بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های ارتباطی بر سبک‌های مدیریت تعارض معلمان مقطع دبیرستان شهرستان بابل

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 8، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1398، صفحه 78-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.665280

نویسندگان

حسینعلی ابراهیم پور دلاور¹؛ علی خالق خواه^{* 2}؛ عادل زاهد بابلان³

¹کارشناس ارشد مشاوره شغلی، دانشگاه محقق اردبیلی، گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی، اردبیل، ایران.

²عضو هیئت‌علمی، استادیار دانشگاه محقق اردبیلی، گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی، اردبیل، ایران.

³عضو هیئت‌علمی، دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی، گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویژگی­های شخصیتی و مهارت‌های ارتباطی بر سبک­های مدیریت تعارض معلمان شهرستان بابل بود. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعة آماری پژوهش، همة معلمان مقطع دبیرستان شهرستان بابل (1025 نفر) است که از آن­ها تعداد 280 نفر به‌صورت نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شدند. برای اندازه‌گیری متغیرها از پرسشنامه­های مهارت­های ارتباطی بارتون، پنج عاملی شخصیت NEO و مدیریت تعارض رابینز استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل از رگرسیون چندمتغیره به روش گام‌به‌گام استفاده شد. نتایج نشان داد که پنج عامل عمدة شخصیت به صورت‌های مختلف با سبک­های مدیریت تعارض تأثیر داشتند. علاوه بر این مهارت­های ارتباطی به‌طور منفی از سبک­های مدیریت تعارض کنترل و عدم مقابله متأثر بود. از سوی دیگر آزمون رگرسیون نشان داد که ویژگی­های شخصیتی و مهارت‌های ارتباطی توانایی پیش­بینی سبک­های مدیریت تعارض را دارند.

کلیدواژه‌ها

سبکهای مدیریت تعارض؛ مهارتهای ارتباطی؛ ویژگیهای شخصیتی؛ معلمان؛ دبیرستان؛ شهرستان بابل

مراجع

اشراقی، ح؛ کاشف، م؛ و محرم‌زاده، م(1388)، تأثیر نظام ارتباطات سازمانی بر تعارض در ادارات تربیت‌بدنی استان آذربایجان غربی، نشریةالمپیک، سال هفدهم، شمارة 1 (پیاپی 45)، 46-33.

تقوی قره‌باغ، ح و ملکی، د (1392)، رهبری تحول‌آفرین: با تأکید بر کاربرد آن در سازمان­های آموزشی، چاپ دوم، تهران: انتشارات ارتباطات اجتماعی.

حسن‌زاده، ر و اعتصامی، ا (1380)، بررسی ارتباط اثربخش مدیر بر رضایت شغلی کارکنان و پرستاران بیمارستان­ها، مجلة تحقیقات پرستاری و مامایی، شمارة 16، مقاله 5، 39-22.

حواسی، ز (1393)، رابطة سبک­های رهبری و ویژگی­های شخصیتی معلمان با پیوند دانش­آموزان به مدرسه، پایان­نامة کارشناسی ارشد، رشتة تحقیقات آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.

حیدری‌نژاد، ص؛ مهرابی‌زاده هنرمند، م؛ داودی، ا؛ و پاینده، م (1389)؛ ارتباط میان ویژگی­های شخصیتی و راهبردهای مدیریت تعارض مدیران تربیت‌بدنی استان خوزستان، دوفصلنامة علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد، سال سوم، شمارة 5، 74-65.

خائف‌الهی، ا؛ متقی، پ؛ حسن‌زاده، ح؛ و حبیبی‌تبار، ز (1390)، تبیین مدل تأثیرگذاری ویژگی­های شخصیتی کارکنان بر تعهد سازمانی آن­ها با توجه به نقش سبک­های رهبری، پژوهش­های مدیریت، سال چهارم، شمارة 11، 88-71.

خسروی، م و واصفیان، ف(1391)، رابطة مهارت‌های ارتباطی با راهبردهای مدیریت حل تعارض مدیران دورة متوسطه، فصلنامة علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال پنجم، شمارة 3، پاییز 93، 74-59.

دهقانی فیروزآبادی، ح؛ حمیدی، م؛ و سیف‌پناهی شعبانی، ج (1389)، ارتباط پنج بُعد شخصیتی و شیوه­های مقابله با تعارض، نشریة مدیریت ورزشی، سال دوم، شمارة 7، 92-73.

رابینز، اس (1391)، مبانی رفتار سازمانی، ترجمة علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، چاپ سی و چهارم، تهران: نشر دفتر پژوهش­های فرهنگی.

رابینز، اس (1392)، رفتار سازمانی: مفاهیم، نظریه­ها و کاربردها (جلد دوم)، ترجمة علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، چاپ پانزدهم، تهران: نشر دفتر پژوهش­های فرهنگی.

رضائیان، ع (1393)، مدیریت تعارض و مذاکره (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته)، چاپ هشتم، تهران، انتشارات سمت.

سلیمی، سید ح؛ کرمی‌نیا، ر؛ و اسماعیلی، ع (1388)، رابطة سبک رهبری با فرهنگ و تعهد سازمانی در نیروهای نظامی، مجلة طب‌نظامی، بهار 1390، سال سیزدهم، شمارة 1، پیاپی 47، 16-11.

فهیم دوین، ح؛ پیمانی‌زاد، ح؛ محمدپور نیرومند، ج؛ و جورابچی بخارائی، ص (1389)، رابطة مهارت‌های ارتباطی با راهبردهای مدیریت تعارض و مقایسه این متغیرها در مدیران و مربیان شاغل در ورزش کشتی استان خراسان شمالی، فصلنامةتحقیقاتعلومورزشی، سال اول، شمارة 1، 58-48.

قبادی، م (1387)، مهارت‌های ارتباطی، ماهنامۀ بانک ملی، شمارة 150، اسفند، ص 16.

گریفین، ر؛ مورهد، گ (1393)، رفتار سازمانی، ترجمة سیدمهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، چاپ بیست و دوم، تهران: نشر مروارید.

مقیمی، سید م (1390)، سازمان و مدیریت: رویکردی پژوهشی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات ترمه.

یوسفی، ف (1385)، رابطة هوش هیجانی و مهارت­های ارتباطی در دانشجویان، فصلنامة روان­شناسان ایرانی، سال سوم، شمارة 19، 13-5.

Balay, R. (2006). Conflict management strategies of administrators and teachers. Asian Journal of Management Cases, 3(1): 5-24.

Breen, RB. (1989). The effects of a communication skillsworkshop on dyadic adjustment inmarital relationships. Dissertation for the degree of doctor of education, The East Texas State University.

Brewer, N. Mitchell, P., Weber, N. (2002). Gender Role, Organizational Status, and Conflict Management Styles. Internationalı Journalı ofı Conflictı Management, 13(1): 78-94.

Çetin, M. Ö., & Hacifazlioğlu, Ö. (2004). Academics conflict managementstyles. Dogus Universities Dergisi, 5 (2):155-162. 

Champoux, J, E. (2011). Organizational behavior : integrating individuals, groups, and organizations, 4th Ed. New York : Routledge.

Erçetin, Ş; Banerjee, S. (2013). Chaos, Complexity and Leadership,Edition: 2015^th. Dordrecht: Springer International Publishing.

Hans, A., Al Bariki . S. H. (2012). Conflict management styles in oil and gas sector in Sultanate of Oman. International Journal of Information Technology and Business Management, 4(1): 1-15.

Hellriegel, D. Jackson, S،E. Slocum, J.W. (2007). Management . 11^th Edition, South Western College publishing. Mason, Ohio: South-Western; London: Thomson Learning.

Igbo, H. I., Grace, A. R., Christiana, E. O. (2015). Relationship between Duration of Marriage, Personality Trait, Gender and Conflict Resolution Strategies of Spouses. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 490-496.

Karney, B.P., Bradbury, T. N. (2000). Attribution in marriage state or trait? Journal of Personality and Social Psychology, 78, 295- 309.

Kaushal, R., & Kwantes, C.T. (2006). The role of culture and personality in choice of conflict management strategy. International Journal of Intercultural Relations, 30(5): 579-603.

Kims, A. (1997). Life Skills Training: Reinforcing Resistance to Drugs and Alcohol Through Teen Role Models, Network, 12(4): 78-91.

Lee, Kim. L. (2009). An examination between the relationship of conflict management styles and employees’ satisfaction with supervision. International Journal of Business and Management, 3(9): 11-25.

Park, H., Antonioni, D. (2006). Personality, reciprocity, and strength ofconflict resolution Strategy. Journal of Research in Personality, 41 (1): 110-125.

Rahim, M. A. (2011). Managing conflict in organizations, 4th Ed. New Brunswick; New Jersey: Transaction Publishers.

Thompson, N. (2000). People skills: A Guide to Effective practice in the Human Services. 2^nd Edition, Maidenhead: Mccraw Hill International.

Wood, V. F., & Bell, P. A. (2008). Predicting interpersonal conflict resolution styles from personality characteristics. Personality and Individual Differences, 45(2): 126-131.