بررسی فرایند نوسازی شهری با تاکید بر جنبه‌های توسعه پایدار (مورد مطالعه، منطقه 3 شهر مشهد)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 8، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 27، شهریور 1394، صفحه 145-164   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

علی قسمی شاه گلدی¹؛ رحمت‌اله فرهودی^{* 2}؛ عزت‌اله عزتی³

¹دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد واحد علوم وتحقیقات تهران

²استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

³دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

چکیده:



 
امروزه فضاهای  شهری از جمله مهمترین بخشهایی از شهر هستند که بر چرخه تکاملی حیات شهر تاثیر گذاشته اند. این درحالیست که این بافتها از ظرفیتها و قابلیتهای نهان بسیاری برخودارند که اگر به فعلیت برسند میتوانند در فرایند توسعه شهر به عنوان نیروی محرک استفاده شوند.  در این رابطه اهمیت نوسازی شهری دربهبود شرایط محیط فیزیکی و سطح زندگی مردم شناخته شده است. وعلیرغم انتقادهای شدید بر انگاره های مدرنیته بسیاری از مطالعات نشان داده که طرح های نوسازی شهری موفق به مقابله با مشکلات ناشی ازفروپاشی شهری شده و برروی سه حوزه اقتصاد،محیط زیست و جامعه تاثیر گذاشته است.هدف این پژوهش دستیابی به یک رویکرد پایدار در برنامه ریزی طرح های نوسازی شهری به منظور شناسایی رابطه بین ملاحظات طراحی شهری و اهداف توسعه پایدار می باشد. بر این مبنا مدل تجربی سنجش پایداری طرح های نوسازی در سه بعد اقتصادی، محیطی و اجتماعی در محدوده منطقه 3شهرداری مشهد ارزیابی می‌شود. در این تحقیق از تکنیک پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات از نمونه با حجم 383 و تحلیل های آماری تی مستقل ، همبستگی پیرسون ، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده می‌شود. بر مبنای یافته­های پژوهش، متغیرها در هر سه بعد «اقتصادی»، «اجتماعی» و «محیطی» با میزان پایداری طرح های نوسازی شهری رابطه داشته‌اند. از این متغیرها، عوامل اجتماعی بیشترین تأثیر را در افزایش پایداری طرح های نوسازی  شهری داشته است.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: نوسازی شهری؛ توسعه پایدار؛ مناطق شهری؛ مشهد

مراجع

منابع.

 

1-بهمن تیمورى، الهام،(1385) بررسى مشکلات شهرى در سکونتگاههاى غیررسمى با تأکید بر پدیدة فقر اقتصادی نمونة موردى: قلعة ساختمان کلانشهر مشهد، پایان نامة کارشناسى ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

2-تیموری، محمود ( 1381 ) تئوری منظر، راه حل تداوم هویت محله در روند نوسازی شهری، ماهنامه منظر، شماره

3-حسین زاده دلیر،کریم(1380) :برنامه ریزی ناحیه ای.چاپ اول.تهران :نشر سمت

4-زیاری,کرامت الله ( 1378 ) ‹‹اصول و رو شهای برنامه ریزی منطقه ای›› چاپ اول. دانشگاه یزد: انتشارات دانشگاه یزد.

 5.سیفایی، مهسا. (۱۳۸۴) مطلوبیت سنجی استفاده از فضاهای عمومی با تاکید بر برنامه­­ریزی مشارکتی. پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس.

6.شاه محمدی، زهره ( 1389 ) تحلیل فضایی- مکانی ، کتابخانه های عمومی شهر مشهد با استفاده از GIS ، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.

7-شهرداری مشهد ( 1391 ) آمارنامة شهر مشهد

8.رهنما، محمدرحیم ( 1389 ) طرح پژوهشی پیرامون امکان سنجی ایجاد و مدیریت پایگاه داده های مکانی شهرداری،

9-معاونت پژوهشی گروه برنامه ریزی شهری جهاد دانشگاهی واحد مشهد

10--علیزاده،کتایون(1392)بررسی نقش و مشارکت مردم در اداره امور شهری(نمونه موردی منطقه 10 شهرداری مشهد) فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری، سال اول، شماره ی اول، بهار 1392 ، صفحات61-87

11-منشور نوشهر گرایی (1387). ترجمه علیرضا دانش و رضا بصیری مژدهی، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران

12-Adams, D. and Hastings, E.M. (2001).Urban renewal in Hong Kong: Transition from developmentcorporation to renewal authority. Land Use Policy, 18(3), 245-258

13-Alexandre, A. (1992).The case for the urban environment: Organisation for economic cooperation and development. The OECD Observer, 175, 16-19.

14-Alexander, D. (2000).The best so far: Vancouver’s remarkable approach to the Southeast False Creek redevelopment is a big step towards sustainable redevelopment planning for urban sites. Alternatives Journal, 26(3), 10-16

15-Alker, S. and McDonald,A. (2003).Incorporating sustainable development into redevelopment. Sustainable Development, 11(3), 171-182

16-Audit Commission (2008) Market Renewal Manchester Salford Partnership - Strategic review, Audit Commission, London

17-Barnett,J. (1982).An introduction to urban design. New York: Harper & Row.

18-Bentivegna, V, Curwell, S., Deakin, M., Lombard, P., Mitchell, G. and Nijkamp, P.(2002). A vision and methodology for integrated sustainable urban development: BEQUEST.Building Research & Information, 30(2), 83-94.

19-Berke, P.(2002).Does sustainable development offer a new direction for planning? Challenges for the twenty-first century.Journal of Planning Literature, 17(1), 21 -36

20-Berke, P. and Manta Conroy, M. (2000) Are we planning for sustainable development?An evaluation of 30 comprehensive plans.Journal of the American Planning Association,66(1), 21-33

21-Beekam, T., Lyons, F. and Scott, J. (2001) Improving the Understanding of the Influence of Owner Occupiers in Mixed Tenure Neighbourhoods, Scottish Homes, Edinburg

22-Burnett, J. (2004) Community, Cohesion and the State, Race and Class, 45, 1-18

23-CABE and DETR (Department of the Environment, Transport and the Regions)(2001).The value of urban design: A research project commissioned by CABE and DETR to examine the value added by good urban design. LondonThomasTelford

24-Campbell, S.(1996).Green cities, growing cities, just cities? Urban planning and the contradictions of sustainable development.Journal of the American PlanningAssociation, 62(3), 296-312

25-Carmon, N.(1999).Three generations of urban renewal policies: Analysis and policy implications. Geoforum, 30(2), 145-158.

26-Chan, C.(2000). Urban planning means that many old building are being demolishedand new ones built... Varsity Online Edition, 9, retrieved from http://www.com.cuhk.edu.hk/varsitye22-

24-Chui, E. (2003).Unmasking the “naturalness” of “community eclipse”: The case of Hong Kong. Community Development Journal, 38(2), 151-163.

25-Couch, C.(1990).Urban renewal theory and practice. London: Macmillan Education Ltd

26-Couch,C. and Dennemann, A. (2000).Urban regeneration and sustainable development in Britain.The example of the Liverpool ropewalks partnership.Cities, 17(2), 137-147

27-Cuthbert,A.R.and Dimitriou, H.T. (1992). Redeveloping the fifth quarter – A case study of redevelopment in Hong Kong .  Cities, 9(3), 186-204.

28-Devuyst, D.(2000).Linking impact assessment and sustainable development at the local level: The introduction of sustainability assessment systems.Sustainable Development, 8(2), 67-78

29-Eberhard F., Eger, A.and Anttila, P. (1998).Social and cultural aspects of sustainable consumption in Zurich.Economic Commission for Europe (ECE) – Workshop on Encouraging Local Initiatives TowardsSustainable Consumption Patterns. ECE, Switzerland, 2-4 February 1998

30-Fadsher, KH .2001: (Planning for tourism of China›› The University of Poozhang Oshan City

30-Ha, S.K.(2004). Housing renewal and neighborhood change as a gentrification process in Seoul. Cities, 21(5), 381-389

31-Hayman, A. (2009) Where the cash went, In Regen.net

32-Hemphill, L., McGreal, S. and Berry, J. (2002).An aggregated weighting system for evaluating sustainable urban regeneration.Journal of Property Research, 19(4).353-373.

33-Inam, A (2002).Meaningful urban design: Teleological/ catalytic/ relevant. Journal of Urban Design, 7(1), 35-58

34-Jones, K. (2002) Sustainable building maintenance In J. Kelly, R. Morledge and S. Wilkinson (eds.), Best Value in Construction (pp.280-300). Oxford: Blackwell Remover Unregistered Version Bibliographic References Science

35-Jupp, B. (1999) Living together: Community life on mixed tenure estates, DEMOS, London

36-Kearns, A. and Turok, I. (2006) Sustainable Communities: Dimensions and Challanges, Office of the Deputy Prime Minister, London

37- Lawless, P. (2006) Area-based urban interventions: Rationale and outcomes: The new deal for communities programme in England, Urban Studies, 43, 1991-2011.

38-Lee, J.S. (2003).Enhancing sustainability in downtown by triple-value adding to urban redevelopment efforts: A case study of Seoul, Korea. Unpublished PhDthesis, University of Washington

39-Li, F. & et al., 2009, Measurement Indicators and an Evaluation Approach for Assessing Urban Sustainable Development: A Case Study for China’s Jining City, Landscape and Urban Planning, Vol. 90, pp. 134-142

40-Lim, B,V. and Leung, M.K. (2000).Passive environmental strategies for architectural design. In W.S. Wong and E.H.W. Chan (ed.),Building Hong Kong:Environmental Considerations(pp. 135-147). Hong Kong: Hong Kong University Press

41-Lui, A. (2002) Urban regeneration.The HKIA Journal, 1st Quarter, 31, 44-48

Sustainable Development, 10(3), 140-146

42-Matulionis, R.C.and Freitag, J.C. (1991).Preventive maintenance of buildings New York: Van Nostrand Reinhold.

Mottershead, T. (2004).International sustainable governance In T. Mottershead (ed.), Sustainable Development in Hong Kong (pp.43-87).Hong Kong: Hong Kong University Press.            

43-McLaughlin, C.M. (2003).Blighted partnerships: Unsustainable redevelopment practices. Unpublished PhD thesis, University of California

44-Miles,D. and Syagga, P. (1987). Building maintenance A management manual. London: Intermediate Technology Publications.

45-Montgomery, J. (1998).Making a city: Urbanity, vitality and urban design. Journal of Urban Design, 3(1), 93-116.

46-Nevter,Z. and Beser O. (2003). Sustainability of green network and built environment relation: Case study of Lefke.SBE’03 on “Technology and Management for Sustainable Building”. Council of Scientific and Industrial Research (CSIR), South Africa, 26-30 May 2003

47-Ng,M.K.(2002). Property-led urban renewal in Hong Kong: Any place for the community?

48-O’Flaherty,B. (1994).Land assembly and urban renewal.Regional Science and Urban Economics, 24(3), 287-300.

49-Page, D. and Boughton, R. (1997) Mixed Tenure Report: Improving the design and management of mixed tenure estates in London, Notting Hill Home Ownership, London

50-PD (2003).Hong Kong 2030: Planning vision and strategy paper no. 11/03: Council forSustainableDevelopment,retrievedfromhttp://www.info.gov.hk/hk2030/hk2030content/wpapers/pdf/sustainableCouncilpaper.pdf

51-Peng, P. (1999).A sustainable urban Neighborhood: Bow valley centre redevelopment plan Unpublished MSc thesis, University of Calgary

52-Power, A. (2007) City Survivors: Bringing up children in disadvantaged neighbourhoods, Policy Press, Bristol

53-Pincetl, S. (2001).Moving toward sustainability: A new direction for the community redevelopment agency of Los Angeles. Los Angeles: University of Southern

54--Rapkin, C. (1980).An evaluation of the urban renewal experience in the USA.Habitat International, 5(1-2), 181-192

55-Regional Activity Centre (2004).Guidelines for urban regeneration in the Mediterranean region, retrieved from http://www.pap-thecoastcentre.org/Urban%20Regeneration.pdf.

56-Rhodes, J., Tyler, P. and Brennam, A. (2005) Assessing the effects of area-based initiatives on local area outcomes: some thoughts based on the national evaluation of the Single Regeneration Budget in England, Urban Studies, 42,1919-1946

57-Rothenberg, J. (1969).Economic evaluation of urban renewal: Conceptual foundationof benefit-cost analysis. Washington: The Brookings Institution.

58-Rowley, A.(1998).Private-property decision makers and the quality of urban design. Journal of Urban Design, 3(2), 151-173.

59-Russo, R. (2003).Statistics for the behavioural sciences: An introduction. New York:

Psychology Press

60-Rydin,Y.,Holman, N., Hands, V. and Sommer, F. (2003). Incorporating sustainable development concerns into and urban regeneration project: How politics can defect procedures. Journal of Environmental Planning and Management, 40(4),545-561

61-SDC(2007)Building houses or creating communities?A review of Government progress on Sustainable communities, Sustainable Development Commission,

London

62-Shearlock C.,James P. and Phillips, J. (2000). Regional sustainable development: Are the new regional development agencies armed with the information they require? Sustainable Development, 8(2), 79-88

63-Shutkin, W.(2000). Towards a global/ international model for sustainable urban redevelopment retrievederations (pp. 43-59) Hong Kong:HongKong University Press

66-Taylor,M.A.P. and Newton P.W. (1985).Urban design and revitalization-Australian perspective. Urban Ecology, 9(1), 1-23.

67-Tunstall, R. and Fenton, A. (2006) In the mix. A review of research on mixed income, mixed tenure and mixed communities, Housing Corporation/ Joseph Rowntree Foundation/ English Partnerships, London

68-Turok, I. (1992) Property-led urban regeneration: panacea or placebo, Environment and planning A (0308-518X), 24, 361.

69-Twichell, A.A.(1953).Measuring the quality of housing in planning for urban redevelopment. In C. Woodbury (ed.), Urban Redevelopment: Problems and Practices (pp.3-98). USA: The University of Chicago Press.

70-UN (United Nations) (1997). Earth Summit +5: Special session of the general

assembly to review and appraise the implementation of Agenda 21, retrieved

from http://www.un.org/ecosocdev/geninfo/sustdev/es&5broc.htm.

71-UN (2002). The road form Johannesburg: World Summit on sustainabledevelopment

- What was achieved and the way forward, retrieved from http://www.un.org/esa/sustdev/media/Brochure.PDF.

72-UNDESA (United Nations Department for Economic and Social Affairs) (1992).

Agenda 21, retrieved from

73- http://www.un.org/esa/sustdev/documents/agenda21/index.htm.

74-Visic, M.(1995).Sustainable brownfields redevelopment.Unpublished MSc thesis, University of Toronto

75-WCED (World Commission on Environment and Development) (1987) Our common future. UK: Oxford University Press.