پیش‌بینی تمایل به طلاق بر اساس باورهای فردی شخصیت، نیازهای اساسی و تله‌های زندگی زوج‌های متقاضی طلاق

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 2، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1398، صفحه 13-23   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.665273

نویسندگان

فیض اله رحیمی¹؛ سیدحمید آتش پور²؛ محسن گل پرور³

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

²عضو هیأت علمی گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

³عضو هیئت‌علمی گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف پژوهش، پیش‌بینی تمایل به طلاق بر اساس باورهای فردی شخصیت، نیازهای اساسی و تله‌های زندگی  است. برای تبیین الگوی همبستگی زنجیره‌ای و چندسطحی بین متغیرهای پیش‌بین و متغیر ملاک (تمایل به طلاق) از روش تحلیل مسیر استفاده شد. جامعة آماری شامل تمامی زوج‌های متقاضی طلاق در سال 1396 شهر اصفهان بود. روش نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس تعداد 329 نفر (178 زن و 151 مرد) انتخاب شدند. ابزار پژوهش، باورهای فردی شخصیت (بک، 2015)، نیازهای اساسی گلاسر (صاحبی،1390)، تله‌های زندگی (یانگ، 1994) و پرسشنامة محقق ساخته تمایل به طلاق بود که توسط متقاضیان طلاق تکمیل شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل رگرسیون و با استفاده از نرم‌افزار SPSS  انجام شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین همة 39 متغیر پیش‌بین مورد استفاده در پژوهش حاضر، باورهای فردی شخصیت (199/-=β)، شدت نیاز به لذت و تفریح (162/-=β) و تله‌های زندگی و طرح‌واره‌های استحقاق و بزرگ‌منشی (142/-=β) قادر به تبیین 5/61درصد از واریانس تمایل به طلاق است (05/0p≤). درمجموع نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که برای مدیریت و کنترل تمایل به طلاق لازم است در فرایند پیشگیری از طلاق بر نقش باورهای فردی شخصیت، شدت نیاز به تفریح، تله‌های زندگی و طرح‌واره‌های استحقاق و بزرگ‌منشی تأکید شود.

کلیدواژه‌ها

باورهای فردی شخصیت؛ شدت نیازها؛ تله‌های زندگی؛ طلاق

مراجع

اسماعیلیان، ن.؛ و همکاران. (1395). ویژگی‌های شخصیتی، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و کارکرد خانواده در زوجین متقاضی و غیر متقاضی طلاق. رسالة دکتری روان‌شناسی، تهران دانشگاه شهید بهشتی.

امان‌الهیفرد، ع.؛ عطاری، ی. (1384). بررسـی رابطـة ویژگی‌های شخصیتی و عوامل فردی- خانوادگی با رضایت زناشویی در کارکنـان دولتی شهر اهواز. پایان‌نامة کارشناسی ارشد مـشاوره، دانـشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

اندوز، ز.، حمیدپور، ح. (1385). بررسی بین طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، سبک دلبستگی و رضایت زناشویی در زوجین. دانشگاه شهید بهشتی، خلاصه مقالات دومین کنگرة سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران، 165. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

آسمند، پ.، امامی، ش.، ولیزاده، ر. (1395). بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی در درمان باورهای غیرمنطقی و اضطراب جوانان دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی زندان مریوان ایلام. مجلة علوم پزشکی، 1(23)، سال 1-1394، 44-35.

ذوالفقاری، م.، فاتحی‌زاده، م.، عابدی، م. (1387). تعیین رابطة بین طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با ابعاد صمیمیت زناشویی زوجین، فصلنامة خانواده پژوهشی. 3(4)، 247-261.

شکرکن، ح.؛ و همکاران. (1384). بررسی ویژگی‌های شخصیتی، مهارت‌های اجتماعی، سبک‌های دلبستگی و ویژگی‌های جمعیت شناختی به‌عنوان پیش‌بینی‌های موفقیت و شکست رابطة زناشویی در زوج‌های متقاضی طلاق و عادی در شهر اهواز. مجلة علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.  3 (13)، سال 1385، 1-30.

فاتحی‌زاده، م.؛ بلالی، ط.؛ اعتمادی، ع. (1390). بررسی رابطة عوامل روان‌شناختی و جمعیت‌شناختی پیش‌بینی‌کنندة سازگاری پس از طلاق در زنان مطلقه شهر اصفهان. تهران. پایان‌نامة کارشناسی ارشد مشاوره، دانـشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.

گلاسر، و.؛ گلسر، ک. (1390). ازدواج بدون شکست، ترجمة صاحبی، ع. تهران: انتشارات فرا انگیزش.

مرادی، ا.؛ یوسفی، ن. (1392). بررسی رابطة بین پنج عامل شخصیتی و کیفیت زندگی در زوج‌های در آستانة طلاق شهرستان سنندج. فصلنامة شخصیت و تفاوت‌های فردی. 2 (3). تابستان 1392، 121- 137.

میرزازاده، ف.؛ خدابخش، الف.، فاتحی‌زاده، م. (1391). تأثیر درمان هیجان‌مدار بر سازگاری پس از طلاق در زنان. فصلنامة مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 1 (4). 1392، 441-460.

هالفورد، ک. (1387). زوج‌درمانی کوتاه‌مدت (یاری به زوجین برای کمک به خودشان). ترجمة مصطفی ت و همکاران. تهران: انتشارات فراروان.

یوسفی، ر.، عابدین، ع.، تیرگری، ع.، فتح‌آبادی، ج. (1389). اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل طرح‌واره‌ها در ارتقای رضایت زناشویی، مجلة روان‌شناسی بالینی. 2(3). 1389، 38-25.

Baker, J., Parks-Savage, A., &Rehfuss, M. (2014). Teaching social skills in a virtual environment: An exploratory study. The Journal for Specialists in Group Work, 34(3), 209-226.

Ball, S., & Cecero, J. (2001). Addicted patients with personality disorders: Traits, schemas, and presenting problems. Journal of Personality Disorders, 15, 72-83.

Beck, A. T., & Emery, G. (1985). Anxiety disorders and phobias: A cognitive perspective . New York: Basic Books.

Beck, A. T., & Rush, A. (1968). Cognitive therapy of depression . New York: Guilford Press.

Beck, A. T., Freeman, A., Davis, D. D., & associates (2015). Cognitive therapy of personality disorders (2nd edn). New York: Guilford Press.

 

Boon, C. (2011). Women after divorce: Exploring the psychology of resilience. (Unpublished Dissertation, University of South)

Bouchard, G., Sabourin, S., Lussier, Y., Wright, J., & Richer, B. (1999). Predict of divorce . New York: Basic Books.

Bradbury, T. N. (1995). Assessing the four fundamental domains of marriage. Family Relations, 44, 459-468.

Castaldo, D (2008).Divorced, without children .Routledge press. New York-London(pp13-14).

Clifton, D. (2011). ‘Minding up’ with Choice Theory in a rapidly changing 21st Century. International Journal of Choice Theory and Reality Therapy. 30(2), 17-22. Cornelius,

Cooper, C. (2011). Men and divorce. In G. R. Books & G. E. Good (Eds.), The new handbook of psychotherapy and counseling with comprehensive guide to setting, problems, and treatment approaches (pp.335-352). California: Jossey-Francisco.

Costa, P. T., Mccrae, R. R. (1992). Neopi-r professional manual. Odessa, Fl: Psychological Assessment Resources, Inc.

Diagnostic and Statistical Manual of Psychiatric Disorders. (2014). American Psychiatric Association

Donnellan, M., Conger, R., Bryant, C. (2004). The big five and enduring marriages. J Res Pers. 38, 481-504.

Dorros, S., Hanzal A., & Segrina, C. (2011). The big five personality traits and perceptions of touch to intimate and non-intimate body regions. Journal of Research in Personality, 42, 1067-1073.

Dumitrescu, D., & Rusu, A. S. (2012). Relationship between early maladaptive schemas, Couple satisfaction and individual mate value: An evolutionary psychological approach. Journal of evidence – based psychotherapies, 12(1), 63-70

Erwin, J. C. (2014). Giving students what they need. Educational Leadership, 61, 19-23.

Filsinger, E., & Wilson, M. (1983).Social anxiety and marital adjustment. Journal of Family Relation, 83, 513-519.

Gilliam, A. (2004). The efficacy of William Glasser reality/ choice theory with domestic violence perpetrators A treatment outcome study. Unpublished doctoral dissertation: Walden University.

Glasser, W. (2000a). Couple/family therapy workshop. Paper presented at the Evolution of Psychotherapy Conference, Anaheim, CA.

Glasser, W. (2000b). School violence from the perspective of William Glasser. Professional School Counseling, 4, 77-80.

Glasser, W. (2012). Promoting client strength through positive addiction. Canadian Journal of Counselling and Psychotherapy/Revue canadienne de counseling et de psychothérapie, 11(4).

Glasser, W., & Glasser, C. (2000). Getting together and staying together: solving the Mystery of Marriage. New York: HarperCollins.

Glasser, W., &Breggin, P. R. (2001). Counseling with choice theory. New York: Quill.

Gottman, J. M. (1999). The marriage clinic: A scientifically-based marital therapy. New York: W.W. Norton & Company.

Hamamci, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satisfaction and adjustment. Journal of Social Behavior and Personality, 33, 313-328.

Hatammii, M., & Fadayi, M. (2015). Effectiveness of Schema Therapy in Intimacy, Marital Conflict and Early Maladaptive Schemas of Women Suing for Divorce. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 3(3), 285- 290.

Jafari Nadoshan, A., Zare, H., Hoseini, A., Poor Salehi, M., & Zini, M. (2015). Evaluation and comparison of the divorced women mental health and compliance and cognitive emotion regulation with married women in Yazd city. Journal of Women and Society, 6(2), 1-16.

Jill, L., Michiel, F., & Vreeswijk, A . (2008). An empirical test of schema mode conceptualizations in personality disorders. Behaviour Research and Therapy, 46, 854- 863.

Luo, S., Klohnen, E. C. (2005). Assortative mating and marital quality in newlyweds: a couple-centered approach. J Pers Soc Psychol, 88(2), 304-26.

Malofeeva, E., Day, J., Saco, X., Young, L., & Ciancio, D. (2010). Construction and evaluation of a number sense test with Head Start children. Journal of Educational Psychology, 96, 648-659.

Manzary, L., Makvandi, B., & Khajevand Khoshli, A. (2014). Comparison between Maladaptive Schemas, Marital Conflicts and Sexual Satisfaction in Nearly-Divorced, Divorced and Normal Individuals. Journal of Psychology & behavioral studies, 2(1), 39-49.

Nadia,S.M.V; Ruben,D.M.H . (2015). Psychometric Properties and Structural Validity of the Short Version of the Personality Beliefs Questionnaire (PBQ-SF). International Journal of Psychological Research, 8 (2), PP. 49 - 60

Nelson, T. G. (summer 2012).Teacher Education Quarterly. An Interview with William Glasser, M.D 93-98

Onedera, J. D., & Greenwalt, B. (January 2014). Choice Theory: An Interview with Dr. William Glasser. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 15(1), 79-86.

Pascal, A., Christine, A., & Jean, L. (2015). Development and validation of the Cognitive Inventory of Subjective Distress . International Journal of Geriatric Psychiatry, 23, 1175-1182 .

Perkins, E. (2012). Choice Theory and Blame versus Responsibility. International Journal of Choice Theory and Reality Therapy. 31(2), 10-12.

Pour Abbas, S. (2016). Investigating the relationship between the early maladaptive schema& marital satisfaction among 25 to 45 years-old couples. International Journal of Humanities and Cultural Studies, Special Issue, 665-676.

Provencher, V. C., Begin, M. P. G., Girouard, A., Tremblay, S., Boivin, S., & Lemieux, S. (2008). Personality traits in overweight and obese women: Associations with BMI and eating behaviors. Eating Behaviors, 9(3), 294-302.

Rice, J. K., & Rice, D. G. (1986). Living Through Divorce. Guilford press. New York. (pp21-25)

Robbins, L. (2005). Choice theory, reality therapy, and lead management. Presentation in Nashville, TN.

Robey, P., Burdenski, T. K., Britzman, M., Crowell, J., & Cisse, G. S. (2014). Systemic Applications of Choice Theory and Reality Therapy: An Interview with Glasser Scholars. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 19(4), 427-433 .

Segal, Z. V. (1990). Appraisal of the self-schema. Psychological Bulletin, 103, 147-162.

Stiles, O. E. (2004). Early maladaptive schemas and intimacy in young adult's romantic relationships. Unpublished doctoral dissertation, Alliant International University, San Francisco.

Thimm, J. C. (2010) .Mediation of early maladaptive schemas between perceptions of parental rearing style and personality disorder symptoms. J. Behav Ther and Exp Psychiat. Vol: 41: pp. 52-59.

Wubbolding, R., Brickell, J., Imhof, L., Kim, R. I., Lojk, L., & Al-Rashidi, B. (2004). Reality therapy: A global perspective. International Journal for the Advancement of Counseling, 26, 219-228.

Young JE. (2003). Schema therapy. New York: Guilford. (pp:123-218)

Young, J. E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-facused aproach . New York: Professional Resource Exchang, Inc.

Young, J. E. (2006). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-facused aproach . New York: Professional Resource Exchang, Inc.

Young, J. E. (2007). The relationship between appearance schemas, self-esteem, and indirect aggression among college women . Doctoral thesis. Oklahoma State University.

Young, J. E., & Klosko, J. (1994). Reinventing your life. New York: Dutton Books.

Young, M, E; Long, L. L. (1998). Counseling and Therapy for Couples, Brook/Cole Publishhng Company.

Yousefi, N; Etemadi, O; Bahrami, F; Ahmadi, A & Fatehi zadeh, M (2010). Comparing early maladaptive schemas among divorced and non divorced couples as predictors of divorce. Iranian Journal psychiatric & clinical psychology, 16(1): 21-33. [Persian]