طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌ها

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 3، دوره 16، شماره 61، تیر 1398، صفحه 34-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsre.2019.665142

نویسندگان

دنیا گندم کار¹؛ عباس قلتاش^{* 2}؛ سید احمد هاشمی³؛ علی اصغر ماشینچی⁴

¹دانشجوی دوره دکترای تخصصی برنامه‌ریزی درسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

²دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.

³دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

⁴استادیار گروه علوم تربیتی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

چکیده

تربیت اخلاقی یکی از ابعاد مهم تربیت و از مهم‌ترین مسائل آموزشی و پرورشی است. برای دستیابی به اهداف مهم این بُعد تربیت، به ارائة الگویی در زمینة برنامه درسی تربیت اخلاقی نیاز است. نیل به الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی مبتنی بر دیدگاه‌های اخلاقی که هدف اصلی پژوهش است، می‌تواند نیل به طراحی برنامه درسی جامع در زمینة تربیت اخلاقی را فراهم سازد. این پژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم انجام شد. برای ارائة الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی از روش نظریه برخاسته از داده‌ها استفاده شد. حوزة مورد مطالعة این پژوهش، مبانی نظری و دیدگاه صاحبنظران رشته‌های برنامه‌ریزی درسی و فلسفة تعلیم و تربیت دانشگاه‌های کشور با درجة استادیار به بالا بوده است. بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، آن افرادی که تألیفاتی در این زمینه داشتند مورد مطالعه و مصاحبه قرار گرفتند. پس از تبیین مبانی نظری و دیدگاه صاحبنظران مؤلفه‌های اصلی و مقولات و زمینه‌ها استخراج شد و الگوی برنامه درسی پیشنهاد و عناصر مرتبط با برنامه درسی استخراج شده است. مدل پیشنهادی پژوهش در زمینة الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم دولتی مشتمل بر 9 عامل سیاست‌های محیط کلان، اهداف برنامه درسی، محتوای برنامه درسی تربیت اخلاقی، فرایندهای یاددهی یادگیری، استفاده از فناوری اطلاعات، تعامل مستمر با مراکز علمی و پژوهشی، مشارکت معلمان در تولید برنامه درسی، روش‌های ارزشیابی و ویژگی پذیرندگان است. بر این اساس «طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم» به‌عنوان مقوله‌محوری بر مبنای شرایط علی «سیاست‌ها و اهداف محیطی» و از طریق راهبردهای «مشارکت معلمان در تولید برنامه درسی» و «تعامل مستمر با مراکز علمی» با در نظر گرفتن "ویژگی پذیرندگان" (به عنوان زمینة الگو) محقق می‌شود و به تحقق "پیامدهای آموزشی و پرورشی" منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

برنامه درسی؛ تربیت اخلاقی؛ دورة متوسطه

مراجع

Afkari, F. (2014). To review the approaches to moral education in the elementary period in the textbooks, write Quran, heavenly gifts, social education, and design a planning pattern. (Ph.D.), Allameh Tabatabaei University, Faculty of Education and Psychology [Persian]

Ajam, A., Jafari Suny, H And Akbari Boorang, M. (2017). Design blended learning curriculum for higher education based on the Akker pattern. Research in Curriculum Planning, Vol 14. No 26 (continues 53), Pages 1-16. [Persian]

Akrami, A. (2013). The process of moral education of man in the Qur'an by looking at the order of descending surah and verses. (Ph.D.), Ferdowsi University of Mashhad, Faculty of Theology and Islamic Studies. [Persian]

Armand, M. (2008). Designing the optimal model of moral education in the moderate period based on the study of the pattern of parenting. (Ph.D unpublished thesis.), Tarbiat Modares University, Faculty of Humanities. [Persian]

Best, R. (2016). New perspectives on young children's moral education: developing character through a virtue ethics approach. International Journal of Children's Spirituality, 1-4.

Caroline, K. (2012). moral Development and student Motivation in Moral Education: A Singapore study. Australian Journal of Education: Vol.56.No1.

Danso, S. A. (2018). Moral Education and the Curriculum: the Ghanaian Experience. International Journal of Scientific Research and Management, 6(01): 14-32.

Davoudi, M. (2009). Islamic Ethics The Basics and Concepts, Qom: Moaref. (Persian)

Hamdollah Zadeh Gul, A. (2016), The Foundations of theology in the Holy Quran and its educational implications (rational, emotional, and ethical), Shahid Bahonar University of Kerman, Faculty of Literature and Human Sciences. [Persian]

Jamkhaneh, K. (2011). Ethical Education in Primary: Analyze the Content of Persian Books. (Master's thesis), Kurdistan University, Faculty of Literature and Humanities. (Persian).

Keung Ma, Hing. (2009). Moral Development and Moral Education: An Integrated Approach. Education Research. Vol. 24, No 2, pp293-326.

Klaassen, C. A., Osguthorpe, R. D., & Sanger, M. N. (2016). Teacher Education as a Moral Endeavor. In International Handbook of Teacher Education (pp. 523-557). Springer Singapore.

Mohammadi Lagmoj, S. (2010). The study of the foundations, goals and methods of moral education from the perspective of Faiz Kashani. (Master's thesis), Allameh Tabatabaei University, Faculty of Psychology and Education. (Persian).

Mohammadi, R, Fath Abadi, J, Yadgarzadeh, Gh, Mirza Mohammadi, M. H. (2005). Quality Evaluation in Higher Education: Concepts, Principles, Methods and Criteria. Tehran: Country Education Assessment Organization. [Persian]

Nucci, p. Larry. (2003). Education in the Moral Domain. Cambridge university press.

Pamela, lepage, Hanife Akar, Yaliz Temli, Deryasen, Veil Hasser, Ibne ivins. (2011). Comparing teachers' views on morality and moral Education, a comparative study in Turkey and the United States. Teaching and Teacher Education. Vol 27, pp300-375.

Pourmousavi, S. J (2015), Explaining Ethical Reasoning in Islam and Critical Analysis of Religious Books and High School Life. Tarbiat Modares University, Faculty of Literature and Human Sciences. [Persian]

Raj, Kamla. (2009). moral Education of the child: who’s Responsibility? Department of Counselling psychology Nigeria: Solarian university of Education. Tai: 20(2). pp149- 156.

Segev, A. (2016). Does classic school curriculum contribute to morality? Integrating school curriculum with moral and intellectual education.Educational Philosophy and Theory, 1-10.

 

Shojaei Fard, M. (2013). Investigating the Attention to the Elements of Ethical Education in First Language Persian Literature Books. (Master's Thesis), Islamic Azad University, Marvdasht Branch, Faculty of Educational Sciences, Psychology. [Persian]

Slattry, P. (2010). Towrd an Eschatological Curriculum Theory. Jornal of Curriculum Theorizing, 9, 7-21.

Sobhaninejad, M,. Ahmadabadi Arani, N., Jalalvand, t and Mohammadi, A., (2018). Explaining the curriculum of moral education in the aspect of comparative analysis of Kant’s and Mullah Ahmad Naraqi’s Theories. Research in Curriculum Planning, Vol 14, No 59(continus 56).pp 30-48. [Persian]

Stinson, S. W. (2016). Curriculum and the Morality of Aesthetics. In Embodied Curriculum Theory and Research in Arts Education (pp. 7-18). Springer International Publishing.

Vaziri Yazdi,. Yousefy, A and Keshtiaray, N. (2017). Explaining the objectives of the Elementary Schools Moral Intelligence Education Curriculum. Research in Curriculum Planning, Vol 14, No 28 (continus 55).pp 15-23. [Persian]