اثربخشی گروه‌درمانی وجودی بر خوددلسوزی و تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 10، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1398، صفحه 100-109   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.665339

نویسندگان

بهزاد تقی پور^{* 1}؛ رقیه برزگران²

¹1- گروه روانشناسی، دانشجوی دکترای تخصصی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل،ایران

²گروه روانشناسی دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اردبیل. اردبیل، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی گروه‌درمانی وجودی بر خوددلسوزی و تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی بود. این مطالعة نیمه‌آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعة آماری پژوهش شامل همة مادران کودک کم‌توان ذهنی بود که به مراکز توانبخشی شهر اردبیل در سال 1396 مراجعه کرده بودند. 30 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه برابر آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایشی طی 8 هفته تحت درمان وجودی قرار گرفت و در این مدت بر گروه گواه مداخله انجام نگرفت. پرسشنامة خوددلسوزی (ریس، پومر، نف و ون جاجت، 2011)  و تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) به‌عنوان ابزار ارزشیابی مورد استفاده قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از مقایسة پس‌آزمون دو گروه، حاکی از این است که نمرات پس‌آزمون خوددلسوزی و تاب‌آوری گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی‌داری دارد (P<0.01). به این ترتیب می‌توان گفت که گروه‌درمانی ‌وجودی موجب افزایش نمرات خوددلسوزی و تاب‌آوری در مادران کودکان کم‌توان ذهنی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

گروه‌درمانی وجودی؛ خوددلسوزی؛ تاب‌آوری؛ مادران ‌کودکان ‌کم‌توان‌ ذهنی

مراجع

امینی، س؛ و خشوعی، م. (1396). رابطة تاب‌آوری و شادکامی والدین با مشکلات رفتاری دانش‌آموزان ابتدایی. روان‌شناسی افراد استثنایی، 7(26): 26-7.

برزنچه، ش؛ عبداللهی، ح؛ ارشادی، م؛ و اصغری، م. (1393). تأثیر آموزش گروهی بر رفتار مراقبین از کودک کم‌توان ذهنی. پرستاری کودکان، 2: 19-10.

خدادادی‌سنگده، ج؛ اعتمادی، ا و علوی کاموسی، ع. (1393). اثربخشی گروه‌درمانی وجودی بر بهبود سلامت روان دانشجویان. مجلة پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 4(2)، 130-119.

دلاور، ع. (1391). احتمالات و آمار کاربردی در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران انتشارات رشد.

رجبی، غ؛ گشتیل، خ؛ و امان‌الهی؛ ع. (1395). بررسی رابطة خوددلسوزی و افسردگی با میانجی‌گری‌های نشخوار فکری و نگرانی در پرستاران زن متأهل. نشریة پرستاری ایران، 29(100-99)، 21-10.

رحیمی، م؛ افراسیابی، ح؛ رستم‌پور، ط؛ و قدوسی‌نیا، ع. (1396). تأثیر داشتن کودک با کم‌توانی ذهنی بر زندگی مادران: رویکرد کیفی. روان‌شناسی افراد استثنایی، 7(26): 70-45.

فرانکل، و. (1386). انسان در جست‌وجوی معنی. ترجمة معارفی، اکبر،. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

قمی، م؛ خدادادی، ج. (1395). اثربخشی روان‌درمانی وجودی به شیوه گروهی بر افزایش امیدواری مادران دارای کودکان سرطانی. فصلنامة مددکاری اجتماعی، 5(3): 22-14.

کوری، ج. (1387). نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی، ترجمة سیدمحمدی، یحیی. تهران: ارسباران.

محمدی، م. (1384). بررسی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری در افراد در معرض خطر سوءمصرف مواد، رسالة دکتری روان‌شناسی بالینی، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

نداف‌شرق، ه؛ قلی‌پور، م؛ توپکانلویی، ص. (1394). بررسی اثربخشی گروه‌درمانی‌ وجودی بر اختلال افسردگی پس از زایمان در زنان نخست‌زا. مجلة دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23(6)، 195-185.

والش، ف. (1391). تقویت تاب‌آوری خانواده (ترجمه دهقانی، م. خواجه‌رسولی، م؛ و عباسی، م) تهران: دانژه. (تاریخ انتشار به زبان اصلی،2006).

Alao, M.J., Ayivi, B., & Lacombe, D. (2012). Management of children with intellectual and developmental disability in an African setting. In: Tan U. Latest findings in intellectual and developmental disabilities research, Croatia: In Tech, 45-76.

Bayrakli, H., &Kaner, S. (2012). Investigating the factors affecting resiliency in mothers of children with and without intellectual disability. Journal of EducSci: Theory Pract. 12(2), 936-943.

Bennett, J., Aden, C.A., Broome, K., Mitchell, K., &Rigdon, W.D. (2010). Team resilience for young restaurant workers: research to practice adaptation and assessment. Journal of Occupational Health Psychology, 15, 223-236.

Borden, L.A., Schultz, T.R., Herman, K.C., & Brooks, C.M. (2010). The incredible years parent training program: Promoting resilience through evidence-based prevention groups. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 14(3), 230-241.

Connor, K. M., Davidson, J. R. (2003). Developmentof a new resilience scale:m: The connor-Davadson resilience scale (CD-RISC). Depression and Annnxiety, 18(2), 7666-82.

Dyson, L.L. (1997). Fathers and mothers of school-age children with developmental disabilities: parental stress, family functioning and social support. AM Journal Mental Retard, 102(3), 267-279.

Germer, C.K. (2009). The mindful path of self-compassion. New York: Guilford Press. Available from:Http://www.Guilford com.

Hastings, R.P. (2003). Child behavior problems and partner mental health as correlates of stress in mothers and fathers of children with autism. Journal of Intellectual Disability Research, 47(4-5), 231-237.

Hastings, R.O., Kovshoff, H., Brown, T., Ward, N.J., Espinosa, F.D., & Remington, B. (2005). Coping strategies in mothers and fathers of preschool and school-age children with autism. Autism, 9(4), 377-391.

Huver, R.M., Otten, R., De Vries, H., Engels, R.C. (2010). Personality and parenting style in parents of adolescents. Journal Adolescents, 33(3), 359-402.

Kavanagh, D.J. (2013). Schizophrenia: An overview and practical handbook, Springer.

Lebow, J.L. (2008). Twenty-first century psychotherapies: contemporary,approaches to theory and practice. Johan & sons.

May, R. (1977). The meaning of anxiety (Rev. Ed). New York: Norton.

McConkey, R., Truesdale, K.M., Chang, M.Y., Jarrah, S., Shukri, R. (2008). The impact on mothers of bringing up a child with intellectual disabilities: A cross-cultural study. IntJournal Nursing Stud, 45(1), 65-74.

Neff, K. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward on self. Self and Identity, 2(2), 85-101.

Odou, N., Brinker, J. (2014). Exploring the relationship between rumination, self-compassion, and mood. Self and Identity, 13(4), 449-459.

Oensun, M., Ahola, P., Knekt, P., Lindfors, O., Saarinen, P., Tolmunen, T., & et al. (2015). Baseline symptom severity predicts serotonin transporter change during Psychotherapy in patients with major depression. Psychiatry Clinical Neuroscience, 3, 111-116.

Plant, K.M., & Sanders, M.R. (2007). Predictors care-giver stress in families of preschool-aged children with developmental disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 51(2), 109-124.

Raes, F., Pommier, E., Neff, K.d., & Van Gucht, D. (2011). Construction and factorial validation of a

 

short form of the self-compassion scale. Clinical Psychology and Psychotherapy, 18, 250-255.

Schieve L.A., Blumberg, S.J., Rice, C., Visser, S.N.,&  Boyle, C. (2007). The relationship between Autism and parenting stress. Pediatrics, 119, 114-121.

Snyder, C.R. (2000). Handbook of hope: Theory, measures, and applications. Academic Press.

Taormina, R.J. (2015). Adult personal resilience: A new theory, new measure, and practical implications. Psychological Thought, 8(1): 35-46.

Thiede, B. (2016). Resilience and development among ultra-poor households in rural Ethiopia, Resilience, 4(1): 1-13.

Udo, C., Melin-Johansson, C.H., & Danielson, E. (2011). Existential issues Among Health Care Staff in Surgical cancer care Discussions in supervision sessions. European.Journal of oncology nursing, 15, 447-453.

Van Deurzen, E. (2012). Existential counseling & Psychotherapy in practice. Sage, 19, 30-46.

Yidirim, A., Hacihasanog, A., Ilar, R., Karakurt, P. (2013). Effects of a nursing intervention programs on the depression and perception of family functioning of mothers with intellectually disabled children. Journal of Clinical Nursing, 22, 251-261.