اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر احساس تنهایی زنان آسیب دیده از روابط فرازناشویی در شهرستان سلماس

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 5، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1398، صفحه 48-57   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.665274

نویسندگان

شهریار فاطمی اصل¹؛ محمود گودرزی^{* 2}؛ پرویز کریمی ثانی³؛ علی رضا بوستانی پور⁴

¹دانشجوی دکترای مشاوره، گروه مشاوره خانواده، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

²استادیار گروه مشاوره خانواده، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

³استادیار گروه روان‌شناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.

⁴استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، گروه روان‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش، بررسی اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر احساس تنهایی زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی بود. پژوهش، کاربردی و به‌صورت شبه‌آزمایشی همراه با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و اجرای مرحلة پیگیری  صورت گرفته است. جامعة آماری شامل همة زنانی بود که در ارتباط با مسئلة فرازناشویی به مرکز مشاوره خانوادة پیوند شهر سلماس مراجعه کرده بودند و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس ۲0 زن از مشارکت‌کنندگانی که نمرات بالاتری در  پرسشنامة احساس تنهایی (راسل،1980) کسب کردند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (10 نفر) و کنترل (10 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسة فردی  (90 دقیقه‌ای) به‌صورت هفتگی یک جلسه در طی دو ماه، آموزش هیجان‌مدار دریافت کردند و برای گروه کنترل هیچ مداخله‌ای انجام نگرفت. سپس از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که تفاوت معناداری (05/0 ≥ P) بین دو گروه در احساس تنهایی وجود دارد و میانگین نمرات در گروه آزمایش پایین‌تر از گروه کنترل بود. در مرحلة پیگیری هم مشخص شد که اثربخشی رویکرد مذکور بر احساس تنهایی زنان آسیب‌دیده بعد از دو ماه نیز وجود داشت. به این ترتیب رویکرد زوج‌درمانی هیجان‌مدار می‌تواند در کاهش احساس تنهایی زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

احساس تنهایی؛ روابط فرازناشویی؛ زنان آسیب‌دیده؛ زوج‌درمانی هیجان‌مدار

مراجع

امیری‌مقدم، ع. (1390). اثربخشی آموزش رویکرد ارتباطی ستیر بر تعارضات زناشویی و انطباق‌پذیری- همبستگی خانواده در زوجین ارجاعی به شعب شوراهای حل اختلاف شهر اهواز،  پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

بابایی گرمخانه، م؛ رسولی، م؛ داورنیا، ر. (1396). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر کاهش استرس زناشویی زوج‌ها، مجلة علوم پزشکی زانکو، 18(56).

بدیهی زراعتی، ف؛ موسوی، ر. (1395). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار (EFT) بر تغییر سبک دلبستگی بزرگسالان و صمیمیت جنسی زوجین، فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 7(25): 90 -71.

جانسون، اس. (1395). زوج‌درمانی هیجان‌مدار، ترجمة آرش رمضانی و همکاران، تهران: ویرایش.

جوکار، ب؛ سلیمی، ع. (1390). ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه مقیاس احساس تنهایی، اجتماعی و عاطفی بزرگسالان، مجلة علوم رفتاری، 5(4): 311-317.

حسن‌زاده، ص. (1393). عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی. پژوهش‌نامة معارف قرآنی،4 (15): 45-68 .

حسینی، ب. (1393). زوج‌درمانی هیجان‌مدار، تهران: جنگل.

رحیم‌زاده، س؛ پوراعتماد، ح؛ عسگری، ع؛ حجت، م. (1390)، مبانی مفهومی احساس تنهایی: یک مطالعة کیفی، روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 8(30): 123- 141.

سودانی، م؛ کریمی، ج؛ مهرابی‌زاده هنرمند، م؛ نیسی، ع. (1391). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر کاهش آسیب‌های ناشی از روابط فرازناشویی همسر، مجلة تحقیقات علوم رفتاری، 10(4): 258-268.

شعاع‌کاظمی، م؛ مهرآورمؤمنی، ج. (1393)، دیدگاه‌های نظری روابط فرازناشویی و بهبود روابط اثر، تهران: آوای نور.

شهیدی، ش؛ آهنگرکانی، م؛ کمری، س. (1393). نقش بخشایش و معنویت در پیش‌بینی سطح کارایی خانواده، مجلة تحقیقات علوم رفتاری، 12(2): 205-216.

عظیم‌زاده‌پارسی، ا. (1395).اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار و خودتنظیم‌گر بر سازگاری زناشویی، دومین همایش ملی سبک زندگی و خانوادة پایدار، تهران.

فقیه، ص؛ کاظمی، ح. (1397). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر تحمل پریشانی زوجین نابارور شهر اصفهان، مجلة سلامت جامعه، 12(1).

میردریکوند، ف؛ پناهی، ه؛ حسینی رمقانی، ن.(1395). احساس تنهایی در سالمندان: نقش مهارت‌های ارتباطی. حمایت اجتماعی و ناتوانی عملکردی، مجلة روان‌شناسی پیری، (2)2: 103-113.

مهدی‌پور بازکیایی، م؛ صداقتی فرد، م. (1394). بررسی رابطة بین رضایت زناشویی و صمیمیت زوجین سازگاری در خانه، فصلنامة روان‌شناسی تحلیلی –شناختی، 6(22):21-31.

نیکونظری، ل؛ صفرنیا، ا. (1395)، تأثیر زوج‌درمانی هیجان‌مدار (EFCT) در کاهش تعارضات زناشویی و بهبود الگوهای ارتباطی در مادران با کودک کم‌توان ذهنی، هفتمین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد و مدیریت.

هارلی، و؛ هارلی چالمرز، ج. (1393). رهایی از خیانت‌های زناشویی: روش‌های عملی برای پیشگیری از بی‌وفایی، درمان آن و بازسازی مجدد زندگی مشترکـ،، ترجمة سید شمس‌الدین حسینی، الهام آرام‌نیا و حمیده رستمی، تهران: نسل نواندیش.

هنرپروران، ن. (1393). بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد بر بخشش و سازگاری زناشویی زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی همسر، مجلة زن و جامعه، 5(2): 135-150.

 Hawkley, L; Cacioppo. J.T. (2010). Loneliness Matters: A Theoretical and Empirical Review of Consequences and Mechanisms. The Society of Behavioral Medicine Ann behave Med. 40: 218-27

Johnson., S.M. (2007). The contribution of emotionally focused couple therapy. Journal of Contempt Psychotherapy. 37(1): 41-52.

Kelly, M; Zimmer-Gembeck, M. J; Boislard, M. (2012). Identity, intimacy, status and sex dating goals as correlates of goal-consistent behavior and satisfaction in Australian youth. Journal of Adolescence, 36(6): 1441-1454.

Mark, K. P; Janssen, E., Milhausen, R. R. (2011). Infidelity in heterosexualcouples: Demographic, interpersonal, and personality-relatedpredictors of extra dyadic sex. Archives of sexual behavior, 40(5), 971- 982.

Peng, Y. (2014). The use of recursive frame analysis on an emotionally focused couples therapy session. The Qualitative Report, 19(63): 1-25.

Russell, D.W. (1996). UCLA Loneliness Scale (Version 3): Reliability, validity, and factor structure, Journal of Personality Assessment, 66: 20-40.

Salehi, A; NajafiSoulari, F. (2016). Based on acceptance and commitment therapy on post divorce adjustment, emotional well-being, loneliness and hope for divorced women. Master's thesis in clinical psychology, Islamic Azad University of Najaf Abad.

Sevinc, M; Sibel, G.E. (2016). A Study of Parents’ Child Raising Styles and Marital Harmony. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(3): 1648 – 1653.

Tamaren, K. J. (2010). Factors of emotional intelligence associated with marital satisfaction. Doctoral dissertation. Saint Louis University, USA.

 Wiebe, S; Johnson, S.M. (2017), Creating relationships that foster resilience in Emotionally Focused Therapy, 13: 65–69.