اثرات تخم‌کشی و لاروکشی نه پودر گیاهی روی سوسک چهار‌نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Col: Bruchidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 5، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 36، اسفند 1396، صفحه 359-371   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حدیث محمدی نوری¹؛ جهانشیر شاکرمی^{* 2}؛ شهریار جعفری³

¹گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

³گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

در جستجوی ترکیبات آفت­ کش تجدید شونده و سازگار با محیط­زیست، اثر تخم­ کشی و لاروکشی پودرگیاهان بابونه (Chamaemelum nobilis L.)، بومادران(Achillea millefolium L.)، آویشن ­وحشی (Thymus serpyllum L.)، پونه(Mentha pulegium L.)، چویل(Ferulago angulate W.)،شوید (Anethum graveolens L.)، دارچین(Cinnamomum zeylanicum L.)، ریحان(Ocimum basilicum L.)و زنجبیل (Zingiber officinale R.) روی سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات(Callosobruchus maculatus F.)مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بر اساس طرح کاملا تصادفی در شرایط دمایی 2±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و شرایط تاریکی انجام شد. بر اساس نتایج، پودرهای گیاهی مورد مطالعه به طور معنی­ داری روی سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات اثر تخم­ کشی و لاروکشی داشتند. بر اساس داده­ ها در غلظت یک گرم بر 100 گرم بذر، پودر گیاهان زنجبیل، ریحان، آویشن وحشی، دارچین، پونه و بومادران به­ ترتیب باعث 88، 55/87، 86، 84، 82 و 80 درصد تلفات تخم سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات شدند. نتایج نشان داد که در غلظت یک گرم بر100 گرم بذر، به­ ترتیب بیشترین اثر لاروکشی مربوط به پودر پونه (77/95 درصد) و بعد از آن ریحان (90درصد)، دارچین (90درصد)، آویشن (86درصد) و بومادران (84درصد) بود. مقادیر LC₅₀ محاسبه شده نشان داد که پودر گیاهان زنجبیل باLC₅₀ برابر با 36/0 گرم بر 100 گرم بذر و پونه با LC₅₀ برابر با 30/0 گرم بر 100 گرم بذر به­ ترتیب برای کشندگی تخم و لارو سوسک چهارنقطه­ ای حبوبات موثرتر از دیگر پودرهای گیاهی بوده است. این تحقیق نشان می­ دهد پودر این گیاهان می­ تواند به­ عنوان آفت­کش کم­ خطر و ارزان در مناطق روستایی توصیه شوند.

کلیدواژه‌ها

آفت‌کش گیاهی؛ سوسک چهار‌نقطه‌ای حبوبات؛ حبوبات؛ سمیت تنفسی

مراجع