بررسی اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی صفات زراعی دو رقم سیر (Allium sativum L.)

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 2، دوره 11، شماره 38، مهر 1398، صفحه 13-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا راشکی قلعه نو¹؛ احمد مهربان^{* 2}؛ حمیدرضا فنایی³

¹دانشجوی گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، زاهدان، ایران.

²استادیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، زاهدان، ایران.

³دانشیار پژوهش بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، زابل، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر منابع کودی مختلف (بیولوژیک و شیمیایی) بر عملکرد و اجزاء عملکرد و برخی صفات زراعی دو رقم سیر آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی سیستان در سال 1394 انجام شد. منابع مختلف کودی در 7 سطح شامل (نیتروکسین، نیتروکارا، فسفات بارور 2، کود شیمیایی NPK، کود شیمیایی+ نیتروکسین، کود شیمیایی+ نیتروکارا و کود شیمیایی+ فسفات بارور 2) به عنوان فاکتور اصلی و ارقام سیر در دو سطح شامل رقم همدانی و رقم چینی به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد منابع کودی مختلف (بیولوژیک و شیمیایی) بر صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد سیر، قطر سیر و تعداد سیرچه معنی‌دار بودند. همچنین نتایج نشان داد رقم تأثیر معنی‌داری بر صفات ارتفاع بوته، عملکرد سیر، وزن سیر، تعداد سیرچه، قطر سیرچه و وزن سیرچه داشت. به طوری که مقایسه میانگین اثر کود نشان داد بیشترین ارتفاع بوته (16/50 سانتی‌متر) و عملکرد سیر (7/8350 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار کود شیمیایی+ نیتروکسین و کمترین ارتفاع بوته (50/30 سانتی-متر) و عملکرد سیر (6636 کیلوگرم در هکتار) نیز مربوط به تیمار کود شیمیایی NPK بود. همچنین مقایسه میانگین اثر رقم نشان داد بیشترین ارتفاع بوته (52/43 سانتی‌متر) و عملکرد سیر (3/8342 کیلوگرم در هکتار) برای رقم همدانی و کمترین ارتفاع بوته (90/39 سانتی‌متر) و عملکرد سیر (4/6949 کیلوگرم در هکتار) برای رقم چینی حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

رقم همدانی؛ کود شیمیایی NPK؛ نیتروکارا؛ نیتروکسین؛ وزن سیر

مراجع

امید بیگی، ر. 1389. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. انتشارات به نشر. جلد چهارم.

پوریوسف، م.، د. مظاهری، م. ر. چائی چی، ا. رحیمی و ا. توکلی. 1389. تأثیر تیمارهای مختلف حاصل‌خیزی خاک بر برخی ویژگی‌های اگرومورفولوژیک و موسیلاژ اسفرزه (Plantago ovata Forsk). مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 3(2): 193-213.

سالاری‌فر، ف. و م. منیعی. 1389. بررسی اثر فواصل ردیف کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد آن در بادیان رومی. مجموعه مقالات همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی مشهد. 1(1): 373-374.

شاه حسینی، ق. ر.، ح. ظفری نیا، م. ک. سوری و ح. پیراسته. 1389. بررسی عملکرد نخود تحت تاثیر بیوسولفور، ازتوباکتر و جذب کننده آلی. استفاده کود بیولوژیک در کشاورزی باغبانی پایدار. شیراز. 29-34.

شهسواری، ن. و م. صفاری. 1384. اثر مقدار نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم در کرمان. پژوهش و سازندگی. 44: 82-87.

صالح راستین، ن. 1389. کودهای بیولوژیک و نقش آنها در کشاورزی در راستای نیل به کشاورزی پایدار. مجموعه مقالات ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور. تهران: موسسه تحقیقات خاک و آب، 1-54.

ضیائی، م.، م. شریفی، ح. نقدی بادی، ژ. تحصیلی و م. قربانی نهوجی. 1393. مروری بر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) با تأکید بر عمده‌ترین ترکیبات ثانویه و ویژگی‌های زراعی و دارویی آن. فصلنامه گیاهان دارویی. 13(4): 26-40.

طاهری، م.، م. عباسی، ن. دانشی، و ن. ع. ابراهیمی پاک. 1394. بررسی اثر دورهای مختلف آبیاری و روش‌های کاشت بر عملکرد پیاز. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 29: 11-19.

کوچکی، ع. و ا. زند. 1389. کشاورزی از دیدگاه اکولوژیک (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

مقیمی، ف.، م. یوسفی راد، د. ارادتمند اصلی و ج. خان محمدی. 1390. تأثیر نیتروکسین بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ. اولین همایش ملی مباحث نوین در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه.

نقوی مرمتی، ا.، م. ا. بهمنیار، ه. پیردشتی و س. سالک گیلانی. 1389. اثر نسبت و نوع کود آلی و شیمیایی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف برنج. دهمین کنفرانس علوم خاک، تهران، ایران. 766-767.

نوروز پور، ق. و پ. رضوانی مقدم. 1389. اثر دورهای مختلف آبیاری و تراکم و اجزای عملکرد گیاهان دارویی سیاه دانه. مجله پژوهش‌های زراعی ایران. 3(2): 305-315.

Ahmed, A. G., S. A. Orabi and M. S. Gaballah. 2010. Effect of bio-N-P fertilizer on the growth, yield and some biochemical components of two sunflower cultivars. Inter. J. Acad. Res. 2: 271-277.

Delin, S., B. Linden and K. Berglund. 2014. Yield and protein response to fertilizer nitrogen in different parts of a cereal field: potential of site-specific fertilization. Europ. J. Agron. 2: 325-336.

Fanaei, H. R., M. Narouirad, M. Farzanjo and M. Ghasemi. 2014. Evaluation of Yield and Some Agronomical Traits in Garlic Genotypes (Allium sativum L). Annual Research & Review in Biology. 4(22): 3386-3391.

Gray, E. J. and D. L. Smith. 2009. Intracellular and extra cellular PGPR: commonalities and distinctions in the plant-bacterium signaling processes. Soil Biology Biochemistry, 37: 395-410.

Hamma, I. L., U. Ibrahim and A. B. Mohammed. 2013. Growth, yield and economic performance of garlic (Allium sativum L.) as influenced by farm yard manure and spacing in Zaria, Nigeria Journal of Agricultural Economics and Development Vol. 2(1): 001-005.

Malik, A. A., S. Suryapani and J. Ahmad. 2011. Chemical Vs organic cultivation of medicinal and aromatic plants: the choice is clear. International Journal of Medicinal and Aromatic Plant. 1(1): 5-13.

Mekki, B. B. and A. G. Amel. 2009. Growth, yield and seed quality of soybean (Glycine max L.) as affected by organic, biofertilizers and yeast application. Agriculture and Biological Sciences. 1: 320- 324.

Nosraty, A. E. 2014. Effect of planting method, plant density and seed clove size on yield of Hamedan garlic. Seed and Plant. 20(3): 401-404.

Sharma, A. K. 2012. Biofertilizers for sustainable agriculture. Agrobios, India, 407p.

Shata, S. M., A. Mahmoud and S. Siam. 2009. Improving calcareous soil productivity by integrated effect of intercropping and fertilizer. Research Journal of Agriculture and Biological Science. 3(6): 733-739.

Singh, D., S. Chand, M. Anwar and D. Patra. 2013. Effect of organic and inorganic amendments on growth and nutrient accumulation by isabgol (Plantago ovata) in sodic soil under greenhouse conditions. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences. 25: 414- 419.