نحوه استفاده از میادین مشترک نفتی و گازی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 9، دوره 15، شماره 46، اردیبهشت 1398، صفحه 214-232   

نویسندگان

رضا کاویانی¹؛ محسن احمدپور^{* 2}

¹استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

²دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در زمینه استفاده از میادین مشترک نفتی و گازی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه ، دو دسته قواعد عام و خاص قابل اعمال است . با اینکه جمهوری اسلامی ایران در کنوانسیون بین المللی حقوق دریاها به عنوان منبع اصلی عام حقوقی بین المللی حاکم بر میادین مشترک نفتی و گازی عضویت ندارد اما قواعد آن در این ارتباط تبدیل به قواعد عرفی بین المللی شده است و بنابراین بر جمهوری اسلامی ایران نیز قابل اعمال است . از سوی دیگر ، در ارتباط با قواعد خاص به طور عمده می توان به معاهدات دو جانبه ای که جمهوری اسلامی ایران با برخی کشورهای همسایه دارد اشاره نمود این موافقت نامه ها هم در حوزه دریای مازندران و هم در حوزه خلیج فارس و دریای عمان می باشد و بنابراین ، این موضوع نیز بایستی مورد توجه قرار گیرد که بخش بزرگی از قواعد موجود در این زمینه تابع معاهدات خاص حاکم می باشند . نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت می باشد که به علت سیال بودن منابع مشترک به ویژه از نوع گازی آن ، در طول دهه های گذشته بسیاری از این منابع توسط کشورهای همسایه به یغما برده شده و سود سالانه سرشاری را عاید این کشورها در نبود توافق نامه های مختلف نموده است و بنابراین به نظر می رسد که توسعه میادین ایرانی امروزه بیش از پیش ضرورت پیدا می نماید . این امر به دلیل مناطق غیرممنوعه در موافقت نامه های تحدید حدود منابع دریایی هست.

کلیدواژه‌ها

میدان مشترک نفتی؛ گازی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ مناطق ممنوعه؛ مناطق غیرممنوعه

مراجع