مدخلی برفقه سیاسی شیخ اسماعیل محلاتی (کالبد شکافی یاتحلیل محتوای کتاب لئالی المربوطه فی وجوب المشروطه)

مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

مقاله 5، دوره 10، شماره 38، فروردین 1398، صفحه 109-140   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

مدخلی برفقه سیاسی شیخ اسماعیل محلاتی  (کالبد شکافی یاتحلیل محتوای کتاب لئالی المربوطه فی وجوب المشروطه)
حمید سعیدی جوادی[1]- علی اکبر امینی[2]- محمدرضا مایلی[3]-  محمدناصرتقوی[4]
تاریخ دریافت: 29/8/1397- تاریخ پذیرش: 8/9/1397
چکیده:  
در این مقاله یکی از کمیاب ترین آثار عصر مشروطه که سالها ازچشم پژوهشگران پنهان مانده بود مورد بررسی موشکافانه قرار گرفته است تا چگونگی مواجه عالمان نواندیش را با مفاهیم و پدیده­های تازه وارد شده مدرنیته درآئینه فقه سیاسی شیعه نشان دهیم. مفاهیمی همچون؛ آزادی، مساوات، انتخابات، مجلس، قانون اساسی، تفکیک قوا، سلطنت مشروطه و دهها موضوع ومسئله دیگر که در جنبش مشروطه و پس از آن در جامعه ایران پدیدار گردیدند، فقه سیاسی شیعه را به چالش ومتولیان آن را به چاره اندیشی کشاندند. در چنین هنگامه­ای علمایی ازحوزه نجف، تهران، تبریز، اصفهان وجاهای دیگر به عنوان متولیان سنتی این رشته از فقه به تکاپو درآمده، در عرصه سیاست نظری دست به قلم برده ودرعرصه سیاست عملی قدم درراه گذاشتند. شیخ اسماعیل محلاتی ازجمله این عالمان از حوزه نجف درکنار نائینی وخراسانی به شمارمی­رود که باکتابی که دردفاع از مشروطه با عنوان " لئالی المربوطه فی وجوب المشروطه " نوشت، تلاش نمود مفاهیم وپدیده­های گفتمان مشروطیت را در برابر نوعی از ائتلاف گفمان مشروعه وگفتمان استبداد توجیه عقلانی وشرعی نماید.کتاب وی حاوی مسائل بسیار خرد وکلانی درحوزه فقه سیاسی می­باشد که در پاسخ به ایرادات مخالفان شرعی مشروطه نگاشته شده است تا بتوانیم با تحلیل محتوایی آن  مدخلی معتبر وقابل دسترسی برای فهم فقه سیاسی محلاتی فراهم نماییم. 
 واژگان کلیدی: نواندیشی دینی، شیخ اسماعیل محلاتی، فقه سیاسی، مشروطه خواهی



[1]- دانشجوی دکتری، علوم سیاسی( مسایل ایران)، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران مرکز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
[e-mail]


[2]- استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران مرکز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول
[e-mail]


[3]- استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران مرکز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران


[4]- استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران مرکز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

کلیدواژه‌ها

نواندیشی دینی؛ شیخ اسماعیل محلاتی؛ فقه سیاسی؛ مشروطه خواهی

مراجع