تأثیر ابعاد استقامت ذهنی بر اشتیاق تحصیلی در دانشجویان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 7، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1398، صفحه 69-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.664638

نویسندگان

زهرا میرصفیان¹؛ علیرضا سوادکوهی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز نجف‌آباد، اصفهان، ایران.

²عضو هیئت‌علمی دانشگاه افسری امام حسین(ع)، دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تهران.

چکیده

پژوهش با هدف بررسی تأثیر استقامت ذهنی بر اشتیاق تحصیلی دانشجویان انجام شد. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و جامعة آماری پژوهش، دانشجویان رشتة دبیری دانشگاه فرهنگیان اصفهان (فاطمه‌الزهرا) در سال تحصیلی  96-1395 بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، با استفاده از فرمول کوکران تعداد 145 نفر برای گروه نمونه انتخاب شد و به پرسشنامة استقامت ذهنی و مقیاس اشتیاق تحصیلی پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از تحلیل رگرسیون تحلیل شدند. نتایج نشان داد مؤلفه‌های استقامت ذهنی بر اشتیاق تحصیلی تأثیر مثبت معناداری دارد (397/0=r)، (01/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد 15درصد از تغییرات اشتیاق تحصیلی به وسیلة استقامت ذهنی قابل پیش‌بینی است و مؤلفة تعهد به تنهایی قادر به پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی است (01/0p<) و (17/5=t). توانایی استقامت ذهنی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی، نشانگر آن است که می‌توان آن را زمینه‌ساز انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانست. بنابراین با به کارگیری آن در دوره‌های آموزشی می‌توان اشتیاق تحصیلی دانشجویان را تقویت کرد.

کلیدواژه‌ها

استقامت ذهنی؛ اشتیاق تحصیلی؛ تعهد؛ انگیزش تحصیلی؛ پیشرفت تحصیلی؛ دانشجویان

مراجع

امینی، د.، دولتی، ا.، و غلامی، م .(1396). نقش اشتیاق عاطفی، شناختی و رفتاری یادگیری در پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی دانشجو معلمان. فصلنامة علمی  تخصصی توسعة حرفه‌ای معلم، سال دوم، شمارة 3، بهار 1396، صص 60- 52.

بیرامی، م.، هاشمی نصرت‌آبادی، تورج.، فرهادی، علی.، و موحدی، ی .(1393). بررسی ارتباط معنا و هدف زندگی و انگیزش تحصیلی با آمادگی برای بی‌حوصلگی در دانشجویان دختر. فصلنامة فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، سال نهم، شمارة 27، صص 201- 183.

پیرانی، ذ. (1394). بررسی نقش سیستم‌های مغزی فعال‌ساز/ بازداری رفتاری و اشتیاق تحصیلی. مجلة روان‌شناسی مدرسه، دورة 4، شمارة 3، صص 22-7.

حبیب‌الهی، م.، عاشوری، ج.، عباسی اصل، م.، کریم‌پور، ع.، و خورانی، و. (1395). پیش‌بینی نظم‌بخشی هیجان بر اساس سرسختی روان‌شناختی و سبک‌های دلبستگی. فصلنامة نسیم تندرستی، دانشکده علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری. دورة 5، شمارة 1، صص 33- 26.

خاری، س. (1393). مقایسة سرسختی روان‌شناختی، ذهن‌آگاهی و استقامت ذهنی در پذیرفته‌شدگان برتر، متوسط و ضعیف کنکور در دانشجویان سال اول کارشناسی شهر تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا^(س)، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، استاد راهنما: روشنک خدابخش پیرکلانی، استاد مشاور: زهره درویزه.

خیاط سرکار، ف.، و شیرازی، م. (1395). رابطة بین استقامت ذهنی و امید به زندگی در دانشجویان. دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت، تهران، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت. قابل دسترس در نشانی اینترنتی: HTTP://WWW.CIVILICA.COM/PAPER-KPIP10-KPIP10_OSS

زاهدبابلان، ع.، کریمیان‌پور، غ.، و دشتی، ا .(1393). رابطة کیفیت زندگی در مدرسه و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان با توجه به نقش واسطه‌ای خودپنداره تحصیلی. فصلنامة علمی- پژوهشی مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، سال سوم، شمارة یازدهم، سوم، شمارة یازدهم، زمستان 1393، تاریخ چاپ: بهار 1397، صص 48-31.

سرمدی، م. ر.، صیف، م. ح.، طالبی، س.، و عابدی، ص. (1389). بررسی عوامل همبسته با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سوم راهنمایی بر اساس نتایج آزمون TIMSS-R و ارائة الگوی تحلیل مسیر برای بررسی تأثیر هر یک از عوامل بر پیشرفت تحصیلی. دو فصلنامة علمی پژوهشی رویکردهای نوین آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان. دورة 5، شمارة 1، بهار و تابستان 1389، صص 30-1. قابل دسترس در نشانی اینترنتی: http://nea.ui.ac.ir/article_19044.html

شیخ‌الاسلامی، ع.، و کریمیان‌پور، غ .(1397). پیش‏بینی اشتیاق تحصیلی دانش‌ آموزان بر اساس حمایت تحصیلی و جوَ روانی- اجتماعی کلاس. نشریة راهبردهای شناختی در یادگیری، سال ششم، شمارة 10، بهار و تابستان 1397، صص 111- 95. قابل دسترس در نشانی اینترنتی: https://asj.basu.ac.ir/article_2354.html

صدوقی، م.، تمنائی‌فر، م. ر.، و ناصری، ج .(1396). رابطة تاب‌آوری، امیدواری و هوش هیجانی با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان. مجلة مطالعات آموزش و یادگیری، دورۀ نهم، شمارۀ اول، بهار و تابستان 1396، پیاپی 2/72، صص 67- 50. (مجلة علوم اجتماعی و انسانی سابق)

صفری، ه.، جناآبادی، ح.، سلم‌آبادی، م.، و عباسی، ا. (1394). پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی بر اساس هوش معنوی و سرسختی روان‌شناختی. دوماهنامة علمی-پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دورة 9، شمارة 1. صص 12-7.

عباسی، م.، درگاهی، ش.، پیرانی، ذ.، و بنیادی، ف. (1394). نقش تعلل‌ورزی و خود‌تنظیمی انگیزشی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانشجویان. مجلة ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15 (23)، صص 169 -160.

عزیزی، م.، رضایی میرقائد، م.، و سمیعی، م .(1394). مقایسة نیرومندی من و استقامت ذهنی در دانش‌آموزان دختر مدارس تیزهوشان با دانش‌آموزان دختر مدارس عادی. فصلنامة توانمندسازی کودکان استثنایی، سال 6، شمارة 2، (14)، تابستان 1394، صص 59- 54.

قدم‌پور، ع.، خلیلی گشنیگانی، ز.، و منصوری، ل .(1397). دورة رابطة معنای زندگی و اشتیاق تحصیلی با بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان متوسطة اول شهر ایذه. رویشروان‌شناسی، سال هفتم، شمارة 7، پیاپی 28، صص 92- 79.

قدم‌پور، ع.، فرهادی، ع.، و نقی‌بیرانوند، ف. (1395). تعیین رابطة بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. پژوهش در آموزش پزشکی، سال 8، شمارة 2، صص 68- 60.

یوسف‌وند، م.، و علوی، ز .(1397). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی (CMST) بر خودکارآمدی خلاق و اشتیاق تحصیلی در دانش‌آموزان پسر دورة دوم متوسطه. نشریة آموزش و ارزشیابی، شمارة 42، تابستان 1397، صص 159- 143.

Brown SP. (1996). A meta-analysis and review of organizational research on job involvement. psychological bullet. 1996; 120 (2):235-255.

Clough, P., Earle, K., & Sewell, D. (2002). Mental toughness: The concept and its measurement. In I. Cockerill (Ed.), Solutions in sport psychology (pp. 32-46). London: Thomson Learning.          

Fredericks JA, Blumenfeld PC, Paris AH. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research.  74(1): 59–109.

Ghasemi, V. (2010). Structural Equation Modeling in Social Research using Amos Graphics. Book, Tehran, Iran, Jameshenasan Publisher.

Gucciardi, Daniel F., Hanton,  Sheldon., Gordon, Sandy., Mallett, Clifford J.,  Temby Philip . (2015). "The concept of mental toughness: tests of dimensionality, nomological network, and traitness. Journal of personality. 83.1: 26-44.

Jones, G., Hanton, S., & Connaughton, D. (2007). A framework of mental toughness in the world’s best performers. The Sport Psychologist, 21, 243–264.                                                     

Kuh, G. D., Kinzie, J., Buckley, J. A., Bridges, B. K., & Hayek, J. C. (2006). What matters to student success: A review of the literature.:National Postsecondary Education Cooperative (Retrieved from https://www.ue.ucsc.edu/sites/default/files/ What Matters Student Success. Kuh,  July, pdf).

Loehr, J. E. (1982). Athletic excellence mental toughness training for sports New York Plume.

Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. (2001). Job burnout. Annual Review of psychology; 52; 397- 422.

Nicholls, A. R., Polman, R. C. J. & Holt, N. L. (2005). The effects of individualized imagery interventions on Golf performance and flow state: Athletic- Insight. The Online Journal of Sport Psychology. Available: www.athleticinsight.com/Vol7Iss1/GolfPDF.pdf

Noami AZ, Piriai S. (2012). [Relationship between academic motivation and academic engagement of students in high school in Ahvaz]. Research in educational systems. 16(6):29-42. [Persian]

Schaufeli WB, Salanova M, Gonzalez- Roma V, Baker AB. (2002). the measurement of engagement and burnout. Journal of happiness; 3(1):71-92.

Sheard, M., Golby, J., & Van Wersch, A. (2009). Progress towards construct validation of the Sports mental Toughness Questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment, 25, 186˚193.

Truelove, Amanda A. (2014). Mental Toughness Training Intervention for CollegiateTrack and Field Athletes. University of Western Ontario - Electronic Thesis and Dissertation Repository. Paper 2303.

Walker, KW. (2014). “Pearce M. Student engagement in one shot library instruction”. The Journal of Academic Librarianship, 40(3-4): 281-90.

Wang MT, Willet JB, Eccles J. (2011). The assessment of school engagement: Examining dimensionality and measurement invariance by gender and race/ethnicity. Journal of School Psychology. 2011; 49(4): 465–480.

Wang, M, T., Chow, A., Hofkens, T., & Salmela-Aro, K. (2015). The trajectories of student emotional engagement and school burnout with academic and psychological development: Findings from Finnish adolescents. Learning and Instruction, 36, 57–65.