ارزیابی سیستم تلفیقی نهاده های آلی و زیستی و شیمیایی برخصوصیات عملکردی وکارایی مصرف نیتروژن در بابونه آلمانی

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 10، دوره 11، شماره 37، تیر 1398، صفحه 107-120   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عباس ملکی^{* 1}؛ فاطمه جهانی²؛ علیرضا پازکی³

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

²عضو دفتر دانش پژوهان و نخبگان بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان های استان تهران

³گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

به منظور مطالعه اثر کودهای شیمیایی، آلی و زیستی بر عملکرد و اجزای آن در گیاه دارویی بابونه، آزمایشی به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در 3 تکرار اجرا گردید. این پژوهش دارای 3 عامل کود نیتروژنه به عنوان عامل اصلی در چهار سطح (0، 50، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) و کود دامی در دو سطح (مصرف به میزان 30 تن در هکتار و عدم مصرف) به عنوان عامل فرعی و کود زیستی نیتروکسین نیز در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح بذر) به عنوان عامل فرعی فرعی بود. تعداد کاپیتول در بوته تحت تأثیر هیچ یک از تیمارهای مورد آزمایش قرار نگرفت. نتایج نشان داد که در تیمار مصرف کود دامی، اسانس به میزان 66 درصد و کمترین اسانس نیز در تیمار عدم مصرف کود دامی به میزان 8/50 درصد حاصل شد. همچنین در تیمار تلقیح بذرها با کود نیتروکسین، اسانس به میزان 6/64 درصد و کمترین اسانس نیز در تیمار عدم تلقیح بذرها به میزان 2/52 درصد به دست آمد. نتایج نشان داد که کمترین کارایی مصرف نیتروژن در تیمار مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن و عدم تلقیح بذرها با کود نیتروکسین به میزان 7/1 به دست آمد و بیشترین کارایی مصرف نیتروژن در تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و تلقیح بذرها به میزان 4/5 حاصل شد. بنابراین استفاده تلفیقی از کودهای زیستی و آلی و شیمیایی در مسیر کشاورزی پایدار سبب تولید محصول با کیفیت و افزایش میزان عملکرد در بلند مدت و حفظ بوم نظام زراعی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ بابونه؛ عملکرد؛ کارایی مصرف نیتروژن

مراجع

اکبری، پ.، ا. قلاوند و س. م. ع. مدرس ثانوی. 1388. اثرات سیستم های مختلف تغذیه و باکتری‌های افزاینده رشد (PGPR) بر فنولوژی، عملکرد و اجزاءی عملکرد آفتابگردان. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. جلد2، شماره3: 134-119.

امید بیگی، ر .1384. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد اول، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. 347 ص.

امیدی، ح.، نقدی بادی، ح.، ع. گلزاد، ع. ترابی، ح.، و فتوکیان، م. ح. 1388. تاثیر کود شیمیایی و زیستی نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.). فصلنامه گیاهان دارویی. جلد2، شماره30: 109-98.

امید بیگی، ر. 1374. کاربرد بابونه اصلاح شده در صنایع آرایشی و بهداشتی. مجموعه مقالات اولین سمینار بین المللی صنایع بهداشتی و آرایشی، دانشگاه تهران، 24-26مهر: 40-38

ایران نژاد، ح. و رسام، ق.ع. 1381. بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد و میزان اسانس دانه گیاه انیسون. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه کشاورزی گرگان. جلد 9، شماره1: 101-93.

بهامین، ص. 1390. تأثیر کودهای بیولوژیک، دامی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان. پایان نامه کارشناسی ارشد اگرواکولوژی. دانشگاه بیرجند. 154 ص.

پارسا، س.، کافی، م. و نصیری محلاتی، م. 1388. مطالعه اثرات سطوح شوری و نیتروژن بر محتوی نیتروژن ارقام گندم نان. پژوهشهای زراعی ایران،جلد7، شماره 2: 355-347.

ثانی، ب.، رجب زاده، ف. لیاقتی، ه. قوشچی، ف و کارور، م. 1386. نقش کودهای بیولوژیک بر شاخصهای کیفی و کمی ذرت دانه ا ی در اکوسیستم زراعی. مجموعه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران. 26-25 مهر ماه 1386، گرگان. ص 76-87.

جهان، م. و کوچکی، آ. 1383. تأثیر کشت ارگانیک بابونه (Matricaria chamomilla L.) بر ترکیبات شیمیایی آن. پژوهش و سازندگی، جلد16، شماره 4: 95-87.

حاجی آخوندی، ع.1381. راهنمای کاربردی گیاهان دارویی. انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، 282صفحه.

درزی، م. ت. 1386. بررسی تاثیر کاربرد کودهای زیستی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه داروی رازیانه به منظور دسـتیابی به یک سیستم زراعی پایدار. رساله دکتری زراعت، دانشگاه تربیت مدرس، 165ص.

دست برهان، س.، زهتاب سلماسی، س، نصراله زاده، ص و توسلی، ع. 1390. تأثیر ریزوباکتری های محرک رشد گیاه و مقادیر مختلف نیتروژن شیمیایی بر عملکرد گل و اسانس و کارایی مصرف نیتروژن بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.). فصلنامة علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد7، شماره 2: 305-290

رحمانی، ن. 1386. تأثیر زمان آبیاری و کاربرد نیتروژن بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula Officinalis L.). پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان. 145 ص.

طاهری اشترینانی، ف و فتحی، ا .1395. تاثیر میکوریز و فسفر با مصرف سالیسیلیک اسید بر برخی صفات ذرت. مجله اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علف های هرز تبریز. دوره 10، جلد3، شماره 39: 668-657.

عباس زاده، ب.، شریفی عاشورآبادی، ا. اردکانی، م، ر. علی آبادی فراهانی، ح و علیزاده سهزابی، ع. 1386. تأثیر کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه. مجموعه خلاصه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 1386، ص 61.

عزیزی، م.، لکزیان، م. و باغانی، م.، 1383. بررسی تأثیر مقادیر متفاوت ورمیکمپوست بر شاخص های رشد و میزان اسانس ریحان اصلاح شده. چکیده مقالات دومین همایش گیاهان دارویی، تهران، دانشگاه شاهد تهران، 8-7بهمن.

فتحی، ا. 1391. تأثیر کودهای بیولوژیک نیتروژنه و فسفاته بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ذرت تحت شرایط اب و هوایی شهرستان دره شهر. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد.

فتحی، ا. فرنیا، ا. و ملکی، ع. 1395. اثر کودهای بیولوژیک نیتروژن و فسفر بر خصوصیات رویشی، ماده خشک و عملکرد ذرت. نشریه علمی پژوهشی زراعت. جلد هفتم، شماره 110: 7-1.

فتحی، ا.، فرنیا، ا. و ملکی، ع. 1392. اثر کودهای زیستی نیتروژنه و فسفره برعملکرد و اجزاء عملکرد هیبرید AS71 ذرت در شرایط آب و هوایی شهرستان دره شهر.نشریه علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. جلد 1 شماره 25: 114-105.

فلاحی، ج.، کوچکی، ع.، و رضوانی مقدم، پ. 1388. بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla). مجله پژوهش های زراعی ایران.جلد7، شماره 1: 135-127.

قاضی مناس، م.، بانج شفیعی، ش.، حاج سیدهادی، م.ر.، درزی، م.ت. 1392. بررسی اثر های مقادیر مختلف کود زیستی ورمی کمپوست و نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بابونه آلمانی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد29، شماره2: 269-280.

کامکار، ب. و ع، مهدوی دامغانی. 1387. مبانی کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

کهن مو، م.ا و آقا علیخانی، م. 1393. تاثیر کود های شیمیایی و زیستی بر اجزای عملکرد و ترکیبات ثانویه بابونه. تولیدات گیاهی ( مجله علمی کشاورزی)، جلد37، شماره2 :112-99.

ملافیلابی، ع.، موری، ح. راشد محصل، م. ح و کافی، م. 1388. اثر تراکم گیاهی و نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه. همایش ملی توسعه صنعت گیاهان دارویی ایران، 9 و 10 اسفند، صفحه 194.

Ahmad, A. G., Orabi, S and Gaballah, A. 2010. Effect of Bio-N-P Fertilizer on the growth, yield and some biochemical component of two Sunflower cultivars. International Journal of Academic Research. 4 (2): 271-277.

Arguello, J. A., Ledesma, A. Nunez, S. B. Rodriguez, C. H and Goldfarb, M. D. D. 2006. Vermicompost effects on bulbing dynamics, nonstructural carbohydrate content, yield, and quality of Rosado paraguayo garlic bulbs. HortScience, 41(3): 589-592.

Azizi, M., Rezwanee, F. Hassanzadeh Khayat, M. Lackzian, A and Neamati, S.H., 2008. The effect of different levels of vermicompost and irrigation on morphological properties and essential oil content of German chamomile (Matricaria recutita) C.V. Goral. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(1): 82-93

Barea, J. M., Toro, M., Orozco, M. O. Campos, E and Azcon, R. 2002. The application of isotopic (32P and 15N) dilution techniques to evaluate the interactive effect of phosphate-solubilizing rhizobacteria, mycorrhizal fungi and Rhizobium to improve the agronomic efficiency of rock phosphate for legume crops. Nutrient Cycling in Agroecosystems. 63: 35-42.

Fatma, E. M., El-Zamik, I. Tomader, T. El-Hadidy, H. I. Abd El-Fattah, L and Seham Salem, H. 2006. Efficiency of biofertilizers, organic and in organic amendments app.lication on growth and essential oil pf marjoram (Majorana hortensis L.) plants grown in sandy and calcareous .Agric. Microbiology Dept., Faculty of Agric., Zagazig University and Soil Fertility and Microbiology Dept., Desert Research Center, Cairo, Egypt.

Ghosh, P. K., Ramesh, P. Bandyopadhay, K. K. Tripathi, A. K. Hati, K. M and Misra, A. K. 2004. Comparative effectiveness of cattle manure, poultry manure, phosphor compost and fertilizer-NPK on three cropping systems in verti soils of semi-arid tropics. I. Crop yields and systems in performance. Biores. Technol. 95: 77-83.

Haj Seyed Hadi, M. R., Darzi, M. T. Riazi, G and Ghandehari, Z. 2011. Effects of vermicompost and amino acids on the flower yield and essential oil production from Matricaria chamomile. Journal of Medicinal Plants Research, 5(23): 5611-5617

Hecl, J and Sustrikova, A. 2006. Determination of heavy metals in chamomile flower drug- an assurance of quality control. International Symposium on Chamomile Research, Development and Production. Presov, Slovakia. pP69.

Karami Chame, S., Khalil-Tahmasbi, B. ShahMahmoodi, P. Abdollahi, A. Fathi, A. Seyed Mousavi, S. J and Bahamin, S. 2016. Effects of salinity stress, salicylic acid and Pseudomonas on the physiological characteristics and yield of seed beans (Phaseolus vulgaris). Scientia, 14(2), 234-238.‏

Kokalis-Burelle, N., Kloepper, J. W and Reddy, M.S. 2006. Plant growth promoting rhizobacteria as transplant amendments and their effects on indigenous rhizosphere microorganisms. Appl. Soil Ecol. 31: 91-100.

Manna, M. C., Swarup, A. Wanjari, R. H. Mishra, B and Shahi, D. K. 2007. Longterm fertilization, manure and liming effects on soil organic matter and crop yields. Soil and Tillage Research. 94: 397-409.

Nezarat, S and A. Gholami. 2009. The effect of co-inoculathon of Azospirillum and Psedomonas rhizobacteria on nutrient of maize (Zea mays L.). J. Agro. 1 (1): 25-32

Pouryousef, M., Chaichi, M. R. Mazaheri, D. Fakhretabatabaeii, M and Jafari, A. 2007. Effect of different soil fertilizing systems on seed and mucilage yield and seed P content of isabgol (Plantago ovata forsk). Asian Journal of Plant Sciences. 6(7): 1088-1099.

Rozier, C., Erban, A. Hamzaoui, J. Prigent-Combaret, C and Comte, G. 2016. Xylem Sap Metabolite Profile Changes during Phytostimulation of Maize by the Plant Growth-Promoting Rhizobacterium, Azospirillum lipoferum CRT1. Metabolomics (Los Angel), 6(182), 2153-0769.‏

Sanches Govin, E., Rodrigues Gonzales, H. Carballo Guerra, C and Milanés Figueredo, M., 2005. Influencia de los abonos organics biofertilizantes en la calidad de las especies medicinales Calendula officinalis l.y Matricaria recutita L. Revista Cubana de Plantas Medicinales, 10(1): 1-8.

Sharma, A. K. 2002. Biofertilizers for Sustainable Agriculture. Agrobios, India, 407p

Yadav, R.D., Keshwa, G. L and Yadva, S.S. 2008. Effect of integrated use of FYM, urea and sulphur on growth and yield of Isabgol (Plantago ovata). Journal of Medicinal and Aromatatic Plant Science. 25: 668-671.

Zaidi, A., Ahmad, E. Khan, M. S. Saif, S and Rizvi, A. 2015. Role of plant growth promoting rhizobacteria in sustainable production of vegetables: Current perspective. Scientia Horticulturae, 193, 231-239.‏

Zaied, K. A., Abd-El-Hady, A. H. Afify A. H and Nassef, M. A. 2003. Yield and nitrogen assimilation of winter wheat inoculated with new recombinant inoculants of rhizobacteria. Pakistant Journal Biologic Science. 6: 344-358.