اثر کود نیتروژنه و تاریخ کاشت بر شیوع کرم ساقه‎خوار، بیماری بلاست و عملکرد در کشت مجدد چند رقم برنج در منطقه آمل

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 55، خرداد 1398، صفحه 35-44   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aej.2019.664983

نویسندگان

الهیار فلاح^{* 1}؛ مهرداد عمواقلی طبری²؛ عبدالرضا رنجبر²

¹استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران

²مؤسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران

چکیده

به‎منظور تعیین اثر تاریخ کاشت و کود نیتروژنه بر میزان آلودگی بوته‏های برنج به کرم ساقه‎خوار، بیماری بلاست و عملکرد در کشت مجدد برنج ارقام کوهسار، بینام، طارم هاشمی و طارم محلی، دو آزمایش جداگانه طی سال‏های زراعی 1394 و 1395 به‎صورت کرت­های خرد شده بر پایه طرح بلوک‎های کامل تصادفی ‎در شهرستان آمل اجرا شد. آزمایش اول اثر نیتروژن  با مقادیر 30، 60 و 90 کیلوگرم در‎ هکتار‎ و رقم بود و آزمایش دوم اثر تاریخ کاشت شامل 2، 12 و 22 مرداد و رقم بر میزان آلودگی کرم ساقه‎خوار، بیماری بلاست و عملکرد برنج بود. میزان آلودگی کرم ساقه‎خوار برای رقم کوهسار معادل 18% ولی برای ارقام بینام، طارم هاشمی و طارم محلی بین 12- 6% بود. با افزایش مصرف نیتروژن میزان آلودگی کرم ساقه‎خوار در مرحله رویشی و در مرحله خوشه‎دهی افزایش معنی‎داری داشت. میزان بیماری بلاست گردن خوشه در رقم کوهسار 21 تا 43% و مقدار آن در رقم بینام 4% بود. با افزایش مصرف نیتروژن،میزان عملکرد محصول روند افزایشی و معنی‎دار داشت ولی با مصرف 90 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه، میزان آلودگی به کرم ساقه‎خوار افزایش یافت. تفاوت معنی‎داری از نظر میزان درصد آلودگی بلاست گردن خوشه بین ارقام مشاهده نشد. درصد آلودگی کرم ساقه‎خوار و بیماری بلاست در تاریخ کاشت اول بیشتر بود. بلاست گردن خوشه در رقم کوهسار در هر سه تاریخ کاشت بیشتر از ارقام بومی بود. برای حصول عملکرد مطلوب و خسارت کمتر شیوع آفت و بیماری در کشت مجدد برنج، تاریخ کاشت 12 مرداد و میزان نیتروژن 60 کیلوگرم در هکتار برای رقم بینام پیشنهاد می‎شود.

کلیدواژه‌ها

دیرکاشت؛ زودکاشت؛ کود ازت؛ نشاکاری مجدد

مراجع

1. Fallah, A (2016) Rice cultivation of replanting in Mazandaran province. Dehaty 157: 14-17. [In Persian]
2. Faraji F, Esfehani M, Kavoosi M, Nahvi M, Rabiyi B (2012) Effects of split spplication and levels of nitrogen fertilizer on growth indices and grain yield of rice (Oryza sativa cv. Khazar). Iranian Journal of field crop science. 43(2): 323-333. [in Persian with English abstract]
3. Hendarsih S, Usyati N (2005) The stem borer infestation on rice cultivars at three planting times. Indonesian Journal of Agricultural Science 6(2): 39-45.
4. Rafiei M (2008). Effect of planting date on yield of some rice cultivars in Khorramabad condition. Seed and Plant 24(2): 251-263. [in Persian with English abstract]
5. Ramezani A, Habibzadeh M F, Bagheri H (2011) Importance's points of rice replanting. Education management of Extension of Jehade- Mazanderan province. 15p. [In Persian]
6. Jiang MX, Cheng JA (2003) Interactions between the striped stem borer Chilo suppressalis (Walk.) (Lepidoptera, Pyralidae) larvae and rice plants in response to nitrogen fertilization. Journal of Pest Science 76(5): 124–128.
7. Nouri MZ, Gholami M, Mosavi SAA, Hosseini SS (2014) Study of double-cropping of rice on agronomical characters of different cultivars in second crop of rice. Proceedings of the 1st International and 13th Iranian Crop Science Congress. August 24-26, Seed and Plant Improvement Institute of Iran, Karaj, Iran.
8. Oskou T, Nasiri M, Omrani M, Zare L (2016) Effect of different planting times of different rice cultivars on control of the striped stem borer (Chilo suppressalis) (Lepidoptera: Pyralidae). Journal of Plant Protection 30(1): 109-117. [in Persian with English abstract]
9. Padasht Dehkaee F (1999) Effect of nitrogen and silicon on blast disease and yield of rice. Iranian Journal of Agricultural Science 30(4): 735-742. [in Persian with English abstract]
10. Sarwar M, Ahmad N, Nasrullah T, Tofique M (2010) Tolerance of different rice genotypes (Oryza sativa L.) against the infestation of rice stem borers under natural field conditions. Nucleus 47(3): 253-259.
11. Singh B, Singh Y, Ladha JK, Bronson KF, Balasubramanian V, Singh J Khind CS (2002) Chlorophyll meter and leaf color chart-based nitrogen management for rice and wheat in northwestern India. Agronomy Journal 94(4):821-829.
12. Tao F, Yokozawa M, Xu Y, Hayashi Y, Zhang Z (2006) Climate changes and trends in phenology and yields of field crops in China, 1981–2000. Agricultural and Forest Meteorology 138(1-4): 82–92.
13. Ye C, Fukai S, Godwin I, Reinke R, Snell P, Schiller J, Basnayake J (2009) Cold tolerance in rice varieties at different growth stages. Crop and Pasture Science. 60(4): 328-338.
14. Yoshida S (1981) Fundamentals of Rice Crop Science. International Rice Research Institute (IRRI): Los Banos.