جایگاه مسیحیان در بغداد؛ از سقوط دارالخلافه تا زوال ایلخانان

فصلنامه تاریخ

مقاله 4، دوره 13، شماره 48، خرداد 1397، صفحه 60-77   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

مصطفی ناصری راد^{* 1}؛ فاطمه السادات سید قوامی²

¹استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد تاکستان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تاکستان ،ایران

²دانشجوی دکتری الهیات / تاریخ و تمدن ملل اسلامی واحد تاکستان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تاکستان ،ایران

چکیده

با سقوط خلافت بنیعباس توسط هلاکو بنیانگذار سلسلة ایلخانان، بغداد به عنوان یکی از چند پایتخت این سلسله جدید
تا سال 736هـ ق / 1335م به ایفاء نقش پرداخت. برغم توجّه ایلخانان نخستین به آیین بودا؛ تسامح مذهبی و برخی
ضرورتهای دیگر، فعالیت پیروان مذاهب و ادیان گوناگون در شهر بغداد را تحت تأثیر قرار داد. از بارزترین این تأثیرات
میتوان به گسترش فعالیت مسیحیان که حتّی مدتها قبل از انتخاب بغداد به پایتختی - در عصر بنیعباس - در آن
زندگی میکردند اشاره کرد. به نظر میرسد رفتار ایلخانان در برابر مسیحیت بیشتر معلول عوامل سیاسی است. اگر در
ابتدا سیاست نزدیکی به مغولان توسط پاپها و پادشاهان اروپا با هدف تضعیف و نابودی اسلام صورت گرفت، پس از
تشکیل دولت ایلخانی مبارزة با ممالیک که سوریه و ارض مقدّس را در دست داشت هدف مشترکی بود که ایلخانان را
نیز وادار به همپیمانی با مسیحیان نمود. بررسی نقش حمایت ایلخانان از مسیحیان و نیز ذکر شواهدی دالّ بر حیات
مسیحیان در بغداد عصر ایلخانی محور پژوهش حاضر تحت عنوان «جایگاه مسیحیان در بغداد؛ از سقوط دارالخلافه»
میباشد. بر پایة یافتههای این پژوهش، مسیحیان بغداد دولت مغول را فرصتی مغتنم جهت خودنمایی و
قدرتافزایی یافتند و تا آنجا که توانستند به کینهتوزی و انتقامجویی از مسلمانان بغداد پرداختند.

کلیدواژه‌ها

بغداد؛ ایلخانان؛ مسیحیان؛ مسلمانان

مراجع