انسان محوری در رمان کلیدر محمود دولت آبادی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 2، دوره 14، شماره 13، فروردین 1397، صفحه 31-54   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیداحمد حسینی‌کازرونی^* ؛ علیرضا مناجاتی

گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

چکیده

کلیدر، روایتگر زندگی ایلیاتی های چادرنشین شمال خراسان و روابط آنان با روستائیان، شهرنشینان، حکومت است و همچنین طرح خصومت، اندیشه ها و احساسات، عشق ورزیها و آداب و رسوم قومی آنان.
تلاش برای آگاه کردن مردم از حق و حقوق خویش، انتقادهای پی در پی و رؤیای تغییر ساختارهای سنتی، تلاش برای ایجاد رفاه عمومی، برابری و عدالت اجتماعی و مبارزه با ظلم و فساد و تبعیض و بسیاری موارد دیگر نشان می دهند که انسان و مسائل مربوط به او تا چه اندازه در کلیدر اهمیّت دارد.
با تحلیل داستان می­توان دریافت که انسان و مسائل مربوط به او، دغدهه­ها و تکاپوهایش از محورهای اصلی داستان است. انسان کلیدر را نمی­توان به طور کامل با مولفه­های مکتب اومانیسم منطبق دانست اما برخی اوقات انسان­محوری کلیدر، به مفهوم اومانیسم غربی نزدیک و بعضاً با آن منطبق می­شود.

کلیدواژه‌ها

اومانیسم؛ انسان‌محوری؛ کلیدر؛ محمود دولت‌آبادی

مراجع

1- اسحاقیان، جواد. (1383). کلیدر؛ رمان حماسه و عشق. تهران: نشر گل آذین.

2- براهنی، رضا. (1373). رویای بیدار (مجموعه مقاله پیرامون نظریه نگارش و خواندن متن ادبی)، تهران: قطره.

3- برونسکی، جیکوب. مازلیش، بروس. (1378). سیر اندیشه در غرب از لئوناردو تا هگل. ترجمه کاظم فیرزومند. تهران: کارگاه بنر.

4- بهارلو، محمد.(1386). کلیدر: سرنوشت نسل تمام شده. تهران: چاپ نوبهار.

5- چهل تن، امیر حسین. فریاد، فریدون. (1380). ما نیز مردمی هستیم. تهران: فرهنگ معاصر و چشمه.

6- دولت آبادی، محمود. (1393). کلیدر. تهران: فرهنگ معاصر.

7- رهجو، حسین. (1358).  واژه نامه اجتماعی-سیاسی اسلام. تهران: انتشارات قلم.

8- سپانلو، محمدعلی. (1387). نویسندگان پیشرو ایران. تهران: نگاه.

9- شیرمحمدی، عباس. (1380). بیست سال با کلیدر. تهران: نشر کوچک.

10- شیری، قهرمان. (1388). نقدی بر یک نقد (بررسی نقد گلشیری بر کلیدر محمود دولت آبادی). در مجله کتاب ماه ادبیات. شماره 26.

11- عسکری، مریم. (1383). «سنت و تجدد و انعکاس آن در آثار داستانی محمود دولت آبادی». پایان نامه دانشگاه تربیت معلم.

12- گلشیری، هوشنگ. (1378). باغ در باغ. تهران: نیلوفر، 2 جلد

13- نوری علاء، پرتو. (1364). سفری به کلیدر (دو نقد). تهران: آگاه.