اثر قطع آبیاری و منابع مختلف کودی بر تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 18، دوره 11، شماره 36، خرداد 1398، صفحه 204-216   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

یدالله تقی زاده¹؛ جلال جلیلیان^{* 2}؛ سینا سیاوش مقدم³

¹کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

²جلال جلیلیان، دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

³سینا سیاوش مقدم، استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه، در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل قطع آبیاری در چهار سطح: آبیاری کامل، قطع آبیاری در مراحل رشدی تکمه‌بندی، گلدهی و پر شدن دانه در کرت‌های اصلی و منابع مختلف کودی در شش سطح: شاهد، آب‌پاشی، محلول‌پاشی کودهای نانو، شیمیایی، زیستی و تلفیقی (نانو+شیمیایی+زیستی) در کرت‎های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد در بوته‌های گلرنگ شاهد، قطع آبیاری در مرحله تکمه‌بندی تعداد طبق و عملکرد روغن را به ترتیب 3/52 و 6/62 درصد در مقایسه با شرایط آبیاری مطلوب و تیمار کودی تلفیقی کاهش داد. در شرایط آبیاری کامل و تیمار کود تلفیقی بیشترین وزن هزار دانه (3/44 گرم) و عملکرد دانه (8/2526 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد و کمترین مقدار وزن هزار دانه (7/34 گرم) و عملکرد دانه (9/1032 کیلوگرم در هکتار) تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله تکمه‌بندی به ترتیب در تیمار کودی نانو و شاهد بدست آمد. بوته‌های تحت تیمار کودی تلفیقی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه بالاترین شاخص برداشت (42 درصد) را داشتند در حالی که کمترین میزان آن (3/24 درصد) از بوته‌های تحت تیمار کود زیستی و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بدست آمد. نتایج کلی نشان داد با قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و کاربرد کود تلفیقی، بدون تأثیر معنی‌دار در کاهش عملکرد دانه، می‌توان مصرف آب را در زراعت گلرنگ تقلیل داد.

کلیدواژه‌ها

کود زیستی؛ کود شیمیایی؛ کود نانو؛ محلول پاشی

مراجع

امیدی، ا. ح. 1388 .اثر تنش خشکی در مراحل رشدی مختلف بر عملکرد دانه و برخی ویژگی های زراعی و فیزیولوژیکی سه رقم گلرنگ بهاره. مجله به‌زراعی نهال و بذر. جلد 25، شماره 1: 31-15.

امیدی، آ.، م. میرزاخانی و م. ر. اردکانی. 1393. ارزیابی صفات کیفی گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) تحت تاثیر کاربرد ازتو باکتر و همزیستی میکوریزایی. نشریه بوم شناسی کشاورزی. جلد 6، شماره 2: 338-324.

خواجه­پور، م. ر. 1391. گیاهان صنعتی چاپ پنجم. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 580 ص.

ظفریان، ل.، ع. عیوضی و ف. جلیلی. 1390. اثر کودهای زیستی نیتروژنه و فسفره بر عملکرد دانه و اجزای آن در دو رقم گلرنگ (Carthamus tinctorius L.). مجله پژوهش در علوم زراعی. جلد 3، شماره12: 40-29.

عابدی ­باباعربی، س.، م. موحدی­دهنوی، ع. یدوی و ا. ادهمی. 1390. تاثیر محلول­پاشی روی و پتاسیم بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد گلرنگ در شرایط تنش خشکی. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. جلد 4، شماره 1: صفحه 95-75.

کوه­نورد، پ.، ج. جلیلیان و ع.ر. پیرزاد. 1390. اثر محلول­پاشی عناصر کم مصرف بر برخی صفات زراعی گلرنگ در نظام­های زراعی رایج و اکولوژیک. مجله دانش زراعت. شماره 6: صفحه 25-15.

محسن­نیا، ا. و ج. جلیلیان. 1391. اثر تنش خشکی و منابع کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ. نشریه بوم شناسی کشاورزی. جلد 4، شماره 3: 245-235.

موحدی­دهنوی، م. و س.ع.م. مدرس­ثانوی. 1385. اثر محلول­پاشی عناصر کم مصرف روی و منگنز بر عملکرد و اجزاء عملکرد سه رقم گلرنگ پائیزه تحت تنش خشکی در منطقه اصفهان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد 13، ویژه نامه زراعت و اصلاح نباتات، صفحه 11-1.

Abul Hashem. M. N. Amin Majumdar. Abdul Hamid and M. M. Hossain. 1998. Drought stress on seed yield, yield attributes, growth, cell membrane stability and gas exchange of synthesized Brassica Napus L. J. Agron. Crop Sci. 180:129-136.

Bohnert, H. J and R. G. Jensen. 1996. Strategies for engineering water-stress tolerance in plants. Trends Biotechnol. 14(3):89-97.

Clavel, D., N. K. Drame, H. Roy Macauley, S. Braconnier and D. Laffray. 2005. Analysis of early responses to drought associated with field drought adaptation in four Sahelian groundnut (Arachis hypogaea L.) Cultivars. Environ Exper. Bot. 54: 219-230.

Feyzollahzadeh, M., A. ModaresMotlagh and A. M. Nikbakht. 2014. Effect of irrigation and nutrient on physical properties of safflower seeds. Int. Agrophys. 28:7-14.

Guo Yahai, X and L. Lianlu. 1992. The relations between yield formation and development of flowering parts as well as growth of branches and leaves. III^th International Safflower Conf. Beijing, China. Pp: 465-477.

Hashemi Dezfouli, A. 1994. Growth and yield of safflower as affected by drought stress. Crop Research Hisar. 7:313-319.

Hayashi, H and K. Hanada. 1985. Effects of soil water deficit on seed yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.) plants. JPN. J. Crop Sci. 54: 346-352.

Horwitz, W. (2000). Official methods of analysis of the AOAC international. 18th ed. Gaithersburg, MD, AOAC International.

Kazi, B. R., F. C. Oad, G. H. Jamro, L. A. Jamali and N. L. Oad. 2002. Effect of water stress on the growth, yield and oil content of sunflower. Pakistan J. Appl. Sci. 2 (5): 550-552.

Mardalipour, M., H. Zahedi and Y. Sharghi. 2014.  Evaluation of Nano biofertilizer efficiency on agronomic traits of spring wheat at different sowing date.  Biol. Forum Int. J. 6(2): 349-356.

Montemurro, F. 2009. Different nitrogen fertilization sources, soil tillage and crop rotations in winter wheat: effect on yield, quality and nitrogen utilization. J. Plant Nutr. 32: 1-18.

Naseri, R., A. Mirzaei and S. Vazan. 2010. Response of yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.) to seed inoculation with Azotobacter and Azospirillum and different nitrogen levels under dry land conditions. World Appl Sci J. 11 (104): 1287-1291.

Siddique, M. R. B., A. Hamid, and M. S. Islam. 2000. Drought stress effects on water relations of wheat. Bot. Bull. Acad. Sin. 41: 35-39.

Tanaka, D. L., N. R. Riveland. J. W. Bergman and A. A. Schneiter. 1997. Safflower plant development stages. IV^th International Safflower Conf. Italy, Bari. 2-7 June.

Tarantino, E and E. Alba. 1978. Influence of irrigation and plant density on yield characteristics of some commercial and improved sunflower cultivars grown as a second crop. Ital. J. Agron. 12 (3): 136-142.