، مظفر و همکاران(1377)، مفهوم مبانی و چالش های مدیریت شهری، فصلنامه ی مدیریت شهری، شماره 3، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، تهران:  انتشارات سازمان شهرداری های کشور.

ضابطیان، الهام(1387)،  شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقاء امنیت زنان در محیط شهری نمونه موردی مطالعه: محدوده جنوبی خیابان امام خمینی حد فاصل خیابان ناصر خسرو تا وحدت اسلامی (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس.

عظیمی هاشمی، مژگان،(1384). تحلیل مقایسه ایاحساس امنیت اجتماعی اقتصادی مردم مشهد و کشور،مجله فرهنگ خراسان ، سال پنجم ، شماره 13 ،دوره تابستان،صص 198-172. قابل دسترس در www.noormages.com

عظیمی هاشمی، مژگان، شریعتی مزینانی، سعید، و اعظم کاری، فائزه،(1391) مؤلفه های اجتماعی- فرهنگی شهر زیارتی پایدار مورد مطالعه:شهر مشهد، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره ششم، شماره 4-3، پاییز و زمستان.

کاظمی، مهدی،(1385)، مدیریت گردشگری، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.

کاظمی، مهدی. (1387)، مدیریت گردشگری چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت

گلی، علی (1390). زنان و امنیت درفضاهای عمومی شهر (مطالعه موردی پارک آزادی شیراز)، جامعه شناسی تاریخی، دوره3، شماره 2: 143-165.

گلکار، کورش ) ۱۳۸۵(، مفهوم منظر شهری، مجله آبادی، شماره پنجاه و سوم.

لطفی ، صدیقه؛ موسوی، میر نجف؛ منوچهری میاندوآبی، ایوب،(1393) بررسی و تحلیل حضور زنان در فضای عمومی (مطالعه موردی شهر میاندوآب) همایش آسیب های اجتماعی زنان و خانواده، دانشگاه مازندران، اریبهشت ماه 1393.

محمدی، جلال؛ صفی نژاد، اردلان؛ اصانلو، علی(1393) تأثیر هویت محلات بر احساس امنیت شهروندان(مطالعه موردی در فسا) فصلنامه پژوهش های اطلاعاتیو جنایی، سال نهم، شماره اول، بهار، صص 9 – 32.

مدهوشی، مهرداد و نادر ناصرپور، (1382)  ، ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در لرستان، فصلنامه ی پزوهش های بازرگانی، شماره 28.

منصوری، سید امیر (1383) ، در آمدی بر شناخت معماری منظر، مجله باغ نظر، سال اول، شماره دوم، تهران، پژوهشکده نظر.

میلانی فر، بهروز،(1386)بهداشت روانی،چاپ هفتم، تهران: نشر قومس.

نبوی، عبدالحسین؛ حسین زاده،علی و حسینی، سیدهاجر(1389). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر براحساس امنیت، جامعه شناسی کاربردی، سال 21، شماره4: 73-96.

نویدنیا، منیژه (1382) درآمدی بر امنیت اجتماعی، فصلنامه تحقیقات مطالعات راهبردی، سال 6، شماره 19: 55- 78

هزارجریبی، جعفر (1390). احساس امنیت اجتماعی از منظر توسعه گردشگری، مجله علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 20، شماره 2.

همتی، رضا(1386) پلیس اجتماع محور و نقش آن در کاهش احساس نا امنی ، فصلنامه دانش انتظامی، سال نهم ، شماره سوم، صص 131 -147.

Adler, A. (1927).Understanding human nature. New York: Green berg.

Anuar.A, Nazrinr A., Noorbaizura.S. B. & Noor. A. A. (2012). The effectiveness of safe city programs me as Safety basic in tourism industry: case study in Putrajaya. Procedia- Social and Behavioral Sciences (42), 477- 485.

Asli,Tasci and Yasin Boylu, (2009), Cultural Comparison of Tourists’ Safety perception in Relatin to Trip Satisfaction, School of Tourism and Hospitality Management, Mugla university, Turkey.

Buzan, B, waever,O. and De Wide,J. (1998). Security:A new framework for analsis, Boulder.CO:Lynne Rrinner.

Jacobs, J. (1961). The Death and Life of Great American Cities, NewYork: Vintage Books.

Fesher,john,(1998), spiritual, health: its nature and place in the school eurri ulum, phd thesis univer city of Melbourne.

Foster, S. Knuiman,M. Villanueva, K. Wood, L. Christian, H. Giles-Corti, B. (2014).”Does walkable neighbourhood design influence the association between objective crime and walking?” International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2014, 11:100.

Gomez R, Fisher, JW. (2003). Domains of spiritual well-being and development andvalidation of the Spiritual Well-Being Questionnaire. Personality and IndividualDifferences 35: 1975-1991

Mitar, Miran, (1996) assessment of societal security in recent past and today, college of police and security studies, Slovenia.

Moller, Bjorn, (2000) National, Societal and Human Security Discussion – case study of the Israel – Palestine conflict.

H. Russ, Thomas (2006), “SAFE CITY STRATEGY”, Site Planing and Design Handbook, New York, Graw-Hill Companies, November.

Siebel, Walter, and Wehrheim, Jan (2003), security and the urban public sphere, the german journal of urban studies, vol.42, no.2.

Townshend, T. (1995). Safety, crime, vulnerability and design -A proposed agenda of study, University of Newcastle.

Weaver, D. & Opperman, and M. (2000): Tourism Management, John Wiley and Sons