مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و درمان روابط موضوعی بر خود متمایزسازی و خشونت زوجین

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 3، دوره 11، شماره 39، فروردین 1398، صفحه 31-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جعفر نوری¹؛ حمید نجات^{* 2}؛ ابراهیم نامنی³؛ الهام فریبرزی¹

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، گروه علوم تربیتی، مشهد، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، گروه روان شناسی، قوچان، ایران.

³دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار، گروه علوم تربیتی، سبزوار، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و درمان روابط موضوعی بر خود متمایزسازی و خشونت زوجین شهر مشهد انجام شده است. از جامعه مذکور نمونه‌ای به حجم 30 نفر به روش در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش هر گروه پنج زوج (10 نفر) و در گروه کنترل پنج زوج (10 نفر) به صورت ساده جایگزین شدند. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی (پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه تمایز- خود و پرسشنامه خشونت زناشویی استفاده شد. مداخلات بر روی 2 گروه به‌صورت 10 جلسه دوساعته در هفته انجام شد و گروه کنترل، هیچ درمانی را دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از آمار استنباطی شامل تحلیل کواریانس چندمتغیره مورد تجزیه‌و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که درمان یکپارچه توحیدی و درمان روابط موضوعی با اثربخشی معناداری در خود متمایزسازی و خشونت زوجین همراه بودند، علاوه بر آن نتایج نشان داد که درمان روابط‌موضوعی در مقایسه با درمان یکپارچه اثربخشی بهتری در افزایش خودمتمایزسازی داشته است و نیز درمان یکپارچه در مقایسه با درمان روابط‌موضوعی اثربخشی بهتری در کاهش خشونت زناشویی داشته است.

کلیدواژه‌ها

درمان یکپارچه توحیدی؛ درمان روابط‌ موضوعی؛ خودمتمایزسازی؛ خشونت زناشویی

مراجع

- امیدیان، مهدی، دهکردی، مهناز، محتشمی، طیبه. (۱۳۹۳). اثربخشی آموزش گروهی به شیوه یکپارچه توحیدی بر سطح پرخاشگری. فصلنامه روان شناسی و دین، ۲۵ (۵):17-29.

- امیدیان، مهدی، طاهری فرد، احمد. (۱۳۹۳). بررسی اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه یکپارچه توحیدی بر سازگاری زندانیان مرد. دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، ۱۵ (۴): ۶۷-۸۱.

- جایروند، حمداله. (۱۳۹۶). مقایسه اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیک و روان درمانی یکپارچه توحیدی بر کاهش افکار خود کشی و تغیر شناختی هیجان در افراد اقدام کننده به خود کشی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. ۲۵ (۵): ۹۱-۹۹.

- جوانمرد، غلامحسین، محمدی، رقیه، پوراکبران، الهه، محمدی، حسین، موسوی، محمدرضا. (1394). پیش‌بینی انسجام و کارکردهای خانوادگی در زوج‌ها، براساس عمل به باورهای دین. مجله پژوهش در دین و سلامت، ۲ (۱): ۸۱-۹۸.

- چوپانی، مراد. (1388). بررسی تاثیر گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی و شناختی – رفتاری در عزت نفس و نگرش‌های زناشویی زندانیان مرد زندان مرکزی قم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.

- رواند، سعید. (۱۳۹۰). بررسی رابطه خشونت خانگی و سلامت روان زنان در شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

- شایان، آرزو، معصومی، سیده زهرا، کاویانی، معصومه. (۱۳۹۳). بررسی رابطه همسرآزاری و سلامت روانی در زنان دچار خشونت خانگی ارجاع شده به پزشکی قانونی شهر شیراز. مجله آموزش و سلامت جامعه. ۱ (۴): ۵۱-۵۷.

- شریفی‌نیا، محمدحسین. (1386). بررسی اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی در کاهش بزهکاری زندانیان. مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، ۲ (۲): ۵۵-۶۷.

- شکیبا، شیما، محمدخانی، پروانه، پورشهباز، عباس، مشتاقی بیدختی، نهاله. (1389). اثربخشی روان‌درمانی کوتاه‌مدت روابط‌موضوعی بر کاهش شدت افسردگی و مشکلات بین‌فردی زنان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی با همبودی اختلال شخصیت خوشه C. مجله روانشناسی بالینی، ۲ (۴): ۳۴-۴۷.

- طیبی، هاجر، قنبری هاشم‌آبادی، بهرام‌علی. (1390). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی و شناختی – رفتاری در کاهش فشار روانی همسران جانبازان اختلال استرس پس از ضربه. مجله روانشناسی و دین، ۳ (۱): ۲۳- 13.

- فخّاری، نرگس، لطیفیان، مرتضی، اعتماد، جلیل. (۱۳۹۳). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه پرسشنامه تمایزیافتگی خود در دانشجویان ایرانی. مجله  اندازه گیری تربیتی، ۳ (۴): ۳۵-۶۵.

- محمدی، حسین، مرتضوی، محمدامین، موسوی، محمدرضا، جوانمرد، غلامحسین، منفردی، علیرضا. (1394). تعیین رابطه‌ عمل به باورهای دینی و سلامت روان، در دانشجویان مهندسی دانشگاه بناب. مجله پژوهش در دین و سلامت، ۳ (۲): ۱۵۶-۱۶۷.

- محمدی، محمدرضا. (1393). بررسی اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر میزان پرخاشگری زندانیان قم. مجله روانشناسی و دین، ۷ (۳): ۶۶-۷۱.

- مشیریان فراحی، سید محمدمهدی، اصغری ابراهیم‌آباد، محمدجواد، مشیریان فراحی، سیده مریم، رزاقی کاشانی، شمیم، توکلی، حامد. (1395). ارتباط نگرش مذهبی با میزان رضایت زناشویی، سلامت روانشناختی و تاب‌آوری در کارمندان زندان. مجله پژوهش در دین و سلامت، ۲ (۲): ۵۴-۶۱.

- نامدارپور، فهیمه، فاتحی زاده، مریم، بهرامی، فاطمه، محمدی. (۱۳۹۶). بررسی عوامل موثر در نشخوار فکری زنان دارای تعارضات زناشویی. مجله تحقیقات علوم رفتاری، ۱۵ (۴): 459-466.

- نظری، علی محمد. (1393). مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی. چاپ سی یکم، تهران: نشر علم.

- هادی، مهدی، جان‌بزرگی، مسعود. (1388). اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مولفه‌های شخصیت و بالینی. مجله روانشناسی و دین، ۶ (۱): ۶۷-۸۸

- یونسی، فریبا. (1385). استانداردسازی آزمون خودمحور (DSI-R) در بین افراد 25 تا 50 ساله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

 

- Abbas, A.A. (2006). Intensive short-term dynamic psychotherapy of treatment-resistant depression: a pilot study. Depression and anxiety, 23(7).

- Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. NY: Aronson. 8: 47-56.

- Butler, M. (1998). Not just a time out: change dynamics of prayer for religious couple in conflict situations. Family Process. 37(4): 451-457.

- Call, V. R.A. & Heaton, T.B. (1997). Religious influence on marital stability, Journal for the Scientific Study of Religion, 36(3): 382-392. DOI: 10.2307/1387856.

- Curtis, K.T. & Ellison. C.G. (2002). Religious Heterogamy and Marital Conflict: Findings from the National Survey of Families and Households. Journal of Family, 23(4): 551-576. Doi: 10.1177/0192513X02023004005.

- Dwairy, MA. (2009). Counseling and psychotherapy with Arabs and Muslims a culturally sensitive approach.1 Th ed. Roshd Publication.

- Ebrahimi, A., Neshatdoost, H., Mousavi, S., Asadollahi, G., & Nasiri, H. (2013). Controlled randomized clinical trial of spirituality integrated psychotherapy, cognitive-behavioral therapy and medication intervention on depressive symptoms and dysfunctional attitudes in