سهم راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و سبک‌های مقابله‌ای در پیش‌بینی میزان نشخوار فکری زنان (مراجعه‌کننده به خانه‌های سلامت منطقه 14 تهران)

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 9، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1398، صفحه 90-99   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.665260

نویسندگان

فرزانه رضائی¹؛ سیمین دخت رضاخانی^{* 2}

¹دانش‌آموخته گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

²استادیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی سهم راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و سبک‌های مقابله‌ای در پیش‌بینی میزان نشخوار فکری زنان بود. طرح پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و جامعة آماری شامل زنان مراجعه‌کننده به خانه‌های سلامت منطقه 14 تهران در پاییز 1393 بود. 260 نفر به‌عنوان گروه نمونه به روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه‌های پاسخ‌های نشخواری (نولن- هوکسما، 1991)، تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی، 2006) و راهبردهای مقابله‌ای (رضاخانی، 1388) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل نتایج با استفاده از رگرسیون چندمتغیری همزمان نشان داد که مؤلفه‌های تنظیم شناختی هیجان در مجموع 37درصد و راهبردهای مقابله‌ای 9/13درصد از واریانس نشخوار فکری جامعة مورد مطالعة این پژوهش را پیش‌بینی می‌کنند. همچنین یافته‌ها نشان داد از بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، مؤلفه‌های سرزنش خود و نشخوارگری به صورت مثبت و معنادار و مؤلفة پذیرش به صورت منفی و معنادار (p<./0001) و نیز راهبرد مقابله‌ای هیجان‌مدار به صورت مثبت و معنادار نشخوار فکری زنان را پیش‌بینی می‌کنند (p<./0001).

کلیدواژه‌ها

نشخوار فکری؛ راهبردهای تنظیم شناختی هیجان؛ سبک‌های مقابله‌ای؛ زنان مراجعه‌کننده به خانه‌های سلامت

مراجع

آریاناکیا، ا و حسنی، ج (1393). تکانش‌گری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به اختلالات دوقطبی و افسردگی اساسی. تازه‌های علوم شناختی. 16(2)، 10-1.

بشارت، م (1386). شخصیت و سبک‌های مقابله با استرس. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. 2(7)، 49-25.

بشارت، م و باقری، س (1391). نقش واسطه‌ای نشخوار و نگرانی در رابطة بین منبع کنترل با افسردگی و اضطراب. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. 7(28)، 70-48.

بشارت، م و بزازیان، س (1393). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامة تنظیم شناختی هیجان در نمونه‌ای از جامعة ایرانی. نشریة دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.24(84)،70-61.

حسنی، ج؛ آزادفلاح، پ؛ رسول‌زاده طباطبایی، ک و عشایری، ح (1387). بررسی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر اساس ابعاد روان‌نژندی‌گرایی و برون‌گرایی. تازه‌های علوم شناختی. 10(4)، 13-1.

حمزه، س؛ بیرامی، م و هاشمی نصرت‌آباد، ت (1390). مقایسة صفات شخصیتی، تجربة هیجانات منفی و سبک‌های مقابله‌ای در زنان سالم و مبتلا به سرطان. ماهنامة دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. 19(5)، 636-627.

رضاخانی، س (1388). ساخت و هنجاریابی پرسشنامة سنجش فشارهای روانی و مقیاس‌های نحوة کنار آمدن با آن‌ها در موقعیت‌های مختلف زندگی برای دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. پایان‌نامة دکتری رشته مشاوره. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

رضوان، ش؛ بهرامی، ف و عابدی، م (1385). تأثیر تنظیم هیجان بر شادکامی و نشخوار فکری دانشجویان. مجلة روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران. 12(3)، 257-251.

سامانی، س و صادقی، ل. (1389). کفایت شاخص‌های روان‌شناختی پرسشنامة تنظیم شناختی هیجان. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. 1(1)، 62-51.

شعبان‌زاده، ا؛ زارع بهرام‌آبادی، م؛ حاتمی، ح و زهراکار، ک (1392). بررسی رابطة میان سبک‌های مقابله با استرس و حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار شهر تهران. فصلنامة زن و جامعه. 4(16)، 20-1.

صالحی، ا؛ باغبان، ا؛ بهرامی، ف و احمدی، ا (1390). رابطة بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مشکلات هیجانی با توجه به عوامل فردی و خانوادگی. مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 1(1)، 19-1.

طالع بکتاش، س؛ یعقوبی، ح و یوسفی، ر (1392). مقایسة طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری با افراد عادی. دوماهنامة علمی –پژوهشی فیض. 17 (5)، 481-471.

عبدی، س؛ باباپور خیرالدین، ج و فتحی، ح (1389). رابطة سبک‌های تنظیم هیجان شناختی و سلامت عمومی دانشجویان. مجلة دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران.8(4)،264-258.

عیسی‌زادگان، ع؛ جناآبادی، ح و سعادتمند، س (1389). رابطة بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، خلاقیت هیجانی، عملکرد تحصیلی با بهداشت روانی در دانشجویان. مطالعات روان‌شناسی تربیتی.7(12)،92-71.

قاسم‌پور، ع؛ سوره، ج و سیدتازه کند، ت (1391). پیش‌بینی اضطراب مرگ بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 13(2)، 72-65.

محمودزاده، ر و محمدخانی، ش (1395). کمال‌گرایی و اهمال‌کاری تحصیلی: نقش واسطه‌ای نشخوار فکری. دو فصلنامة علمی-پژوهشی روان‌شناسی بالینی و شخصیت (دانشور رفتار).14(1)،134-125.

نریمانی، م؛ زاهد، ع و گل‌پور، ر (1391). رابطة ذهن‌آگاهی، سبک‌های مقابله‌ای و هوش هیجانی با سلامت روانی در دانشجویان. آموزش و ارزشیابی. 5 (19)، 105-91.

نیک‌راهان، غ؛ کجباف، م؛ نوری، ا؛ زارعان، ا و نقشینه، ا (1390). بررسی رابطة ویژگی‌های شخصیت، سبک‌های مقابله با استرس و سطح استرس در زنان باردار. مجلة زنان مامایی و نازایی. 14 (5)، 57-49.

هویت، د و کرامر، د.(2004). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و مشاوره. ترجمة حسن پاشا شریفی، جعفر نجفی زند، قدسی احقر، مالک میرهاشمی، فریده دوکانه‌ای‌فرد و نسترن شریفی (1389). تهران: انتشارات سخن.

یوسفی، ز؛ بهرامی، ف و محرابی، ح (1387). نشخوار فکری: آغاز و دوام افسردگی. مجلة علوم رفتاری. 2، (1)، 73-67.

Aldao, A. & Nolen-Hoeksema, S. (2010). Specificity of cognitive emotion regulation strategies: A transdiagnostic examination. Behaviour Research and Therapy, 48(10), 974-983.

Burwell,R.A. (2015).Self- evaluative and emotion processes linked with brooding rumination among adolescents.Journal of Adolescence.41,162-174.

Cheung, M. S. P.; Gilbert, P. & Irons, C. (2004). An exploration of shame, Social rank and rumination in relation to depression. Personality and Individual Differences, 36(5), 1143-1153.

Garnefski, N. & Kraaij,V. (2006). Relationship between cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific samples. Personality and Individual Differences; 40(8), 1659-1669.

Garnefski, N.; Kraaij, V. & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual Differences; 30(8), 1311-1327.

Garnefski, N.; Van Den Kommer, T.; Kraaij, V.; Teerds, J.; Legerstee, J.& Onstein, E. (2002). The Relationship between cognitive emotion regulation strategies and emotional problems: Comparison between clinical and nonclinical sample European. Personality and Individual Differences; 16: 20-403.

Kashdan, T. B.; Barrios, V.; Forsyth, J. P.& Steger, M. F. (2006). Experiential avoidance as a generalized psychological vulnerability: Comparisons with coping and emotion regulation strategies. Behaviour Research and Therapy, 44(9), 1301–1320.

Kurz,A.S.;Bethay,J.S.& Ladner-Graham,J.M. (2014).Mediating the relation between workplace stressors and distress in ID support staf:Comparison between the roles of psychological inflexibility and coping styles.Research in Developmental Disabilities,35(10),2359-2370.

Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer

Lei, H.; Zhang, X.; Cai, L.; Wang, Y.; Bai, M. & Zhu, X. (2014). Cognitive emotion regulation strategies in outpatients with major depressive disorder. PsychiatryResearch, 218(1-2), 87–92.

Lo, C. S.;Ho, S. M.Y.& Hollon, S. D. (2008). The effects of rumination and negative cognitive styles on depression: A mediation analysis. Behaviour Research and Therapy, 46(4), 487–495.

Lyubomirsky, S.; Tucker, K. L.; Caldwell, N. D. & Berg, K. (1999). Why ruminators are poor problem solvers: Clues from the phenomenology of dysphoric rumination. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 1041-1060.

Nolen-Hoeksema, S. (1991). Responses to depression and their effects on the duration of depressive episodes. Journal of abnormal Psychology, 100, 569-582.

Nolen-Hoeksema, S. & Jackson, B. (2001). Mediators of the gender difference in rumination. Psychology of Women Quarterly, 25, 37-47.

Nolen-Hoeksema, S.; Wisco, B. E.; Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3(5), 400-424.

Papageorgiou, C. & Wells, A. (2004). Depressive Rumination: NATURE, THEORY AND TREATMENT. London: Wiley Press.

Vanderhasselt, M.A.; Koster, E. H.W.; Onraedt, T.; Bruyneel, L.; Goubert, L.& De Raedt, R. (2014). Adaptive cognitive emotion regulation moderates the relationship between dysfunctional attitudes and depressive symptoms during a stressful life period: A prospective study. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 45(2), 291-296.

 Zalewski, M.; Lengua, L. J.; Wilson, A. C.; Trancik, A.& Bazinet, A. (2011). Associations of coping and appraisal styles with emotion regulation during preadolescence. Journal of Experimental Child Psychology. 110(2), 141–158

Zhang, W.;  Yan, T.; Du, Y. & Liu, X. (2013). Relationship between coping, rumination and posttraumatic growth in mothers of children with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders. 7(10), 1204–1210

Zlomke, K. R. & Hahn, K. S. (2010). Cognitive emotion regulation strategies: Gender differences and associations to worry. Personality and Individual Differences, 48, 408–413.