ارزیابی کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت و لوبیا چشم بلبلی تحت تأثیر کاربرد ورمی کمپوست و محلول‌پاشی کود اوره

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 13، دوره 11، شماره 36، خرداد 1398، صفحه 137-151   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

قدرت اله شاکرمی¹؛ فرخ رحیم زاده خویی^{* 2}؛ مسعود رفیعی³؛ بهرام میرشکاری⁴؛ ورهرام رشیدی⁴

¹دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات،واحد تبریز،دانشگاه ازاد اسلامی،تبریز ، ایران

²استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات ،واحد تبریز ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تبریز ،ایران

³استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران.

⁴دانشیارگروه زراعت و اصلاح نباتات ، واحد تبریز ، دانشگاه ازاد اسلامی ، تبریز ، ایران

چکیده

از عوامل مهم تولید و مدیریت گیاهان علوفه‌ای، بالا بودن کیفیت علوفه می‌باشد. به منظور ارزیابی تأثیر محلول‌پاشی اوره و کود ورمی‌کمپوست بر کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و لوبیای چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.)، آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 به صورت استریپ- اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار در منطقه معتدل خرم‌آباد اجرا شد. محلول‌پاشی و عدم محلول‌پاشی کود اوره، کاربرد و عدم کاربرد ورمی‌کمپوست و الگوی کشت مخلوط ذرت و لوبیای چشم‌بلبلی به روش جایگزینی شامل کشت خالص و نسبت‌های اختلاط 25: 75، 50: 50، 75: 25 ذرت:لوبیا سطوح عامل‌ها را تشکیل دادند. تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که درصد الیاف خام، درصد خاکستر علوفه، پروتین خام، میزان انرژی خام، ماده خشک قابل هضم و پروتین کل تحت تأثیر نسبت‌های مختلف کشت قرار گرفتند. و تیمار محلول‌پاشی اوره و کاربرد ورمی کمپوست برتری معنی‌داری نسبت به عدم کاربرد آنها نشان دادند. کمترین الیاف خام و بالاترین میزان خاکستر، پروتئین خام، میزان انرژی، ماده خشک قابل هضم و پروتئین کل علوفه از اعمال محلول‌پاشی اوره و کاربرد ورمی‌کمپوست و نسبت اختلاط 25: 75 و 50: 50 ذرت:لوبیا بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

الیاف خام؛ پروتئین خام؛ خاکستر؛ ماده خشک قابل هضم؛ انرژی خام

مراجع

احمدپور، س.، ر. بهمنیار، م.، سالک گیلانی، س. و ا.، فرقانی. 1390. ارزیابی میزان فعالیت آنزیم‌های اوره آز و فسفاتاز قلیایی و تغییر خصوصیات شیمیایی در خاک تیمار شده با کمپوست و ورمی کمپوست تحت کشت ذرت. مجله پژوهش‌های خاک (علوم خاک و آب) الف، جلد 25، شماره 1: 123-113.

اسدی، س. م.، زواره، پ.، شاهین رخسار و ح، شکری واحد. 1393. اثر محلول‌پاشی کود نیتروژن و پتاسیم مکمل بر عملکرد و اجزای عمکرد برنج دو رگ دیلم. به زراعی کشاورزی، جلد 16، شماره 3: 706-693.

اسکندری، ح. 2004. کشت مخلوط ذرت و لوبیا. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه زابل. 79 صفحه.

برجیان، ع. و ی، امام. 1379. اثر محلول‌پاشی اوره پیش از گلدهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین دانه دو رقم گندم. مجله علوم زراعی ایران، شماره 1: 29-23.

جهانی، م.، ح، بشارتی و آ ،گلچین. 1390. تأثیر کاربرد ورمی کمپوست‌های غنی شده بر درصد ظهور گیاهچه و وزن خشک بوته ذرت هیبرید سینکل کراس 704. مجله پژوهش‌های خاک (علوم خاک و آب): الف، جلد 25، شماره 1: 38-33.

جوانمرد، ع.، ع، د، محمدی‌نسب و ع، جوانیشر. 1391. اثرات کشت مخلوط ذرت- لگوم بر برخی صفات کمی و کیفی علوفه ذرت، نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، جلد 22، شماره 3: 149-137.

حبیبی، ص و  م، مجیدیان. 1393. تأثیر سطوح مختلف کود شیمیایی نیتروژن و ورمی کمپوست بر عملکرد و کیفیت ذرت شیریت هیبرید چیس. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، سال چهارم، شماره 11: 25-15.

 دهمرده، م.، ا، قنبری.، ب، سیاهسر و م، رمرودی، 1390. مقایسه عملکرد و میزان پروتئین علوفه ذرت در کشت مخلوط با لوبیا چشم‌بلبلی (vigna unguiculata. L.) مجله علوم زراعی ایران، جلد 13، شماره 4: 670-658.

 سیادت، س. ا.، م، مرادی تلاوت و س، کیانی. 1393. عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط جو (Hordeum Vulgar L.) و رازیانه (Foeniculum Vulgur L.) در سطوح مختلف نیتروژن. سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات کشور. صفحه ک10.

عباس‌دخت، ح. و ح. مروی. 1384. تأثیر محلول‌پاشی نیتروژن بر عملکرد گندم. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36، شماره 6: 157-147.

عشقی زاده ،ح.ر.، چایی چی، م. ر.، قلاوند، ا، شعبانی، گ.، عزیزی، گ.، ترک نژاد، آ.، رئیسی یزدی، ح. 1386. ارزیابی اثر کشت مخلوط بر عملکرد و میزان پروتئین یونجه یکساله و جو در شرایط دیم. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 75 : 103-112.

محمدی، غ.ر.، م، صفری پور، اقبال قبادی، ا، نجفی، ع. 1394. تاثیر کودهای سبز و نیتروژن برعملکرد و شاخص‌های رشدی ذرت. دانش کشاورزی و تولید پایدار، جلد 25، شماره 2: 124-105.

علیخانی، ح و گ. ر.، ثواقبی. 1385. ورمی کمپوست و کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.267 صفحه.

لطف‌الهی، م. 1391. بررسی تغییرات پروتئین دانه گندم از طریق محلول‌پاشی کود نیتروژن. مجله زراعت و اصلاح نباتات، جلد 8، شماره 4:  6-1.

 محمدآبادی، ا. و ا ب، رضوانی‌مقدم؛ ج، فلاحی؛ و. ز، برومندرضازاده. 1391. تأثیر کودهای شیمیایی و زیستی روی خصوصیات کمی و کیفی علوفه شنبلیله (Rigonella feonumgraecum). مجله اکولوژی زراعی ایران، جلد 3، شماره 4: 499-491.

مهرآبادی، ج. 1374. بررسی اثر زمان محلو‌پاشی اوره بر شاخص‌های رشد، عملکرد، اجزا عملکرد و پارامترهای کیفی در ذرت دآنهای. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، 142صفحه.

میرلوحی، ا، ف،. ن، بزرگوار و م، بصیری. 1380. تأثیر مقادیر کود نیتروژن روی رشد ، عملکرد و کیفیت علوفه در سه هیبرید سورگوم علوفه‌ای. مجله کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 2: 115-105.

نقی‌بیرانوند، ا. 1392. بررسی اثر کود زیستی فسفات بارور2 و زمان محلول‌پاشی نیتروژن بر عملکرد و اجزا عملکرد و برخی خصوصیات کمی و کیفی گندم نان در خرم‌آباد. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد. 110 صفحه.

Ahmad, R., and N. Jabeen. 2009. Demonstration of growth improvement in sunflower (Helianthus annuus L.) by the use of organic fertilizer under saline condition. Pak. J. Bot. 41: 1373-1384.

Armstrong, K. L., Albercnt, K. A., Lauer, J. G., and Riday, H. 2008. Intercropping corn with lablab bean, velvet bean and scarlet runner bean for forage. Crop Sci.  48: 371-379.

Atiyeh, R. M., Arancon, N., Edwards, C.A., and Metzger, J.D. 2000. Influence of earthworm- processed organic wastes on plant growth. Bioresource Technol. J. 84: 7-14.

 Banik, P., A. Midya, B.K. Sarkar, and S. S. Ghose. 2006. Wheat and chickpea intercropping systems in an additive series experiment: advantages and weed smothering. Eur. J. Agron 24: 325-332.

Carpici, E.B., N. Celik, and G. Bayram. 2010. Yield and quality of forage maize as influenced by plant density and nitrogen rate. Turkish J.  Field Crops 15: 128-132.

Coleman, S. E. & Moore, J.E. 2003. Feed quality and animal performance. Field Crops Res. 84: 17-29.

Contreras- Govea, R.E., Muckb, K., Armstronga, L., and Albrecht, K.A. 2009. Nutritive value of corn silage in mixture with climbig beans. Animal Feed Science and Technol.  J. 150: 1-8.

Dhima, K.V., Lithourgidis, A.A., Vasilakoglou, I.B. & Dordas, C. A. 2007. Competition indices of common vetch and cereal intercrops in two seeding ratio. Field Crops Res., 100: 249-256.

Distech, D.D. & Bitzer, M.J. 2005. Managing small grains for livestock forage. Department of Agronomy, University of Ken, USA.

Esmaeili, A., A. Sadeghpour, S.M.B. Hosseini, E. Jahanzad, M.R. Chaichi, and M. Hashemi. 2011. Evaluation of seed yield and competation indices for intercropped barley and annual medic. Int. J. Plant Prod. 5 (4): 395-404.

Ghanbari Bonjar, A. 2000. Intercropping field bean (Vicia faba) and wheat (Triticum aestivum L.) as a low – input forage. PhD thesis. Wye College, University of London, UK.

Hail. Y., Daci, M and Tan, M. 2009. Evaluation of Annual legums and barley as sole crops and intercrop in spring frost conditions for animal feeding. Yield and quality. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (7): 1337- 1342.

 Inal, A., Gunes, A., Zhang, F., and Cakmark, I., 2007. Peanut/ maize intercropping induced changes in rhizospher and nutrient concentrations in shoots. Plant Physiology and Biochemistry 45: 350-356.

Jafari, A.A., Coonlly, V., Frolich, A., Walsh, .E.K. 2003. A note on estimation of quality in perennial ryegrass by near Infrared spectroscopy. Irish Journal of Agricultural and food Research 42; 293-299.

Jat, R.S., and Ahlawat, I.P.S. 2006. Direct and residual effect of vermicompost biofertilizers and phosphorus on soil nutrient dynamic and productivity of chickpea- fodder maize sequence. J. Sust.  Agric. 28: 41-54.

Karadage, Y. 2004. Forage yields, seed yields and botanical compositions of some legume-barley mixtures under rain fed condition in semi-arid regions of Turkey. Asian Journal of Plant Sciences, 2: 395-299.

Kumawat, P.D., Jet, N.L., and Yadavi, S.S. 2006. Effect of organic Manure and nitrogen fertilization on growth, yield and economics of barley (Hordeum Vulgare) Indian. J. Agric. Sci, 76: 226-229.

Lithourgidis, A.S., Dhima, K.V. Vasilakoglou, I.B., Dordas, C.A., Yiakoulaki, and M. D. 2007. Sustainable production of barley and wheat by introcropping common vetch. Agromony for Sustainable Development 27: 95-99.

Maheshbabu, H.M., R. Hun J., N.K. Biradarpatil, and H.B. Babalad. 2008. Effect of organic manures on plant growth, see yield and quality of soybean. Karnataka. J. Agric. Sci. 21 (2): 219-221.

Majidian, M. 2008. Effects of nitrogen fertilizer, manure, and water stress in agrosystems during different growth stages on quantitative and qualitative agronomic characteristics of corn (zea mays L.) Ph.D. Thesis, Tarbiat Modares University. Tehran. (In Farsi with English abstract). P.?

 Mason, W., and Pritchard, K. J., 1987. Intercropping in a temperate environment for irrigated fodder production. Field Crops Res.  16: 243-253.

Mohammad, I., Rafig, M., Sultan, A., Akram, M. & Arifgoher, M. 2006. Green fodder yield and quality evolution of maize and cowpea sown alone and in combination. Journal of Agricultural Research, 44 (1): 23-37.

Roberts, C.A., Stuth, J., and Fina, .P.C. 2003. NIRS applications in forage and feeds tuffs .In:Robers .C.A;Workman ,J; Reeves.J. (Eds). Near Infra-spectroscopy in Agriculture. Agronomy Monograph 321.ASA.CSSA.and SSSA .Madison. WI.

Ross, S. M., King, J.R., O., Donovan, and J. K., Spaner, D. 2005. The productivity of oats and berseem clover intercrops. I. primary growth characteristics and forage quality at four densities of oat. Grass Forage Sci.  0: 74-6.

Seligman, N.G. 1993. Nitrogen redistribution in crop plans. Regulation and significance, Agron. J. 312: 758-764.

Sharma, A.K., 2003. Bio-fertilizers for sustainable Agriculture. Agrobios Indian Publications 456 pp.

Sujatha, M.G., B.S. Lingaragn, Y. B. Pulled, and K.V. Ashalatha. 2008. Important of integrated nutrient management practices in maize under rainfed condition. Karnataka. J. Agri. Sci. 21: 334-33.

Thind, S.S., M. Sing, A. S.Sidhu, and I. M. Chbibba. 2002. Influence of continuous application of organic manures and nitrogen fertilizer on crop yield, N uptake and nutrient status under maize- wheat rotation. J. Res.  Panjab Agric. Culture 39: 357-361.

Tsubo, M., Walker, S., and Ogindo. H.O. 2005. A simulation model of cereal- legume intercropping systems for semi-arid regions. It model application. Field Crops Res. , 93: 23-33.

Valdez, F. R., and Fransen, S.C. 1986. Corn-sunflower intercropping as silage Crop. Dairy Sci. 69: 138-142.

Vasilakoglou,I. B., lithorgidis A.S., and Dhima K.V. 2005. Assessing common vetch-cereal intercrops suppression of wild oat. Proceeding of 13^th International Symposium. Session5. European Weed Research Society. Bari. Italy. P. 287.